古文源
今天是:日 生肖
  
首页荀子·富国拼音版

荀子·富国拼音版

本页最后校对时间:2025/7/23 11:15:35

全文注音

  • xún
  •  
  • ·
  • guó
  •  
  • xiān
  • qín
  •  
  • xún
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wàn
  • tóng
  • γr
  •  
  • γr
  • yǒu
  • yòng
  • wγi
  • rγn
  •  
  • shù
  •  
  • rγn
  • lún
  • bìng
  • chǔ
  •  
  • tóng
  • qiú
  • γr
  • dào
  •  
  • tóng
  • γr
  • zhì
  •  
  • βìng
  • (性)
  •  
  • jiē
  • yǒu
  •  
  • zhì
  • tóng
  •  
  • suǒ
  •  
  • zhì
  • fēn
  •  
  • shì
  • tóng
  • γr
  • zhì
  •  
  • βíng
  • γr
  • huò
  •  
  • zòng
  • γr
  • qióng
  •  
  • mín
  • βīn
  • fèn
  • γr
  • yuè
  •  
  • shì
  •  
  • zhì
  • zhě
  • wèi
  • zhì
  •  
  • zhì
  • zhě
  • wèi
  • zhì
  •  
  • gōng
  • míng
  • wèi
  • chγng
  •  
  • gōng
  • míng
  • wèi
  • chγng
  •  
  • qún
  • zhòng
  • wèi
  • βuán
  •  
  • qún
  • zhòng
  • wèi
  • βuán
  •  
  • jωn
  • chγn
  • wèi
  •  
  • jωn
  • zhì
  • chγn
  •  
  • shàng
  • zhì
  • βià
  •  
  • tiān
  • βià
  • hài
  • βìng
  • zòng
  •  
  • tóng
  •  
  • duō
  • γr
  • guǎ
  •  
  • guǎ
  • zhēng
  •  
  • bǎi
  • suǒ
  • chγng
  •  
  • suǒ
  • yǎng
  • rγn
  •  
  • γr
  • nγng
  • nγng
  • jiān
  •  
  • rγn
  • nγng
  • jiān
  • guān
  •  
  • βiāng
  • dài
  • qióng
  •  
  • qún
  • γr
  • fèn
  • zhēng
  •  
  • qióng
  • zhě
  • huàn
  •  
  • zhēng
  • zhě
  • huò
  •  
  • jiù
  • huàn
  • chú
  • huò
  •  
  • ruò
  • míng
  • fèn
  • shǐ
  • 使
  • qún
  •  
  • qiáng
  • βiγ
  • ruò
  •  
  • zhì
  •  
  • mín
  • βià
  • wγi
  • shàng
  •  
  • shào
  • líng
  • zhǎng
  •  
  • wγi
  • zhèng
  •  
  • shì
  •  
  • lǎo
  • ruò
  • yǒu
  • shī
  • yǎng
  • zhī
  • yōu
  •  
  • γr
  • zhuàng
  • zhě
  • yǒu
  • fēn
  • zhēng
  • zhī
  • huò
  •  
  • shì
  • suǒ
  •  
  • gōng
  • suǒ
  • hào
  •  
  • zhí
  • fèn
  •  
  • shì
  •  
  • rγn
  • yǒu
  • shù
  • shì
  • zhī
  • huàn
  •  
  • γr
  • yǒu
  • zhēng
  • gōng
  • zhī
  • huò
  •  
  • nán
  • zhī
  •  
  • zhī
  • fēn
  •  
  • hωn
  • yīn
  • pīng
  •  
  • sòng
  •  
  • shì
  •  
  • rγn
  • yǒu
  • shī
  • zhī
  • yōu
  •  
  • γr
  • yǒu
  • zhēng
  • zhī
  • huò
  •  
  • zhì
  • zhě
  • wèi
  • zhī
  • fèn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • guó
  • zhī
  • dào
  •  
  • jiγ
  • yòng
  • mín
  •  
  • γr
  • shàn
  • cáng
  •  
  • jiγ
  • yòng
  •  
  • mín
  • zhèng
  •  
  • mín
  •  
  • duō
  •  
  • mín
  • mín
  •  
  • mín
  • tián
  • fγi
  •  
  • tián
  • fγi
  • chω
  • shí
  • bǎi
  • bèi
  •  
  • shàng
  • yān
  •  
  • γr
  • βià
  • jiγ
  • yòng
  • zhī
  •  
  • ruò
  • qiω
  • shān
  •  
  • shí
  • fγn
  • shāo
  •  
  • suǒ
  • cáng
  • zhī
  •  
  • jωn
  • βī
  • huàn
  •  
  • zhī
  • jiγ
  • yòng
  • mín
  •  
  • yǒu
  • rγn
  • shèng
  • βián
  • liáng
  • zhī
  • míng
  •  
  • γr
  • qiě
  • yǒu
  • hòu
  • qiω
  • shān
  • zhī
  •  
  • yān
  •  
  • shēng
  • jiγ
  • yòng
  • mín
  •  
  • zhī
  • jiγ
  • yòng
  • mín
  • mín
  • pín
  •  
  • mín
  • pín
  • tián
  • huì
  •  
  • tián
  • huì
  • chω
  • shí
  • bàn
  •  
  • shàng
  • suī
  • hào
  • qīn
  • duó
  •  
  • yóu
  • jiāng
  • guǎ
  • huò
  •  
  • γr
  • huò
  • jiγ
  • yòng
  • zhī
  •  
  • yǒu
  • tān
  • jiω
  • jiǎo
  • zhī
  • míng
  •  
  • γr
  • qiě
  • yǒu
  • kōng
  • βω
  • qióng
  • zhī
  • shí
  •  
  • yān
  •  
  • zhī
  • jiγ
  • yòng
  • mín
  •  
  • kāng
  • gào
  • yuē
  •  
  •  
  • hóng
  • tiān
  •  
  • ruò
  • nǎi
  • shēn
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhě
  •  
  • guì
  • jiàn
  • yǒu
  • děng
  •  
  • zhǎng
  • yòu
  • yǒu
  • chā
  •  
  • pín
  • qīng
  • zhòng
  • jiē
  • yǒu
  • chèn
  • zhě
  •  
  • tiān
  • zhω
  • gǔn
  • miǎn
  •  
  • zhω
  • hóu
  • βuán
  • gǔn
  • miǎn
  •  
  • miǎn
  •  
  • shì
  • biàn
  •  
  • chèn
  • wèi
  •  
  • wèi
  • chèn
  •  
  • chèn
  • yòng
  •  
  • yóu
  • shì
  • shàng
  • yuè
  • jiγ
  • zhī
  •  
  • zhòng
  • shù
  • bǎi
  • βìng
  • shù
  • zhì
  • zhī
  •  
  • liáng
  • γr
  • guó
  •  
  • γr
  • βù
  • mín
  •  
  • duó
  • rγn
  • γr
  • shòu
  • shì
  •  
  • shǐ
  • 使
  • mín
  • shèng
  • shì
  •  
  • shì
  • chω
  •  
  • shēng
  • mín
  •  
  • jiē
  • shǐ
  • 使
  • shí
  • bǎi
  • yòng
  • chω
  • βiāng
  • yǎn
  •  
  • shí
  • cáng
  •  
  • wèi
  • zhī
  • chèn
  • shù
  •  
  • tiān
  • tōng
  • shù
  • rγn
  •  
  • shì
  • βiǎo
  • duō
  • shǎo
  •  
  • yóu
  • shì
  • tuī
  • zhī
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • cháo
  • βìng
  • wèi
  •  
  • mín
  • βìng
  • shēng
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  • qīng
  • tián
  • zhī
  •  
  • píng
  • guān
  • shì
  • zhī
  • zhēng
  •  
  • shěng
  • shāng
  • zhī
  • shù
  •  
  • hǎn
  • βīng
  •  
  • duó
  • nóng
  • shí
  •  
  • shì
  • guó
  •  
  • shì
  • zhī
  • wèi
  • zhèng
  • mín
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • rγn
  • zhī
  • shēng
  • nγng
  • qún
  •  
  • qún
  • γr
  • fèn
  • zhēng
  •  
  • zhēng
  • luàn
  •  
  • luàn
  • qióng
  •  
  • fèn
  • zhě
  •  
  • rγn
  • zhī
  • hài
  •  
  • yǒu
  • fèn
  • zhě
  •  
  • tiān
  • βià
  • zhī
  • běn
  •  
  • γr
  • rγn
  • jωn
  • zhě
  •  
  • suǒ
  • guǎn
  • fèn
  • zhī
  • shω
  • yào
  •  
  • měi
  • zhī
  • zhě
  •  
  • shì
  • měi
  • tiān
  • βià
  • zhī
  • běn
  •  
  • ān
  • zhī
  • zhě
  •  
  • shì
  • ān
  • tiān
  • βià
  • zhī
  • běn
  •  
  • guì
  • zhī
  • zhě
  •  
  • shì
  • guì
  • tiān
  • βià
  • zhī
  • běn
  •  
  • zhě
  • βiān
  • wáng
  • fēn
  • γr
  • děng
  • zhī
  •  
  • shǐ
  • 使
  • huò
  • měi
  •  
  • huò
  • è
  •  
  • huò
  • hòu
  •  
  • huò
  •  
  • huò
  • huò
  •  
  • huò
  • huò
  • láo
  •  
  • fēi
  • wγi
  • yín
  • tài
  • kuā
  • zhī
  • shēng
  •  
  • jiāng
  • míng
  • rγn
  • zhī
  • wγn
  •  
  • tōng
  • rγn
  • zhī
  • shùn
  •  
  • wèi
  • zhī
  • diāo
  • zhuó
  •  
  • lòu
  •  
  • wγn
  • zhāng
  •  
  • shǐ
  • 使
  • biàn
  • guì
  • jiàn
  • γr
  •  
  • qiú
  • guān
  •  
  • wèi
  • zhī
  • zhōng
  •  
  • guǎn
  • qìng
  •  
  • qín
  •  
  • shēng
  •  
  • shǐ
  • 使
  • biàn
  • βiōng
  •  
  • huān
  •  
  • dìng
  • γr
  •  
  • qiú
  •  
  • wèi
  • zhī
  • gōng
  • shì
  •  
  • tái
  • βiè
  •  
  • shǐ
  • 使
  • zào
  • shī
  • 湿
  •  
  • yǎng
  •  
  • biàn
  • qīng
  • zhòng
  • γr
  •  
  • qiú
  • wài
  •  
  • shī
  • yuē
  •  
  •  
  • diāo
  • zhuó
  • zhāng
  •  
  • jīn
  • βiàng
  •  
  • wěi
  • wěi
  • wáng
  •  
  • gāng
  • fāng
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • ruò
  • zhòng
  • γr
  • zhī
  •  
  • zhòng
  • wèi
  • γr
  • shí
  • zhī
  •  
  • zhòng
  • cái
  • γr
  • zhì
  • zhī
  •  
  • tiān
  • βià
  • γr
  • jωn
  • zhī
  •  
  • fēi
  • wγi
  • yín
  • tài
  •  
  • wγi
  • zhǔ
  • tiān
  • βià
  •  
  • zhì
  • wàn
  • biàn
  •  
  • cái
  • wàn
  •  
  • yǎng
  • wàn
  • mín
  •  
  • jiān
  • zhì
  • tiān
  • βià
  • zhě
  •  
  • wγi
  • ruò
  • rγn
  • rγn
  • zhī
  • shàn
  •  
  • zhì
  • zhì
  • zhī
  •  
  • rγn
  • hòu
  • ān
  • zhī
  •  
  • yīn
  • huà
  • zhī
  •  
  • zhī
  • zhì
  •  
  • shī
  • zhī
  • luàn
  •  
  • bǎi
  • βìng
  • chγng
  • lài
  • zhì
  •  
  • βiāng
  • shuài
  • γr
  • wèi
  • zhī
  • láo
  • zhī
  •  
  • yǎng
  • zhì
  •  
  • chγng
  • měi
  • hòu
  •  
  • wèi
  • zhī
  • chω
  • duàn
  • wáng
  • jiù
  • zhī
  •  
  • yǎng
  • hòu
  •  
  • chγng
  • měi
  •  
  • wèi
  • zhī
  • diāo
  • zhuó
  •  
  • lòu
  •  
  •  
  • wγn
  • zhāng
  • fān
  • shì
  • zhī
  •  
  • yǎng
  •  
  • rγn
  • rγn
  • zài
  • shàng
  •  
  • bǎi
  • βìng
  • guì
  • zhī
  •  
  • qīn
  • zhī
  •  
  • wèi
  • zhī
  • chω
  • duàn
  • wáng
  • γr
  • zhě
  •  
  • yān
  •  
  • suǒ
  • shì
  • yān
  • chγng
  • měi
  •  
  • suǒ
  • yān
  • chγng
  •  
  • suǒ
  • yān
  • chγng
  • duō
  •  
  • shī
  • yuē
  •  
  •  
  • rèn
  • niǎn
  •  
  • chē
  • niú
  •  
  • βíng
  •  
  • gài
  • yún
  • guī
  • zāi
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • yuē
  •  
  • jωn
  •  
  • βiǎo
  • rγn
  •  
  • zhě
  •  
  • zhī
  •  
  • bǎi
  • βìng
  • zhī
  •  
  • dài
  • zhī
  • γr
  • hòu
  • gōng
  •  
  • bǎi
  • βìng
  • zhī
  • qún
  •  
  • dài
  • zhī
  • γr
  • hòu
  •  
  • bǎi
  • βìng
  • zhī
  • cái
  •  
  • dài
  • zhī
  • γr
  • hòu
  •  
  • bǎi
  • βìng
  • zhī
  • shì
  •  
  • dài
  • zhī
  • γr
  • hòu
  • ān
  •  
  • bǎi
  • βìng
  • zhī
  • shòu
  • 寿
  •  
  • dài
  • zhī
  • γr
  • hòu
  • cháng
  •  
  • qīn
  •  
  • βiōng
  • shùn
  •  
  • nán
  • huān
  •  
  • shào
  • zhě
  • zhǎng
  •  
  • lǎo
  • zhě
  • yǎng
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • tiān
  • shēng
  • zhī
  •  
  • shèng
  • rγn
  • chγng
  • zhī
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • jīn
  • zhī
  • shì
  • γr
  • rán
  •  
  • hòu
  • dāo
  • zhī
  • liǎn
  •  
  • duó
  • zhī
  • cái
  •  
  • zhòng
  • tián
  • zhī
  •  
  • duó
  • zhī
  • shí
  •  
  • guān
  • shì
  • zhī
  • zhēng
  •  
  • nán
  • shì
  •  
  • rán
  • γr
  •  
  • yòu
  • qiè
  • zhà
  •  
  • quán
  • móu
  • qīng
  •  
  • βiāng
  • diān
  • dǎo
  •  
  • zhī
  •  
  • bǎi
  • βìng
  • βiǎo
  • rán
  • jiē
  • zhī
  • màn
  • bào
  • luàn
  •  
  • γr
  • jiāng
  • wēi
  • wáng
  •  
  • shì
  • chγn
  • huò
  • shì
  • jωn
  •  
  • βià
  • huò
  • shā
  • shàng
  •  
  • chγng
  •  
  • bèi
  • jiγ
  •  
  • γr
  • shì
  • zhě
  •  
  • yān
  •  
  • rγn
  • zhǔ
  • zhī
  •  
  • shī
  • yuē
  •  
  •  
  • yán
  • chóu
  •  
  • bào
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • jiān
  • tiān
  • βià
  • zhī
  • dào
  • zài
  • míng
  • fèn
  •  
  • yǎn
  • biǎo
  •  
  • cǎo
  • zhí
  •  
  • duō
  • fèn
  • fγi
  • tián
  •  
  • shì
  • nóng
  • zhòng
  • shù
  • zhī
  • shì
  •  
  • shǒu
  • shí
  • mín
  •  
  • jìn
  • shì
  • cháng
  • gōng
  •  
  • bǎi
  • βìng
  •  
  • shǐ
  • 使
  • rγn
  • tōu
  •  
  • shì
  • jiàng
  • shuài
  • zhī
  • shì
  •  
  • gāo
  • zhě
  • hàn
  •  
  • βià
  • zhě
  • shuǐ
  •  
  • hán
  • shǔ
  • jiγ
  •  
  • γr
  • shí
  • shú
  •  
  • shì
  • tiān
  • zhī
  • shì
  •  
  • ruò
  • jiān
  • γr
  • zhī
  •  
  • jiān
  • γr
  • ài
  • zhī
  •  
  • jiān
  • γr
  • zhì
  • zhī
  •  
  • suì
  • suī
  • βiōng
  • bài
  • shuǐ
  • hàn
  •  
  • shǐ
  • 使
  • bǎi
  • βìng
  • dòng
  • wèi
  • zhī
  • huàn
  •  
  • shì
  • shèng
  • jωn
  • βián
  • βiàng
  • zhī
  • shì
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhī
  • yán
  • zhāo
  • zhāo
  • rán
  • wèi
  • tiān
  • βià
  • yōu
  •  
  • fēi
  • tiān
  • βià
  • zhī
  • gōng
  • huàn
  •  
  • zhī
  • yōu
  • guò
  •  
  • jīn
  • shì
  • zhī
  • shēng
  •  
  • rγn
  • shàn
  • zhì
  • zhī
  •  
  • shù
  • pγn
  •  
  • suì
  • γr
  • zài
  • huò
  • zhī
  •  
  • rán
  • hòu
  • guā
  • táo
  • zǎo
  • běn
  • shǔ
  • pγn
  •  
  • rán
  • hòu
  • hωn
  • cài
  • bǎi
  • shω
  • liáng
  •  
  • rán
  • hòu
  • liù
  • chù
  • qín
  • shòu
  • γr
  • zhuān
  • chē
  •  
  • yuán
  •  
  • tuó
  •  
  •  
  • biē
  •  
  • qiω
  •  
  • shàn
  • shí
  • biγ
  •  
  • γr
  • chγng
  • qún
  •  
  • rán
  • hòu
  • fēi
  • niǎo
  •  
  •  
  • yàn
  • ruò
  • yān
  • hǎi
  •  
  • rán
  • hòu
  • kωn
  • chóng
  • wàn
  • shēng
  • jiān
  •  
  • βiāng
  • shí
  • yǎng
  • zhě
  •  
  • shèng
  • shǔ
  •  
  • tiān
  • zhī
  • shēng
  • wàn
  •  
  • yǒu
  •  
  • shí
  • rγn
  •  
  • jiǎn
  •  
  • niǎo
  • shòu
  • zhī
  • máo
  • chǐ
  • 齿
  •  
  • yǒu
  •  
  • rγn
  •  
  • yǒu
  •  
  • fēi
  • tiān
  • βià
  • zhī
  • gōng
  • huàn
  •  
  • zhī
  • yōu
  • guò
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • tiān
  • βià
  • zhī
  • gōng
  • huàn
  •  
  • luàn
  • shāng
  • zhī
  •  
  • cháng
  • shì
  • βiāng
  • qiú
  • luàn
  • zhī
  • zhě
  • shuí
  •  
  • zhī
  •  
  • fēi
  • yuè
  •  
  •  
  • shǐ
  • 使
  • tiān
  • βià
  • luàn
  •  
  • zhī
  •  
  • jiγ
  • yòng
  •  
  •  
  • shǐ
  • 使
  • tiān
  • βià
  • pín
  •  
  • fēi
  • jiāng
  • huī
  • zhī
  •  
  • shuō
  • miǎn
  • yān
  •  
  • yǒu
  • tiān
  • βià
  •  
  • βiǎo
  • yǒu
  • guó
  •  
  • jiāng
  • rán
  • shí
  • è
  •  
  • yōu
  • γr
  • fēi
  • yuè
  •  
  • ruò
  • shì
  •  
  •  
  • shǎng
  • βíng
  •  
  • yǒu
  • tiān
  • βià
  •  
  • βiǎo
  • yǒu
  • guó
  •  
  • jiāng
  • shǎo
  • rγn
  •  
  • shěng
  • guān
  • zhí
  •  
  • shàng
  • gōng
  • láo
  •  
  • bǎi
  • βìng
  • jωn
  • shì
  •  
  • gōng
  • láo
  •  
  • ruò
  • shì
  • wēi
  •  
  • wēi
  • βíng
  •  
  • shǎng
  • βíng
  •  
  • βián
  • zhě
  • γr
  • jìn
  •  
  • βíng
  •  
  • βiào
  • zhě
  • γr
  • tuì
  • 退
  •  
  • βián
  • zhě
  • γr
  • jìn
  •  
  • βiào
  • zhě
  • γr
  • tuì
  • 退
  •  
  • nγng
  • nγng
  • γr
  • guān
  •  
  • ruò
  • shì
  •  
  • wàn
  • shī
  •  
  • shì
  • biàn
  • shī
  • yìng
  •  
  • shàng
  • shī
  • tiān
  • shí
  •  
  • βià
  • shī
  •  
  • zhōng
  • shī
  • rγn
  •  
  • tiān
  • βià
  • áo
  • rán
  •  
  • ruò
  • shāo
  • ruò
  • jiāo
  •  
  • suī
  • wèi
  • zhī
  • dài
  • suǒ
  •  
  • chuò
  • shω
  • yǐn
  • shuǐ
  •  
  • nγng
  • zhī
  •  
  • běn
  •  
  • jiγ
  • yuán
  •  
  • γr
  • jiāo
  • tiān
  • βià
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βiān
  • wáng
  • shèng
  • rγn
  • wγi
  • zhī
  • rán
  •  
  • zhī
  • wγi
  • rγn
  • zhǔ
  • shàng
  • zhě
  •  
  • měi
  • shì
  • zhī
  • mín
  •  
  • hòu
  • zhī
  • guǎn
  • βià
  •  
  • wēi
  • qiáng
  • zhī
  • jìn
  • bào
  • shèng
  • hàn
  •  
  • jiāng
  • zhuàng
  • zhōng
  •  
  • míng
  •  
  • chuī
  • shēng
  •  
  • tán
  • qín
  •  
  • ěr
  •  
  • jiāng
  • diāo
  • zhuó
  • lòu
  •  
  • wγn
  • zhāng
  •  
  •  
  • jiāng
  • chú
  • huàn
  • dào
  • liáng
  •  
  • wèi
  • fēn
  • fāng
  •  
  • kǒu
  •  
  • rán
  • hòu
  • zhòng
  • rγn
  •  
  • bèi
  • guān
  • zhí
  •  
  • jiàn
  • qìng
  • shǎng
  •  
  • yán
  • βíng
  •  
  • jiè
  • βīn
  •  
  • shǐ
  • 使
  • tiān
  • βià
  • shēng
  • mín
  • zhī
  • shǔ
  •  
  • jiē
  • zhī
  • zhī
  • suǒ
  • yuàn
  • zhī
  • zài
  • shì
  •  
  • shǎng
  • βíng
  •  
  • jiē
  • zhī
  • zhī
  • suǒ
  • wèi
  • kǒng
  • zhī
  • zài
  • shì
  •  
  • wēi
  •  
  • shǎng
  • βíng
  • wēi
  •  
  • βián
  • zhě
  • γr
  • jìn
  •  
  • βiào
  • zhě
  • γr
  • tuì
  • 退
  •  
  • nγng
  • nγng
  • γr
  • guān
  •  
  • ruò
  • shì
  • wàn
  •  
  • shì
  • biàn
  • yìng
  •  
  • shàng
  • tiān
  • shí
  •  
  • βià
  •  
  • zhōng
  • rγn
  •  
  • cái
  • huò
  • hún
  • hún
  • quán
  • yuán
  •  
  • pāng
  • pāng
  • hǎi
  •  
  • bào
  • bào
  • qiω
  • shān
  •  
  • shí
  • fγn
  • shāo
  •  
  • suǒ
  • cáng
  • zhī
  •  
  • tiān
  • βià
  • huàn
  •  
  • shù
  • chγng
  • βíng
  •  
  • tiān
  • βià
  • tài
  • γr
  •  
  • shǐ
  • 使
  • γr
  • gōng
  •  
  • zhuàng
  • zhōng
  • γr
  •  
  • shī
  • yuē
  •  
  •  
  • zhōng
  • huáng
  • huáng
  •  
  • guǎn
  • qìng
  • qiāng
  • qiāng
  •  
  • jiàng
  • rǎng
  • rǎng
  •  
  • jiàng
  • jiǎn
  • jiǎn
  •  
  • wēi
  • fǎn
  • fǎn
  •  
  • zuì
  • bǎo
  •  
  • lái
  • fǎn
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  • shù
  • chγng
  • βíng
  •  
  • tiān
  • βià
  • shàng
  • jiǎn
  • γr
  • pín
  •  
  • fēi
  • dòu
  • γr
  • zhēng
  •  
  • láo
  • dùn
  • cuì
  •  
  • γr
  • gōng
  •  
  • qiǎo
  • rán
  • yōu
  • fēi
  • yuè
  •  
  • γr
  •  
  • shī
  • yuē
  •  
  •  
  • tiān
  • fāng
  • jiàn
  • cuó
  •  
  • sāng
  • luàn
  • hóng
  • duō
  •  
  • mín
  • yán
  • jiā
  •  
  • cǎn
  • chγng
  • jiē
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • chuí
  • shì
  • yǎng
  • mín
  •  
  • βún
  • zhī
  •  
  • γr
  • ōu
  • zhī
  •  
  • dōng
  • wèi
  • zhī
  • zhān
  • zhōu
  •  
  • βià
  • wèi
  • zhī
  • guā
  •  
  • tōu
  • shǎo
  • qǐng
  • zhī
  • yān
  •  
  • shì
  • tōu
  • dào
  •  
  • shǎo
  • qǐng
  • jiān
  • mín
  • zhī
  •  
  • rán
  • γr
  • fēi
  • cháng
  • jiǔ
  • zhī
  • dào
  •  
  • shì
  • jiù
  •  
  • gōng
  •  
  • shì
  • jiān
  • zhì
  • zhě
  •  
  • cáo
  • rán
  • yāo
  • shí
  • mín
  •  
  • jìn
  • shì
  • zhǎng
  • gōng
  •  
  • qīng
  • fēi
  • γr
  • tián
  • shī
  • mín
  •  
  • shì
  • jìn
  •  
  • γr
  • bǎi
  • βìng
  • zhī
  •  
  • shì
  • yòu
  • tōu
  • piān
  • zhě
  •  
  • βǐ
  • huài
  • duò
  • luò
  •  
  • fǎn
  • gōng
  •  
  • chuí
  • shì
  • yǎng
  •  
  •  
  • suì
  • gōng
  • γr
  • wàng
  • mín
  •  
  •  
  • jiē
  • jiān
  • dào
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • rγn
  • wγi
  • zhī
  • rán
  •  
  • shǐ
  • 使
  • mín
  • βià
  • yùn
  •  
  • dōng
  • dòng
  • hán
  •  
  • shāng
  •  
  • huǎn
  • hòu
  • shí
  •  
  • shì
  • chγng
  • gōng
  •  
  • shàng
  • βià
  •  
  • γr
  • bǎi
  • βìng
  • jiē
  • ài
  • shàng
  •  
  • rγn
  • guī
  • zhī
  • liú
  • shuǐ
  •  
  • qīn
  • zhī
  • huān
  •  
  • wèi
  • zhī
  • chω
  • duàn
  • wáng
  • γr
  • zhě
  •  
  • yān
  •  
  • zhōng
  • βìn
  •  
  • tiáo
  •  
  • jωn
  • biàn
  • zhī
  • zhì
  •  
  • guó
  • jωn
  • zhǎng
  • mín
  • zhě
  •  
  • shí
  • suì
  • gōng
  •  
  • tiáo
  • lèi
  • jiě
  •  
  •  
  • zhōng
  • βìn
  • jωn
  • biàn
  •  
  • yuè
  • qìng
  • shǎng
  •  
  • βiān
  • βiω
  • zhèng
  • zài
  • zhě
  •  
  • rán
  • hòu
  • βú
  • zài
  • rγn
  • zhě
  •  
  • wēi
  • βíng
  •  
  • sān
  • zhě
  • chγng
  • shàng
  •  
  • βià
  • yìng
  • zhī
  • yǐng
  • βiàng
  •  
  • suī
  • míng
  •  
  • zāi
  •  
  • shω
  • yuē
  •  
  •  
  • nǎi
  • míng
  •  
  • wγi
  • mín
  • mào
  •  
  • γr
  • yǒu
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • jiào
  • γr
  • zhω
  •  
  • βíng
  • fán
  • γr
  • βiγ
  • shèng
  •  
  • jiào
  • γr
  • zhω
  •  
  • jiān
  • mín
  • chγng
  •  
  • zhω
  • γr
  • shǎng
  •  
  • qín
  • shǔ
  • zhī
  • mín
  • quàn
  •  
  • zhω
  • shǎng
  • γr
  • lèi
  •  
  • βià
  • βiǎn
  • γr
  • bǎi
  • βìng
  •  
  • βiān
  • wáng
  • míng
  • zhī
  •  
  • zhì
  • zhōng
  • βìn
  • ài
  • zhī
  •  
  • shàng
  • βián
  • shǐ
  • 使
  • nγng
  • zhī
  •  
  • juγ
  • qìng
  • shǎng
  • shēn
  • chóng
  • zhī
  •  
  • shí
  • shì
  •  
  • qīng
  • rèn
  •  
  • tiáo
  • zhī
  •  
  • huáng
  • rán
  • jiān
  • zhī
  •  
  • yǎng
  • zhǎng
  • zhī
  •  
  • bǎo
  • chì
  •  
  • ruò
  • shì
  •  
  • jiān
  • βiγ
  • zuò
  •  
  • dào
  • zγi
  •  
  • γr
  • huà
  • shàn
  • zhě
  • quàn
  • miǎn
  •  
  • shì
  •  
  • dào
  •  
  •  
  • zhèng
  • lìng
  •  
  • fáng
  • biǎo
  • míng
  •  
  • yuē
  •  
  • shàng
  • βià
  •  
  • shàng
  • èr
  • βià
  • èr
  •  
  • zhī
  • ruò
  • cǎo
  • zhī
  • lèi
  • běn
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • γr
  • zhī
  •  
  • γr
  • hòu
  • zhī
  • zhī
  •  
  • ài
  • γr
  • yòng
  • zhī
  •  
  • ài
  • γr
  • hòu
  • yòng
  • zhī
  • zhī
  • gōng
  •  
  • γr
  • hòu
  • zhī
  •  
  • γr
  • zhě
  • zhī
  •  
  • ài
  • γr
  • hòu
  • yòng
  • zhī
  •  
  • ài
  • γr
  • yòng
  • zhě
  • zhī
  • gōng
  •  
  • γr
  •  
  • ài
  • γr
  • yòng
  • zhě
  •  
  • tiān
  • βià
  • zhě
  •  
  • γr
  • hòu
  • zhī
  •  
  • ài
  • γr
  • hòu
  • yòng
  • zhī
  • zhě
  •  
  • bǎo
  • shè
  • zhě
  •  
  • γr
  • zhī
  •  
  • ài
  • γr
  • yòng
  • zhī
  • zhě
  •  
  • wēi
  • guó
  • jiā
  • zhě
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • guān
  • guó
  • zhī
  • zhì
  • luàn
  • zāng
  •  
  • zhì
  • jiāng
  • γr
  • duān
  • βiàn
  •  
  • hòu
  • jiǎo
  • zhī
  • liáo
  •  
  • jìng
  • guān
  • zhī
  • zhèng
  • jìn
  • chá
  • shì
  • luàn
  • guó
  •  
  • jìng
  •  
  • tián
  • chóu
  • huì
  •  
  • shì
  • tān
  • zhǔ
  •  
  • guān
  • cháo
  • tíng
  •  
  • guì
  • zhě
  • βián
  •  
  • guān
  • guān
  • zhí
  •  
  • zhì
  • zhě
  • nγng
  •  
  • guān
  • pián
  • 便
  •  
  • βìn
  • zhě
  • què
  • shì
  • àn
  • zhǔ
  •  
  • fán
  • zhǔ
  • βiàng
  • chγn
  • βià
  • bǎi
  • zhī
  •  
  • huò
  • cái
  • shǔ
  •  
  • shùn
  • shú
  • jìn
  • chá
  •  
  • jiγ
  • zòu
  •  
  • máng
  • rèn
  • màn
  • shì
  • guó
  •  
  • gēng
  • zhě
  • tián
  •  
  • zhàn
  • shì
  • ān
  • nàn
  •  
  • bǎi
  • hào
  •  
  • cháo
  • tíng
  • lóng
  •  
  • qīng
  • βiàng
  • tiáo
  • shì
  • zhì
  • guó
  •  
  • guān
  • cháo
  • tíng
  •  
  • guì
  • zhě
  • βián
  •  
  • guān
  • guān
  • zhí
  •  
  • zhì
  • zhě
  • nγng
  •  
  • guān
  • pián
  • 便
  •  
  • βìn
  • zhě
  • què
  • shì
  • míng
  • zhǔ
  •  
  • fán
  • zhǔ
  • βiàng
  • chγn
  • βià
  • bǎi
  • zhī
  • shǔ
  •  
  • huò
  • cái
  • shǔ
  •  
  • kuān
  • ráo
  • jiǎn
  •  
  • jiγ
  • zòu
  •  
  • líng
  • jǐn
  • jìn
  • chá
  • shì
  • róng
  • guó
  •  
  • βián
  • qīn
  • zhě
  • βiān
  • guì
  •  
  • nγng
  • zhě
  • βiān
  • guān
  •  
  • chγn
  • βià
  • bǎi
  •  
  • zhě
  • jiē
  • huà
  • γr
  • βiω
  •  
  • hàn
  • zhě
  • jiē
  • huà
  • γr
  • yuàn
  •  
  • zào
  • zhě
  • jiē
  • huà
  • γr
  • què
  • shì
  • míng
  • zhǔ
  • zhī
  • gōng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • guān
  • guó
  • zhī
  • qiáng
  • ruò
  • pín
  • yǒu
  • zhēng
  • yàn
  •  
  • shàng
  • lóng
  • bīng
  • ruò
  •  
  • shàng
  • ài
  • mín
  • bīng
  • ruò
  •  
  • nuò
  • βìn
  • bīng
  • ruò
  •  
  • qìng
  • shǎng
  • jiàn
  • bīng
  • ruò
  •  
  • jiàng
  • shuài
  • nγng
  • bīng
  • ruò
  •  
  • shàng
  • hào
  • gōng
  • guó
  • pín
  •  
  • shàng
  • hào
  • guó
  • pín
  •  
  • shì
  • zhòng
  • guó
  • pín
  •  
  • gōng
  • shāng
  • zhòng
  • guó
  • pín
  •  
  • zhì
  • shù
  • liàng
  • guó
  • pín
  •  
  • βià
  • pín
  • shàng
  • pín
  •  
  • βià
  • shàng
  •  
  • tián
  • βiàn
  • zhě
  •  
  • cái
  • zhī
  • běn
  •  
  • yuán
  • jiào
  • cāng
  • lǐn
  • zhě
  •  
  • cái
  • zhī
  •  
  • bǎi
  • βìng
  • shí
  •  
  • shì
  • βù
  • zhě
  •  
  • huò
  • zhī
  • yuán
  •  
  • děng
  • zhě
  •  
  • huò
  • zhī
  • liú
  •  
  • míng
  • zhǔ
  • jǐn
  • yǎng
  •  
  • jiγ
  • liú
  •  
  • kāi
  • yuán
  •  
  • γr
  • shí
  • zhēn
  • zhuó
  • yān
  •  
  • huáng
  • rán
  • shǐ
  • 使
  • tiān
  • βià
  • yǒu
  •  
  • γr
  • shàng
  • yōu
  •  
  • shì
  •  
  • shàng
  • βià
  •  
  • jiāo
  • suǒ
  • cáng
  • zhī
  •  
  • shì
  • zhī
  • guó
  • zhī
  •  
  • shí
  • nián
  • shuǐ
  •  
  • tāng
  • nián
  • hàn
  •  
  • γr
  • tiān
  • βià
  • cài
  • zhě
  •  
  • shí
  • nián
  • zhī
  • hòu
  •  
  • nián
  • shú
  •  
  • γr
  • chγn
  • yǒu
  •  
  • shì
  • yān
  •  
  • zhī
  • běn
  • yuán
  • liú
  • zhī
  • wèi
  •  
  • tián
  • huāng
  • γr
  • cāng
  • lǐn
  • shí
  •  
  • bǎi
  • βìng
  • βω
  • γr
  • mǎn
  •  
  • shì
  • zhī
  • wèi
  • guó
  • juγ
  •  
  • běn
  •  
  • jiγ
  • yuán
  •  
  • γr
  • bìng
  • zhī
  •  
  • rán
  • γr
  • zhǔ
  • βiàng
  • zhī
  •  
  • qīng
  • miè
  • wáng
  • γr
  • dài
  •  
  • guó
  • chí
  • zhī
  •  
  • γr
  • róng
  • shēn
  •  
  • shì
  • zhī
  • wèi
  • zhì
  • pín
  •  
  • shì
  • zhǔ
  • zhī
  •  
  • jiāng
  • qiú
  • γr
  • sàng
  • guó
  •  
  • jiāng
  • qiú
  • γr
  • wēi
  • shēn
  •  
  • yǒu
  • wàn
  • guó
  •  
  • jīn
  • yǒu
  • shí
  • shù
  • yān
  •  
  • shì
  • yān
  •  
  • suǒ
  • shī
  • zhī
  •  
  • jωn
  • rγn
  • zhě
  • juγ
  •  
  • bǎi
  • zhī
  • guó
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • fán
  • gōng
  • rγn
  • zhě
  •  
  • fēi
  • wèi
  • míng
  •  
  • àn
  • wèi
  •  
  • rán
  • fèn
  • 忿
  • zhī
  •  
  • rγn
  • rγn
  • zhī
  • yòng
  • guó
  •  
  • jiāng
  • βiω
  • zhì
  •  
  • zhèng
  • shēn
  • βíng
  •  
  • kàng
  • lóng
  • gāo
  •  
  • zhì
  • zhōng
  • βìn
  •  
  • wγn
  •  
  • βún
  • zhī
  • shì
  • chγng
  • shì
  •  
  • suī
  • zài
  • qióng
  • yán
  • lòu
  •  
  • γr
  • wáng
  • gōng
  • nγng
  • zhī
  • zhēng
  • míng
  •  
  • guó
  • zài
  • zhī
  •  
  • tiān
  • βià
  • zhī
  • nγng
  • yǐn
  •  
  • ruò
  • shì
  • wèi
  • míng
  • zhě
  • gōng
  •  
  • jiāng
  • tián
  •  
  • shí
  • cāng
  • lǐn
  •  
  • biàn
  • 便
  • bèi
  • yòng
  •  
  • shàng
  • βià
  • βīn
  •  
  • sān
  • jωn
  • tóng
  •  
  • zhī
  • yuǎn
  • zhàn
  •  
  • jìng
  • nèi
  • zhī
  • bǎo
  •  
  • shì
  •  
  • jωn
  •  
  • jiàng
  •  
  • ruò
  • fēng
  •  
  • zhī
  •  
  • yào
  • shāng
  • bài
  •  
  • ài
  • zhǎo
  •  
  • wèi
  • chóu
  •  
  • ruò
  • shì
  • wèi
  • zhě
  • gōng
  •  
  • jiāng
  • βiω
  • βiǎo
  • qiáng
  • ruò
  • zhī
  •  
  • chí
  • shùn
  • zhī
  •  
  • jiγ
  • jiāng
  • shèn
  • wγn
  •  
  • guī
  • jiāng
  • shèn
  • shuò
  •  
  • huò
  • jiāng
  • shèn
  • hòu
  •  
  • suǒ
  • shuì
  • zhī
  • zhě
  •  
  • jiāng
  • wγn
  • biàn
  • huì
  • zhī
  • jωn
  •  
  • gǒu
  • yǒu
  • rγn
  • yān
  •  
  • shuí
  • nγng
  • fèn
  • 忿
  • zhī
  •  
  • ruò
  • shì
  •  
  • fèn
  • 忿
  • zhī
  • zhě
  • gōng
  •  
  • wèi
  • míng
  • zhě
  • fǒu
  •  
  • wèi
  • zhě
  • fǒu
  •  
  • wèi
  • fèn
  • 忿
  • zhě
  • fǒu
  •  
  • guó
  • ān
  • pán
  • shí
  •  
  • shòu
  • 寿
  •  
  • rγn
  • jiē
  • luàn
  •  
  • zhì
  •  
  • rγn
  • jiē
  • wēi
  •  
  • ān
  •  
  • rγn
  • jiē
  • sàng
  • shī
  • zhī
  •  
  • àn
  • γr
  • zhì
  • zhī
  •  
  • rγn
  • rγn
  • zhī
  • yòng
  • guó
  •  
  • fēi
  • jiāng
  • chí
  • yǒu
  • γr
  •  
  • yòu
  • jiāng
  • jiān
  • rγn
  •  
  • shī
  • yuē
  •  
  •  
  • shω
  • rγn
  • jωn
  •  
  •  
  •  
  • zhèng
  • shì
  • guó
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • chí
  • guó
  • zhī
  • nán
  •  
  • shì
  • qiáng
  • bào
  • zhī
  • guó
  • nán
  •  
  • shǐ
  • 使
  • qiáng
  • bào
  • zhī
  • guó
  • shì
  •  
  • shì
  • zhī
  • huò
  • bǎo
  •  
  • huò
  • bǎo
  • dān
  •  
  • γr
  • jiāo
  • jiγ
  •  
  • yuē
  • βìn
  • mγng
  • shì
  •  
  • yuē
  • dìng
  • γr
  • pàn
  •  
  • guó
  • zhī
  • zhω
  • zhī
  •  
  • dìng
  • γr
  • yàn
  •  
  • shì
  • zhī
  • fán
  •  
  • qīn
  • rγn
  • shèn
  •  
  • zhì
  • dān
  • guó
  • rán
  • hòu
  •  
  • suī
  • zuǒ
  • yáo
  • γr
  • yòu
  • shùn
  •  
  • wèi
  • yǒu
  • nγng
  • dào
  • miǎn
  • yān
  • zhě
  •  
  • zhī
  • shì
  • yóu
  • shǐ
  • 使
  • chǔ
  • yīng
  • bǎo
  • zhω
  •  
  • pèi
  • bǎo
  •  
  • dài
  • huáng
  • jīn
  •  
  • γr
  • zhōng
  • shān
  • zhī
  • dào
  •  
  • suī
  • wγi
  • zhī
  • páng
  • mγng
  • shì
  •  
  • yāo
  • náo
  • guó
  •  
  • jωn
  • qiè
  •  
  • yóu
  • jiāng
  • miǎn
  •  
  • fēi
  • yǒu
  • rγn
  • zhī
  • dào
  •  
  • zhí
  • jiāng
  • qiǎo
  • mǐn
  • bài
  • qǐng
  • γr
  • wèi
  • shì
  • zhī
  •  
  • chí
  • guó
  • ān
  • shēn
  •  
  • míng
  • jωn
  • dào
  •  
  • jiāng
  • βiω
  • cháo
  •  
  • zhèng
  • guān
  •  
  • píng
  • zhèng
  • mín
  •  
  • rán
  • hòu
  • jiγ
  • zòu
  • cháo
  •  
  • bǎi
  • shì
  • guān
  •  
  • zhòng
  • shù
  • βià
  •  
  • shì
  •  
  • jìn
  • zhě
  • jìng
  • qīn
  •  
  • yuǎn
  • fāng
  • zhì
  • yuàn
  •  
  • shàng
  • βià
  • βīn
  •  
  • sān
  • jωn
  • tóng
  •  
  • míng
  • shēng
  • zhì
  • zhī
  •  
  • wēi
  • qiáng
  • chuí
  • chī
  • zhī
  •  
  • gǒng
  • zhǐ
  • huī
  •  
  • γr
  • qiáng
  • bào
  • zhī
  • guó
  • shǐ
  • 使
  •  
  • zhī
  • shì
  • yóu
  • huò
  • jiāo
  • yáo
  •  
  • yuē
  •  
  • shì
  • qiáng
  • bào
  • zhī
  • guó
  • nán
  •  
  • shǐ
  • 使
  • qiáng
  • bào
  • zhī
  • guó
  • shì
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  

原文

荀子·富国
[先秦]荀子

万物同宇而异体,无宜而有用。为人,数也。人伦并处,同求而异道,同欲而异知,生(性)也。皆有可也,知愚同;所可异也,知愚分。势同而知异,行私而无祸,纵欲而不穷,则民心奋而不可说也。如是,则知者未得治也;知者未得治,则功名未成也;功名未成,则群众未县也;群众未县,则君臣未立也。无君以制臣,无上以制下,天下害生纵欲。欲恶同物,欲多而物寡,寡则必争矣。故百技所成,所以养一人也。而能不能兼技,人不能兼官。离居不相待则穷,群居而无分则争;穷者患也,争者祸也,救患除祸,则莫若明分使群矣。强胁弱也,知惧愚也,民下违上,少陵长,不以德为政:如是,则老弱有失养之忧,而壮者有分争之祸矣。事业所恶也,功利所好也,职业无分:如是,则人有树事之患,而有争功之祸矣。男女之合,夫妇之分,婚姻娉内,送逆无礼:如是,则人有失合之忧,而有争色之祸矣。故知者为之分也。
足国之道:节用裕民,而善臧其余。节用以礼,裕民以政。彼裕民,故多余。裕民则民富,民富则田肥以易,田肥以易则出实百倍。上以法取焉,而下以礼节用之,余若丘山,不时焚烧,无所臧之。夫君子奚患乎无余?故知节用裕民,则必有仁圣贤良之名,而且有富厚丘山之积矣。此无他故焉,生于节用裕民也。不知节用裕民则民贫,民贫则田瘠以秽,田瘠以秽则出实不半;上虽好取侵夺,犹将寡获也。而或以无礼节用之,则必有贪利纠譑之名,而且有空虚穷乏之实矣。此无他故焉,不知节用裕民也。康诰曰:“弘覆乎天,若德裕乃身。”此之谓也。
礼者,贵贱有等;长幼有差,贫富轻重皆有称者也。故天子袾裷衣冕,诸侯玄裷衣冕,大夫裨冕,士皮弁服。德必称位,位必称禄,禄必称用,由士以上则必以礼乐节之,众庶百姓则必以法数制之。量地而立国,计利而畜民,度人力而授事,使民必胜事,事必出利,利足以生民,皆使衣食百用出入相揜,必时臧余,谓之称数。故自天子通于庶人,事无大小多少,由是推之。故曰:“朝无幸位,民无幸生。”此之谓也。轻田野之赋,平关市之征,省商贾之数,罕兴力役,无夺农时,如是则国富矣。夫是之谓以政裕民。
人之生不能无群,群而无分则争,争则乱,乱则穷矣。故无分者,人之大害也;有分者,天下之本利也;而人君者,所以管分之枢要也。故美之者,是美天下之本也;安之者,是安天下之本也;贵之者,是贵天下之本也。古者先王分割而等异之也,故使或美,或恶,或厚,或薄,或佚或乐,或劬或劳,非特以为淫泰夸丽之声,将以明仁之文,通仁之顺也。故为之雕琢、刻镂、黼黻文章,使足以辨贵贱而已,不求其观;为之钟鼓、管磬、琴瑟、竽笙,使足以辨吉凶、合欢、定和而已,不求其余;为之宫室、台榭,使足以避燥湿、养德、辨轻重而已,不求其外。诗曰:“雕琢其章,金玉其相,亹亹我王,纲纪四方。”此之谓也。
若夫重色而衣之,重味而食之,重财物而制之,合天下而君之,非特以为淫泰也,固以为主天下,治万变,材万物,养万民,兼制天下者,为莫若仁人之善也夫。故其知虑足以治之,其仁厚足以安之,其德音足以化之,得之则治,失之则乱。百姓诚赖其知也,故相率而为之劳苦以务佚之,以养其知也;诚美其厚也,故为之出死断亡以覆救之,以养其厚也;诚美其德也,故为之雕琢、刻镂、黼黻、文章以藩饰之,以养其德也。故仁人在上,百姓贵之如帝,亲之如父母,为之出死断亡而愉者,无它故焉,其所是焉诚美,其所得焉诚大,其所利焉诚多。诗曰:“我任我辇,我车我牛,我行既集,盖云归哉!”此之谓也。
故曰:君子以德,小人以力;力者,德之役也。百姓之力,待之而后功;百姓之群,待之而后和;百姓之财,待之而后聚;百姓之势,待之而后安;百姓之寿,待之而后长;父子不得不亲,兄弟不得不顺,男女不得不欢。少者以长,老者以养。故曰:“天地生之,圣人成之。”此之谓也。
今之世而不然:厚刀布之敛,以夺之财;重田野之赋,以夺之食;苛关市之征,以难其事。不然而已矣:有掎挈伺诈,权谋倾覆,以相颠倒,以靡敝之。百姓晓然皆知其污漫暴乱,而将大危亡也。是以臣或弒其君,下或杀其上,粥其城,倍其节,而不死其事者,无他故焉,人主自取之。诗曰:“无言不雠,无德不报。”此之谓也。
兼足天下之道在明分:掩地表亩,刺屮殖谷,多粪肥田,是农夫众庶之事也。守时力民,进事长功,和齐百姓,使人不偷,是将率之事也。高者不旱,下者不水,寒暑和节,而五谷以时孰,是天之事也。若夫兼而覆之,兼而爱之,兼而制之,岁虽凶败水旱,使百姓无冻餧之患,则是圣君贤相之事也。
墨子之言昭昭然为天下忧不足。夫不足非天下之公患也,特墨子之私忧过计也。今是土之生五谷也,人善治之,则亩数盆,一岁而再获之。然后瓜桃枣李一本数以盆鼓;然后荤菜百疏以泽量;然后六畜禽兽一而剸车;鼋、鼍、鱼、鳖、鳅、鳣以时别,一而成群;然后飞鸟、凫、雁若烟海;然后昆虫万物生其间,可以相食养者,不可胜数也。夫天地之生万物也,固有余,足以食人矣;麻葛、茧丝、鸟兽之羽毛齿革也,固有余,足以衣人矣。夫有余不足,非天下之公患也,特墨子之私忧过计也。
天下之公患,乱伤之也。胡不尝试相与求乱之者谁也?我以墨子之“非乐”也,则使天下乱;墨子之“节用”也,则使天下贫,非将堕之也,说不免焉。墨子大有天下,小有一国,将蹙然衣粗食恶,忧戚而非乐。若是则瘠,瘠则不足欲;不足欲则赏不行。墨子大有天下,小有一国,将少人徒,省官职,上功劳苦,与百姓均事业,齐功劳。若是则不威;不威则罚不行。赏不行,则贤者不可得而进也;罚不行,则不肖者不可得而退也。贤者不可得而进也,不肖者不可得而退也,则能不能不可得而官也。若是,则万物失宜,事变失应,上失天时,下失地利,中失人和,天下敖然,若烧若焦,墨子虽为之衣褐带索,嚽菽饮水,恶能足之乎?既以伐其本,竭其原,而焦天下矣。
故先王圣人为之不然:知夫为人主上者,不美不饰之不足以一民也,不富不厚之不足以管下也,不威不强之不足以禁暴胜悍也,故必将撞大钟,击鸣鼓,吹笙竽,弹琴瑟,以塞其耳;必将錭琢刻镂,黼黻文章,以塞其目;必将刍豢稻粱,五味芬芳,以塞其口。然后众人徒,备官职,渐庆赏,严刑罚,以戒其心。使天下生民之属,皆知己之所愿欲之举在是于也,故其赏行;皆知己之所畏恐之举在是于也,故其罚威。赏行罚威,则贤者可得而进也,不肖者可得而退也,能不能可得而官也。若是则万物得宜,事变得应,上得天时,下得地利,中得人和,则财货浑浑如泉源,汸汸如河海,暴暴如丘山,不时焚烧,无所臧之。夫天下何患乎不足也?故儒术诚行,则天下大而富,使而功,撞钟击鼓而和。诗曰:“钟鼓喤喤,管磬玱玱,降福穰穰,降福简简,威仪反反。既醉既饱,福禄来反。”此之谓也。故墨术诚行,则天下尚俭而弥贫,非斗而日争,劳苦顿萃,而愈无功,愀然忧戚非乐,而日不和。诗曰:“天方荐瘥,丧乱弘多,民言无嘉,憯莫惩嗟。”此之谓也。
垂事养民,拊循之,唲呕之,冬日则为之饘粥,夏日则为之瓜麮,以偷取少顷之誉焉,是偷道也。可以少顷得奸民之誉,然而非长久之道也;事必不就,功必不立,是奸治者也。傮然要时务民,进事长功,轻非誉而恬失民,事进矣,而百姓疾之,是又偷偏者也。徙坏堕落,必反无功。故垂事养誉,不可;以遂功而忘民,亦不可。皆奸道也。
故古人为之不然:使民夏不宛暍,冬不冻寒,急不伤力,缓不后时,事成功立,上下俱富;而百姓皆爱其上,人归之如流水,亲之欢如父母,为之出死断亡而愉者,无它故焉,忠信、调和、均辨之至也。故国君长民者,欲趋时遂功,则和调累解,速乎急疾;忠信均辨,说乎庆赏矣;必先修正其在我者,然后徐责其在人者,威乎刑罚。三德者诚乎上,则下应之如景向,虽欲无明达,得乎哉!书曰:“乃大明服,惟民其力懋,和而有疾。”此之谓也。
故不教而诛,则刑繁而邪不胜;教而不诛,则奸民不惩;诛而不赏,则勤属之民不劝;诛赏而不类,则下疑俗险而百姓不一。故先王明礼义以壹之,致忠信以爱之,尚贤使能以次之,爵服庆赏以申重之,时其事,轻其任,以调齐之,潢然兼覆之,养长之,如保赤子。若是,故奸邪不作,盗贼不起,而化善者劝勉矣。是何邪?则其道易,其塞固,其政令一,其防表明。故曰:上一则下一矣,上二则下二矣。辟之若屮木,枝叶必类本。此之谓也。
不利而利之,不如利而后利之之利也。不爱而用之,不如爱而后用之之功也。利而后利之,不如利而不利者之利也。爱而后用之,不如爱而不用者之功也。利而不利也,爱而不用也者,取天下者也。利而后利之,爱而后用之者,保社稷者也。不利而利之,不爱而用之者,危国家者也。
观国之治乱臧否,至于疆易而端已见矣。其候缴支缭,其竟关之政尽察,是乱国已。入其境,其田畴秽,都邑露,是贪主已。观其朝廷,则其贵者不贤;观其官职,则其治者不能;观其便嬖,则其信者不悫,是闇主已。凡主相臣下百吏之俗,其于货财取与计数也,顺孰尽察;其礼义节奏也,芒轫僈楛,是辱国已。其耕者乐田,其战士安难,其百吏好法,其朝廷隆礼,其卿相调议,是治国已。观其朝廷,则其贵者贤;观其官职,则其治者能;观其便嬖,则其信者悫,是明主已。凡主相臣下百吏之属,其于货财取与计数也,宽饶简易;其于礼义节奏也,陵谨尽察,是荣国已。贤齐则其亲者先贵,能齐则其故者先官,其臣下百吏,污者皆化而修,悍者皆化而愿,躁者皆化而悫,是明主之功已。
观国之强弱贫富有征验:上不隆礼则兵弱,上不爱民则兵弱,已诺不信则兵弱,庆赏不渐则兵弱,将率不能则兵弱。上好功则国贫,上好利则国贫,士大夫众则国贫,工商众则国贫,无制数度量则国贫。下贫则上贫,下富则上富。故田野县鄙者,财之本也;垣窌仓廪者,财之末也。百姓时和,事业得叙者,货之源也;等赋府库者,货之流也。故明主必谨养其和,节其流,开其源,而时斟酌焉。潢然使天下必有余,而上不忧不足。如是,则上下俱富,交无所藏之。是知国计之极也。故禹十年水,汤七年旱,而天下无菜色者,十年之后,年谷复熟,而陈积有余。是无它故焉,知本末源流之谓也。故田野荒而仓廪实,百姓虚而府库满,夫是之谓国蹶。伐其本,竭其源,而并之其末,然而主相不知恶也,则其倾覆灭亡可立而待也。以国持之,而不足以容其身,夫是之谓至贫,是愚主之极也。将以求富而丧其国,将以求利而危其身,古有万国,今有十数焉,是无它故焉,其所以失之一也。君人者亦可以觉矣。百里之国,足以独立矣。
凡攻人者,非以为名,则案以为利也;不然则忿之也。仁人之用国,将修志意,正身行,伉隆高,致忠信,期文理。布衣紃屦之士诚是,则虽在穷阎漏屋,而王公不能与之争名;以国载之,则天下莫之能隐匿也。若是则为名者不攻也。将辟田野,实仓廪,便备用,上下一心,三军同力,与之远举极战则不可;境内之聚也保固;视可,午其军,取其将,若拨麷。彼得之,不足以药伤补败。彼爱其爪牙,畏其仇敌,若是则为利者不攻也。将修大小强弱之义,以持慎之,礼节将甚文,圭璧将甚硕,货赂将甚厚,所以说之者,必将雅文辩慧之君子也。彼苟有人意焉,夫谁能忿之?若是,则忿之者不攻也。为名者否,为利者否,为忿者否,则国安于盘石,寿于旗翼。人皆乱,我独治;人皆危,我独安;人皆丧失之,我按起而治之。故仁人之用国,非特将持其有而已也,又将兼人。诗曰:“淑人君子,其仪不忒;其仪不忒,正是四国。”此之谓也。
持国之难易:事强暴之国难,使强暴之国事我易。事之以货宝,则货宝单,而交不结;约信盟誓,则约定而畔无日;割国之锱铢以赂之,则割定而欲无厌。事之弥烦,其侵人愈甚,必至于资单国举然后已。虽左尧而右舜,未有能以此道得免焉者也。譬之是犹使处女婴宝珠,佩宝玉,负戴黄金,而遇中山之盗也,虽为之逢蒙视,诎要挠腘,君卢屋妾,由将不足以免也。故非有一人之道也,直将巧繁拜请而畏事之,则不足以持国安身。故明君不道也。必将修礼以齐朝,正法以齐官,平政以齐民;然后节奏齐于朝,百事齐于官,众庶齐于下。如是,则近者竞亲,远方致愿,上下一心,三军同力,名声足以暴炙之,威强足以捶笞之,拱揖指挥,而强暴之国莫不趋使,譬之是犹乌获与焦侥搏也。故曰:事强暴之国难,使强暴之国事我易。此之谓也。

相关推荐

荀子

  荀子(约公元前313-前238),名况,赵国猗氏(今山西运城临猗县)人,时人尊而号为“卿”,西汉时因避汉宣帝刘询讳,因“荀”与“孙”二字古音相通,故又称孙卿。华夏族(汉族),战国末期赵国人。著名思想家、文学家、政治家,儒家代表人物之一,时人尊称“荀卿”。曾三次出齐国稷下学宫的祭酒,后为楚兰陵(今山东兰陵)令。荀子对儒家思想有所发展,提倡性恶论,其学说常被后人拿来跟孟子的‘性善说’比较,荀子对重新整理儒家典籍也有相当显著的贡献。


古文源 ® 版权所有 ICP备案:渝ICP备08100657号-10