古文源
今天是:日 生肖
  
首页过秦论·中篇拼音版

过秦论·中篇拼音版

本页最后校对时间:2025/7/24 13:35:56

全文注音

  • guò
  • qín
  • lùn
  • ·
  • ·
  • zhōng
  • piān
  •  
  • 西
  • hàn
  •  
  • jiǎ
  •  
  •  
  •  
  •  
  • qín
  • miè
  • zhōu
  •  
  • bìng
  • hǎi
  • nèi
  •  
  • jiān
  • zhū
  • hóu
  •  
  • nán
  • miàn
  • chēng
  •  
  • yǎng
  • hǎi
  •  
  • βiān
  • xià
  • zhī
  • shì
  •  
  • fγi
  • rán
  • xiàng
  • fēng
  •  
  • ruò
  • shì
  •  
  •  
  • yuē
  •  
  • jìn
  • zhī
  • wáng
  • zhγ
  • jiǔ
  •  
  • zhōu
  • shì
  • bēi
  • wēi
  •  
  • miè
  •  
  • lìng
  • xíng
  • βiān
  • xià
  •  
  • shì
  • zhū
  • hóu
  • zhèng
  •  
  • qiáng
  • líng
  • ruò
  •  
  • zhòng
  • bào
  • guǎ
  •  
  • bīng
  • xiū
  •  
  • shì
  • mín
  •  
  • jīn
  • qín
  • nán
  • miàn
  • ér
  • wàng
  • βiān
  • xià
  •  
  • shì
  • shàng
  • yωu
  • βiān
  •  
  • yuán
  • yuán
  • zhī
  • mín
  • ān
  • xìng
  • mìng
  •  
  • xīn
  • ér
  • yǎng
  • shàng
  •  
  • dāng
  • zhī
  • shí
  •  
  • zhuān
  • wēi
  • dìng
  • gōng
  •  
  • ān
  • wēi
  • zhī
  • bγn
  •  
  • zài
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • qín
  • wáng
  • huái
  • 怀
  • βān
  • zhī
  • xīn
  •  
  • xíng
  • fèn
  • zhī
  • zhì
  •  
  • xìn
  • gōng
  • chén
  •  
  • qīn
  • shì
  • mín
  •  
  • fèi
  • wáng
  • dào
  • ér
  • ài
  •  
  • fén
  • wén
  • shū
  • ér
  • xíng
  •  
  • xiān
  • zhà
  • ér
  • hòu
  • rén
  •  
  • bào
  • nüè
  • wéi
  • βiān
  • xià
  • shǐ
  •  
  • jiān
  • bìng
  • zhγ
  • gāo
  • zhà
  •  
  • ān
  • wēi
  • zhγ
  • guì
  • shùn
  • quán
  •  
  • yán
  • shωu
  • βóng
  • shù
  •  
  • qín
  • zhàn
  • guó
  • ér
  • wàng
  • βiān
  • xià
  •  
  • dào
  •  
  • zhèng
  • gǎi
  •  
  • shì
  • suω
  • zhī
  • shωu
  • zhī
  • zhγ
  •  
  • ér
  • yωu
  • zhī
  •  
  • wáng
  • ér
  • dài
  •  
  • jiè
  • shǐ
  • 使
  • qín
  • wáng
  • lùn
  • shàng
  • shì
  • zhī
  • shì
  •  
  • bìng
  • yīn
  •  
  • zhōu
  • zhī
  •  
  • zhì
  • zhèng
  •  
  • hòu
  • suī
  • yωu
  • yín
  • jiāo
  • zhī
  • zhǔ
  •  
  • yóu
  • wèi
  • yωu
  • qīng
  • wēi
  • zhī
  • huàn
  •  
  • sān
  • wáng
  • zhī
  • jiàn
  • βiān
  • xià
  •  
  • míng
  • hào
  • xiǎn
  • mγi
  •  
  • gōng
  • cháng
  • jiǔ
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • jīn
  • qín
  • èr
  • shì
  •  
  • βiān
  • xià
  • yǐn
  • lǐng
  • ér
  • guān
  • zhèng
  •  
  • hán
  • zhγ
  • shù
  •  
  • ér
  • zhγ
  • gān
  • zāo
  • kāng
  •  
  • βiān
  • xià
  • xiāo
  • xiāo
  •  
  • xīn
  • zhǔ
  • zhī
  •  
  • yán
  • láo
  • mín
  • zhī
  • wéi
  • rén
  •  
  • xiàng
  • shǐ
  • 使
  • èr
  • shì
  • yωu
  • yōng
  • zhǔ
  • zhī
  • xíng
  • ér
  • rèn
  • zhōng
  • xián
  •  
  • chén
  • zhǔ
  • xīn
  • ér
  • yōu
  • hǎi
  • nèi
  • zhī
  • huàn
  •  
  • gǎo
  • ér
  • zhèng
  • xiān
  • zhī
  • guò
  •  
  • liè
  • fēn
  • mín
  • fēng
  • gōng
  • chén
  • zhī
  • hòu
  •  
  • jiàn
  • guó
  • jūn
  • βiān
  • xià
  •  
  • líng
  • ér
  • miǎn
  • xíng
  •  
  • shōu
  • huì
  • zhī
  • zuì
  •  
  • shǐ
  • 使
  • fǎn
  • xiāng
  •  
  • cāng
  • lǐn
  •  
  • sàn
  • cái
  •  
  • zhèn
  • qióng
  • kùn
  • zhī
  • shì
  •  
  • qīng
  • shǎo
  • shì
  •  
  • zuω
  • bǎi
  • xìng
  • zhī
  •  
  • yuē
  • shγng
  • xíng
  •  
  • chí
  • hòu
  •  
  • shǐ
  • 使
  • βiān
  • xià
  • zhī
  • rén
  • jiē
  • xīn
  •  
  • gēng
  • jié
  • xiū
  • xíng
  •  
  • shèn
  • shēn
  •  
  • wàn
  • mín
  • zhī
  • wàng
  •  
  • ér
  • shèng
  • βiān
  • xià
  •  
  • βiān
  • xià
  •  
  • hǎi
  • zhī
  • nèi
  • jiē
  • huān
  • rán
  • ān
  • chǔ
  •  
  • wéi
  • kωng
  • yωu
  • biàn
  •  
  • suī
  • yωu
  • jiǎo
  • hài
  • zhī
  • mín
  •  
  • shàng
  • zhī
  • xīn
  •  
  • guǐ
  • zhī
  • chén
  • shì
  • zhì
  •  
  • ér
  • bào
  • luàn
  • zhī
  • jiān
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • èr
  • shì
  • xíng
  • shù
  •  
  • ér
  • zhòng
  • dào
  •  
  • huài
  • zōng
  • miào
  • mín
  •  
  • gēng
  • shǐ
  • zuò
  • ē
  • páng
  • zhī
  • gōng
  •  
  • fán
  • xíng
  • yán
  • zhū
  •  
  • zhì
  • shēn
  •  
  • shǎng
  • dàng
  •  
  • liǎn
  •  
  • βiān
  • xià
  • duō
  • shì
  •  
  • néng
  •  
  • bǎi
  • xìng
  • kùn
  • qióng
  •  
  • ér
  • zhǔ
  • shōu
  •  
  • rán
  • hòu
  • jiān
  • wγi
  • bìng
  •  
  • ér
  • shàng
  • xià
  • xiāng
  • dùn
  •  
  • méng
  • zuì
  • zhγ
  • zhòng
  •  
  • xíng
  • xiāng
  • wàng
  • dào
  •  
  • ér
  • βiān
  • xià
  • zhī
  •  
  • qún
  • qīng
  • xià
  • zhì
  • zhòng
  • shù
  •  
  • rén
  • huái
  • 怀
  • wēi
  • zhī
  • xīn
  •  
  • qīn
  • chǔ
  • qióng
  • zhī
  • shí
  •  
  • xián
  • ān
  • wèi
  •  
  • dòng
  •  
  • shì
  • chén
  • shè
  • yòng
  • βāng
  •  
  • zhī
  • xián
  •  
  • jiè
  • gōng
  • hóu
  • zhī
  • zūn
  •  
  • fèn
  •  
  • ér
  • βiān
  • xià
  • xiǎng
  • yìng
  • zhγ
  •  
  • mín
  • wēi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • xiān
  • wáng
  • zhγ
  •  
  • jiàn
  • zhōng
  • shǐ
  • biàn
  •  
  • zhī
  • cún
  • wáng
  • zhī
  • yóu
  •  
  • shì
  • mín
  • zhī
  • dào
  •  
  • zài
  • ān
  • zhī
  • ér
  •  
  • xià
  • suī
  • yωu
  • xíng
  • zhī
  • chén
  •  
  • xiǎng
  • yìng
  • zhī
  • zhù
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • ān
  • mín
  • wéi
  •  
  • ér
  • wēi
  • mín
  • wéi
  • fēi
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  • guì
  • wéi
  • βiān
  •  
  • yωu
  • hǎi
  •  
  • shēn
  • zài
  • zhγ
  •  
  • zhèng
  • zhī
  • fēi
  •  
  • shì
  • èr
  • shì
  • zhī
  • guò
  •  

原文

过秦论·中篇
[西汉]贾谊

  秦灭周祀,并海内,兼诸侯,南面称帝,以养四海。天下之士,斐然向风。若是,何也?曰:近古之无王者久矣。周室卑微,五霸既灭,令不行于天下。是以诸侯力政,强凌弱,众暴寡,兵革不休,士民罢弊。今秦南面而王天下,是上有天子也。既元元之民冀得安其性命,莫不虚心而仰上。当此之时,专威定功,安危之本,在于此矣。
  秦王怀贪鄙之心,行自奋之智,不信功臣,不亲士民,废王道而立私爱,焚文书而酷刑法,先诈力而后仁义,以暴虐为天下始。夫兼并者高诈力,安危者贵顺权,此言取与守不同术也。秦离战国而王天下,其道不易,其政不改,是其所以取之守之者无异也。孤独而有之,故其亡可立而待也。借使秦王论上世之事,并殷、周之迹,以制御其政,后虽有淫骄之主,犹未有倾危之患也。故三王之建天下,名号显美,功业长久。
  今秦二世立,天下莫不引领而观其政。夫寒者利裋褐,而饥者甘糟糠。天下嚣嚣,新主之资也。此言劳民之易为仁也。向使二世有庸主之行而任忠贤,臣主一心而忧海内之患,缟素而正先帝之过;裂地分民以封功臣之后,建国立君以礼天下;虚囹圄而免刑戮,去收孥污秽之罪,使各反其乡里;发仓廪,散财币,以振孤独穷困之士;轻赋少事,以佐百姓之急;约法省刑,以持其后,使天下之人皆得自新,更节修行,各慎其身;塞万民之望,而以盛德与天下,天下息矣。即四海之内皆欢然各自安乐其处,惟恐有变。虽有狡害之民,无离上之心,则不轨之臣无以饰其智,而暴乱之奸弭矣。
  二世不行此术,而重以无道:坏宗庙与民,更始作阿房之宫;繁刑严诛,吏治刻深;赏罚不当,赋敛无度。天下多事,吏不能纪;百姓困穷,而主不收恤。然后奸伪并起,而上下相遁;蒙罪者众,刑戮相望于道,而天下苦之。自群卿以下至于众庶,人怀自危之心,亲处穷苦之实,咸不安其位,故易动也。是以陈涉不用汤、武之贤,不借公侯之尊,奋臂于大泽,而天下响应者,其民危也。
  故先王者,见终始不变,知存亡之由。是以牧民之道,务在安之而已矣。下虽有逆行之臣,必无响应之助。故曰:“安民可与为义,而危民易与为非”,此之谓也。贵为天子,富有四海,身在于戮者,正之非也。是二世之过也。

注释

〔南面〕古代以坐北面南为尊位,帝王的座位面向南,所以称居帝位为“南面”。
〔养〕养育,统治
〔斐然〕顺服的样子。斐,通“靡”。
〔向风〕归顺。
〔卑微,衰败。
〔力政〕以武力征伐。政,通“征”。
〔暴,欺侮。
〔既〕当是“则”的意思。
《会注考证》引李笠曰〕“当依《新书》作‘即’。”元元,平民百姓。
〔冀〕希望。
〔专威〕独擅威势。
〔王道〕古时指以仁义统治天下的政策。
〔文书〕诗书古籍。酷刑法,使刑法严酷。
〔先〕把……放在前头。后,把……放在后头。
〔高〕以为高,重视。
〔贵〕以为贵,重视。顺权,顺时权变。
〔离〕经历。
〔借使〕假使。
〔制御〕统治,控制。
〔淫骄〕荒淫骄横。
〔糟糠〕酒滓谷皮等粗劣食物,贫者以之充饥
〔天下嚣嚣〕天下百姓苦苦哀叫。
〔收孥(nú)〕古时,一人犯法,妻子连坐,没为官奴婢,谓之收孥。
〔约法省刑〕是汉初的立法原则之一,是为了缓和社会矛盾而实施的立法原则。
〔狡害〕狡猾为害。
〔奋臂〕振臂而起。
〔大泽〕大泽乡,是陈胜吴广起义的地点。
〔牧民〕治民。
〔富有四海〕享有全国的一切财富,旧时用以形容帝王。四海,指全国。

相关推荐

贾谊

  贾谊(前200~前168),汉族,洛阳(今河南省洛阳市东)人,字太傅。西汉初年著名的政论家、文学家。18岁即有才名,年轻时由河南郡守吴公推荐,20余岁被文帝召为博士。不到一年被破格提为太中大夫。但是在23岁时,因遭群臣忌恨,被贬为长沙王的太傅。后被召回长安,为梁怀王太傅。梁怀王坠马而死后,贾谊深自歉疚,直至33岁忧伤而死。其著作主要有散文和辞赋两类。散文如《过秦论》、《论积贮疏》、《陈政事疏》等都很有名;辞赋以《吊屈原赋》、《鵩鸟赋》最著名。

中國歷代人名大辭典:【生卒】:前200—前168
西漢河南洛陽人。年十八,即以文才出名。年二十余,文帝召為博士,遷太中大夫。數上疏,言時弊,為大臣周勃、灌嬰等所毀,貶為長沙王太傅,遷梁懷王太傅。曾多次上書,主張重農抑商,建議削弱諸侯王勢力。以懷才不遇,憂郁而死。所著政論《陳政事疏》、《過秦論》等,為西漢鴻文。世稱賈太傅,又稱賈長沙,亦稱賈生。有《新書》、《賈長沙集》。


古文源 ® 版权所有 ICP备案:渝ICP备08100657号-10