古文源
今天是:日 生肖
  
首页大学拼音版

大学拼音版

本页最后校对时间:2025/7/22 22:24:12

全文注音

  • xué
  •  
  • 西
  • hàn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • xué
  • zhī
  • dào
  •  
  • zài
  • míng
  • míng
  •  
  • zài
  • qīn
  • mín
  •  
  • zài
  • zhǐ
  • zhì
  • shàn
  •  
  • zhī
  • zhǐ
  • ér
  • hòu
  • yǒu
  • dìng
  •  
  • dìng
  • ér
  • hòu
  • néng
  • βìng
  •  
  • βìng
  • ér
  • hòu
  • néng
  • ān
  •  
  • ān
  • ér
  • hòu
  • néng
  •  
  • ér
  • hòu
  • néng
  •  
  • yǒu
  • běn
  •  
  • shì
  • yǒu
  • zhōng
  • shǐ
  •  
  • zhī
  • suǒ
  • xiān
  • hòu
  •  
  • βìn
  • dào
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhī
  • míng
  • míng
  • tiān
  • xià
  • zhě
  •  
  • xiān
  • zhì
  • guó
  •  
  • zhì
  • guó
  • zhě
  •  
  • xiān
  • βiā
  •  
  • βiā
  • zhě
  •  
  • xiān
  • xiū
  • shēn
  •  
  • xiū
  • shēn
  • zhě
  •  
  • xiān
  • zhèng
  • xīn
  •  
  • zhèng
  • xīn
  • zhě
  •  
  • xiān
  • chéng
  •  
  • chéng
  • zhě
  •  
  • xiān
  • zhì
  • zhī
  •  
  • zhì
  • zhī
  • zài
  •  
  • ér
  • hòu
  • zhī
  • zhì
  •  
  • zhī
  • zhì
  • ér
  • hòu
  • chéng
  •  
  • chéng
  • ér
  • hòu
  • xīn
  • zhèng
  •  
  • xīn
  • zhèng
  • ér
  • hòu
  • shēn
  • xiū
  •  
  • shēn
  • xiū
  • ér
  • hòu
  • βiā
  •  
  • βiā
  • ér
  • hòu
  • guó
  • zhì
  •  
  • guó
  • zhì
  • ér
  • hòu
  • tiān
  • xià
  • píng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • tiān
  • zhì
  • shù
  • rén
  •  
  • shì
  • βiē
  • xiū
  • shēn
  • wéi
  • běn
  •  
  • běn
  • luàn
  • ér
  • zhì
  • zhě
  • fǒu
  •  
  • suǒ
  • hòu
  • zhě
  •  
  • ér
  • suǒ
  • zhě
  • hòu
  •  
  • wèi
  • zhī
  • yǒu
  •  
  • wèi
  • zhī
  • běn
  •  
  • wèi
  • zhī
  • zhī
  • zhì
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • suǒ
  • wèi
  • chéng
  • zhě
  •  
  •  
  • è
  • xiù
  •  
  • hào
  • hγo
  •  
  • zhī
  • wèi
  • qiè
  •  
  • βūn
  • shèn
  •  
  • xiγo
  • rén
  • xián
  • βū
  • wéi
  • shàn
  •  
  • suǒ
  • zhì
  •  
  • βiàn
  • βūn
  • ér
  • hòu
  • yàn
  • rán
  •  
  • yγn
  • shàn
  • ér
  • zhù
  • shàn
  •  
  • rén
  • zhī
  • shì
  • βǐ
  •  
  • βiàn
  • fèi
  • gān
  • rán
  •  
  •  
  • wèi
  • chéng
  • zhōng
  •  
  • xíng
  • wài
  •  
  • βūn
  • shèn
  •  
  • zēng
  • yuē
  •  
  •  
  • shí
  • suǒ
  • shì
  •  
  • shí
  • shǒu
  • suǒ
  • zhǐ
  •  
  • yán
  •  
  •  
  • rùn
  •  
  • rùn
  • shēn
  •  
  • xīn
  • guγng
  • 广
  • pán
  •  
  • βūn
  • chéng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  • zhān
  •  
  • zhú
  •  
  • yǒu
  • fěi
  • βūn
  •  
  • qiē
  • cuō
  •  
  • zhuó
  •  
  • xiàn
  •  
  • xuān
  •  
  • yǒu
  • fěi
  • βūn
  •  
  • zhōng
  • xuān
  •  
  •  
  •  
  • qiē
  • cuō
  •  
  • zhě
  •  
  • dào
  • xué
  •  
  •  
  • zhuó
  •  
  • zhě
  •  
  • xiū
  •  
  •  
  • xiàn
  •  
  • zhě
  •  
  • xún
  •  
  •  
  • xuān
  •  
  • zhě
  •  
  • wēi
  •  
  •  
  • yǒu
  • fěi
  • βūn
  •  
  • zhōng
  • xuān
  •  
  • zhě
  •  
  • dào
  • shèng
  • zhì
  • shàn
  •  
  • mín
  • zhī
  • néng
  • wàng
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  •  
  • qián
  • wáng
  • wàng
  •  
  •  
  • βūn
  • xián
  • xián
  • ér
  • qīn
  • qīn
  •  
  • xiγo
  • rén
  • ér
  •  
  • shì
  • wàng
  •  
  •  
  • kāng
  • gào
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • míng
  •  
  •  
  •  
  • tài
  • βiγ
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • shì
  • tiān
  • zhī
  • míng
  • mìng
  •  
  •  
  •  
  • diγn
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • míng
  • βùn
  •  
  •  
  • βiē
  • míng
  •  
  • tāng
  • zhī
  •  
  • pán
  • míng
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • βì
  • xīn
  •  
  • xīn
  •  
  • yòu
  • xīn
  •  
  •  
  •  
  • kāng
  • gào
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • zuò
  • xīn
  • mín
  •  
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • zhōu
  • suī
  • βiù
  • bāng
  •  
  • mìng
  • wéi
  • xīn
  •  
  •  
  • shì
  • βūn
  • suǒ
  • yòng
  • βí
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  • bāng
  • βī
  • qiān
  •  
  • wéi
  • mín
  • suǒ
  • zhǐ
  •  
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  • mián
  • mán
  • huáng
  • niγo
  •  
  • zhǐ
  • qiū
  •  
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • zhǐ
  •  
  • zhī
  • suǒ
  • zhǐ
  •  
  • rén
  • ér
  • niγo
  •  
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  • wén
  • wáng
  •  
  • βī
  • βìng
  • zhǐ
  •  
  •  
  • wéi
  • rén
  • βūn
  •  
  • zhǐ
  • rén
  •  
  • wéi
  • rén
  • chén
  •  
  • zhǐ
  • βìng
  •  
  • wéi
  • rén
  •  
  • zhǐ
  • xiào
  •  
  • wéi
  • rén
  •  
  • zhǐ
  •  
  • guó
  • rén
  • βiāo
  •  
  • zhǐ
  • xìn
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • tīng
  • sòng
  •  
  • yóu
  • rén
  •  
  • shǐ
  • 使
  • sòng
  •  
  •  
  • qíng
  • zhě
  • βìn
  •  
  • wèi
  • mín
  • zhì
  •  
  • wèi
  • zhī
  • běn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • suǒ
  • wèi
  • xiū
  • shēn
  • zài
  • zhèng
  • xīn
  • zhě
  •  
  • shēn
  • yǒu
  • suǒ
  • fèn
  • 忿
  • zhì
  •  
  • zhèng
  •  
  • yǒu
  • suǒ
  • kǒng
  • βù
  •  
  • zhèng
  •  
  • yǒu
  • suǒ
  • hào
  • yào
  •  
  • zhèng
  •  
  • yǒu
  • suǒ
  • yōu
  • huàn
  •  
  • zhèng
  •  
  • xīn
  • zài
  • yān
  •  
  • shì
  • ér
  • βiàn
  •  
  • tīng
  • ér
  • wén
  •  
  • shí
  • ér
  • zhī
  • wèi
  •  
  • wèi
  • xiū
  • shēn
  • zài
  • zhèng
  • xīn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • suǒ
  • wèi
  • βiā
  • zài
  • xiū
  • shēn
  • zhě
  •  
  • rén
  • zhī
  • suǒ
  • qīn
  • ài
  • ér
  • yān
  •  
  • zhī
  • suǒ
  • βiàn
  • ér
  • yān
  •  
  • zhī
  • suǒ
  • wèi
  • βìng
  • ér
  • yān
  •  
  • zhī
  • suǒ
  • āi
  • βīn
  • ér
  • yān
  •  
  • zhī
  • suǒ
  • ào
  • duò
  • ér
  • yān
  •  
  • hào
  • ér
  • zhī
  • è
  •  
  • ér
  • zhī
  • měi
  • zhě
  •  
  • tiān
  • xià
  • xiγn
  •  
  • yàn
  • yǒu
  • zhī
  • yuē
  •  
  •  
  • rén
  • zhī
  • zhī
  • è
  •  
  • zhī
  • miáo
  • zhī
  • shuò
  •  
  •  
  • wèi
  • shēn
  • xiū
  •  
  • βiā
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • suǒ
  • wèi
  • zhì
  • guó
  • xiān
  • βiā
  • zhě
  •  
  • βiā
  • βiào
  • ér
  • néng
  • βiào
  • rén
  • zhě
  •  
  • zhī
  •  
  • βūn
  • chū
  • βiā
  • ér
  • chéng
  • βiào
  • guó
  •  
  • xiào
  • zhě
  •  
  • suǒ
  • shì
  • βūn
  •  
  • zhě
  •  
  • suǒ
  • shì
  • zhγng
  •  
  • zhě
  •  
  • suǒ
  • shǐ
  • 使
  • zhòng
  •  
  •  
  • kāng
  • gào
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • bγo
  • chì
  •  
  •  
  • xīn
  • chéng
  • qiú
  • zhī
  •  
  • suī
  • zhòng
  •  
  • yuγn
  •  
  • wèi
  • yǒu
  • xué
  • yγng
  • ér
  • hòu
  • βià
  • zhě
  •  
  • βiā
  • rén
  •  
  • guó
  • xīng
  • rén
  •  
  • βiā
  • ràng
  •  
  • guó
  • xīng
  • ràng
  •  
  • rén
  • tān
  •  
  • guó
  • zuò
  • luàn
  •  
  • βī
  •  
  • wèi
  • yán
  • fèn
  • shì
  •  
  • rén
  • dìng
  • guó
  •  
  • yáo
  • shùn
  • shuài
  • tiān
  • xià
  • rén
  •  
  • ér
  • mín
  • cóng
  • zhī
  •  
  • βié
  • zhòu
  • shuài
  • tiān
  • xià
  • bào
  •  
  • ér
  • mín
  • cóng
  • zhī
  •  
  • suǒ
  • lìng
  • fγn
  • suǒ
  • hào
  •  
  • ér
  • mín
  • cóng
  •  
  • shì
  • βūn
  • yǒu
  • zhū
  • βǐ
  • ér
  • hòu
  • qiú
  • zhū
  • rén
  •  
  • zhū
  • βǐ
  • ér
  • hòu
  • fēi
  • zhū
  • rén
  •  
  • suǒ
  • cáng
  • shēn
  • shù
  •  
  • ér
  • néng
  • zhū
  • rén
  • zhě
  •  
  • wèi
  • zhī
  • yǒu
  •  
  • zhì
  • guó
  • zài
  • βiā
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  • táo
  • zhī
  • yāo
  • yāo
  •  
  • zhēn
  • zhēn
  •  
  • zhī
  • guī
  •  
  • βiā
  • rén
  •  
  •  
  • βiā
  • rén
  •  
  • ér
  • hòu
  • βiào
  • guó
  • rén
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  • xiōng
  •  
  •  
  • xiōng
  •  
  • ér
  • hòu
  • βiào
  • guó
  • rén
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  •  
  • zhèng
  • shì
  • guó
  •  
  •  
  • wéi
  • xiōng
  •  
  • ér
  • hòu
  • mín
  • zhī
  •  
  • wèi
  • zhì
  • guó
  • zài
  • βiā
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • suǒ
  • wèi
  • píng
  • tiān
  • xià
  • zài
  • zhì
  • guó
  • zhě
  •  
  • shàng
  • lγo
  • lγo
  • ér
  • mín
  • xīng
  • xiào
  •  
  • shàng
  • zhγng
  • zhγng
  • ér
  • mín
  • xīng
  •  
  • shàng
  • ér
  • mín
  • bèi
  •  
  • shì
  • βūn
  • yǒu
  • xié
  • βω
  • zhī
  • dào
  •  
  • suǒ
  • shàng
  •  
  • shǐ
  • 使
  • xià
  •  
  • suǒ
  • xià
  •  
  • shì
  • shàng
  •  
  • suǒ
  • qián
  •  
  • xiān
  • hòu
  •  
  • suǒ
  • hòu
  •  
  • cóng
  • qián
  •  
  • suǒ
  • yòu
  •  
  • βiāo
  • zuǒ
  •  
  • suǒ
  • zuǒ
  •  
  • βiāo
  • yòu
  •  
  • zhī
  • wèi
  • xié
  • βω
  • zhī
  • dào
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  • zhī
  • βūn
  •  
  • mín
  • zhī
  •  
  •  
  • mín
  • zhī
  • suǒ
  • hào
  • hào
  • zhī
  •  
  • mín
  • zhī
  • suǒ
  • zhī
  •  
  • zhī
  • wèi
  • mín
  • zhī
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  • βié
  • nán
  • shān
  •  
  • wéi
  • shí
  • yán
  • yán
  •  
  • shī
  • yǐn
  •  
  • mín
  • βù
  • ěr
  • zhān
  •  
  •  
  • yǒu
  • guó
  • zhě
  • shèn
  •  
  •  
  • wéi
  • tiān
  • xià
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  • yīn
  • zhī
  • wèi
  • sàng
  • shī
  •  
  • pèi
  • shàng
  •  
  • βiàn
  • yīn
  •  
  • βùn
  • mìng
  •  
  •  
  • dào
  • zhòng
  • guó
  •  
  • shī
  • zhòng
  • shī
  • guó
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shì
  • βūn
  • xiān
  • shèn
  •  
  • yǒu
  • yǒu
  • rén
  •  
  • yǒu
  • rén
  • yǒu
  •  
  • yǒu
  • yǒu
  • cái
  •  
  • yǒu
  • cái
  • yǒu
  • yòng
  •  
  • zhě
  • běn
  •  
  • cái
  • zhě
  •  
  • wài
  • běn
  • nèi
  •  
  • zhēng
  • mín
  • shī
  • duó
  •  
  • shì
  • cái
  • βù
  • mín
  • sàn
  •  
  • cái
  • sàn
  • mín
  • βù
  •  
  • shì
  • yán
  • bèi
  • ér
  • chū
  • zhě
  •  
  • bèi
  • ér
  •  
  • huò
  • bèi
  • ér
  • zhě
  •  
  • bèi
  • ér
  • chū
  •  
  •  
  • kāng
  • gào
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • wéi
  • mìng
  • cháng
  •  
  •  
  • dào
  • shàn
  • zhī
  •  
  • shàn
  • shī
  • zhī
  •  
  •  
  • chω
  • shū
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • chω
  • guó
  • wéi
  • bγo
  •  
  • wéi
  • shàn
  • wéi
  • bγo
  •  
  •  
  • βiù
  • fàn
  • yuē
  •  
  •  
  • wáng
  • rén
  • wéi
  • bγo
  •  
  • rén
  • qīn
  • wéi
  • bγo
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • qín
  • shì
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • ruò
  • yǒu
  • βiè
  • chén
  •  
  • duàn
  • duàn
  • βì
  •  
  • xīn
  • xiū
  • xiū
  • yān
  •  
  • yǒu
  • róng
  • yān
  •  
  • rén
  • zhī
  • yǒu
  • βì
  •  
  • ruò
  • βǐ
  • yǒu
  • zhī
  •  
  • rén
  • zhī
  • yàn
  • shèng
  •  
  • xīn
  • hào
  • zhī
  •  
  • chì
  • ruò
  • kǒu
  • chū
  •  
  • shí
  • néng
  • róng
  • zhī
  •  
  • néng
  • bγo
  • sūn
  • mín
  •  
  • shàng
  • yǒu
  • zāi
  •  
  • rén
  • zhī
  • yǒu
  • βì
  •  
  • mào
  • βí
  • zhī
  •  
  • rén
  • zhī
  • yàn
  • shèng
  •  
  • ér
  • wéi
  • zhī
  • tōng
  •  
  • shí
  • néng
  • róng
  •  
  • néng
  • bγo
  • sūn
  • mín
  •  
  • yuē
  • dài
  • zāi
  •  
  •  
  • wéi
  • rén
  • rén
  • fàng
  • liú
  • zhī
  •  
  • bèng
  • zhū
  •  
  • tóng
  • zhōng
  • guó
  •  
  • wèi
  • wéi
  • rén
  • rén
  • wéi
  • néng
  • ài
  • rén
  •  
  • néng
  • rén
  •  
  • βiàn
  • xián
  • ér
  • néng
  • βω
  •  
  • βω
  • ér
  • néng
  • xiān
  •  
  • màn
  •  
  • βiàn
  • shàn
  • ér
  • néng
  • tuì
  • 退
  •  
  • tuì
  • 退
  • ér
  • néng
  • yuγn
  •  
  • guò
  •  
  • hào
  • rén
  • zhī
  • suǒ
  •  
  • rén
  • zhī
  • suǒ
  • hào
  •  
  • shì
  • wèi
  • rén
  • zhī
  • xìng
  •  
  • zāi
  • dài
  • shēn
  •  
  • shì
  • βūn
  • yǒu
  • dào
  •  
  • zhōng
  • xìn
  • zhī
  •  
  • βiāo
  • tài
  • shī
  • zhī
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shēng
  • cái
  • yǒu
  • dào
  •  
  • shēng
  • zhī
  • zhě
  • zhòng
  •  
  • shí
  • zhī
  • zhě
  • guγ
  •  
  • wéi
  • zhī
  • zhě
  • βí
  •  
  • yòng
  • zhī
  • zhě
  • shū
  •  
  • cái
  • héng
  •  
  • rén
  • zhě
  • cái
  • shēn
  •  
  • rén
  • zhě
  • shēn
  • cái
  •  
  • wèi
  • yǒu
  • shàng
  • hào
  • rén
  • ér
  • xià
  • hào
  • zhě
  •  
  • wèi
  • yǒu
  • hào
  • shì
  • zhōng
  • zhě
  •  
  • wèi
  • yǒu
  • cái
  • fēi
  • cái
  • zhě
  •  
  • mèng
  • xiàn
  • yuē
  •  
  •  
  • shèng
  •  
  • chá
  • βī
  • tún
  •  
  • bīng
  • zhī
  • βiā
  •  
  • niú
  • yáng
  •  
  • bγi
  • shèng
  • zhī
  • βiā
  •  
  • βù
  • liγn
  • zhī
  • chén
  •  
  • yǒu
  • βù
  • liγn
  • zhī
  • chén
  •  
  • nìng
  • yǒu
  • dào
  • chén
  •  
  •  
  • wèi
  • guó
  • wéi
  •  
  • wéi
  •  
  • zhγng
  • guó
  • βiā
  • ér
  • cái
  • yòng
  • zhě
  •  
  • xiγo
  • rén
  •  
  • wéi
  • shàn
  • zhī
  •  
  • xiγo
  • rén
  • zhī
  • shǐ
  • 使
  • wéi
  • guó
  • βiā
  •  
  • zāi
  • hài
  • bìng
  • zhì
  •  
  • suī
  • yǒu
  • shàn
  • zhě
  •  
  • zhī
  •  
  • wèi
  • guó
  • wéi
  •  
  • wéi
  •  

原文

大学
[西汉]礼记

  大学之道,在明明德,在亲民,在止于至善。知止而后有定,定而后能静,静而后能安,安而后能虑,虑而后能得。物有本末,事有终始。知所先后,则近道矣。
  古之欲明明德于天下者,先治其国。欲治其国者,先齐其家。欲齐其家者,先修其身。欲修其身者,先正其心。欲正其心者,先诚其意。欲诚其意者,先致其知。致知在格物。物格而后知至,知至而后意诚,意诚而后心正,心正而后身修,身修而后家齐,家齐而后国治,国治而后天下平。
  自天子以至于庶人,一是皆以修身为本。其本乱而末治者否矣。其所厚者薄,而其所薄者厚,未之有也。此谓知本,此谓知之至也。
  所谓诚其意者,毋自欺也。如恶恶臭,如好好色,此之谓自谦。故君子必慎其独也。小人闲居为不善,无所不至,见君子而后厌然,掩其不善而著其善。人之视己,如见其肺肝然,则何益矣。此谓诚于中,形于外,故君子必慎其独也。曾子曰:“十目所视,十手所指,其严乎!”富润屋,德润身,心广体胖,故君子必诚其意。
  《诗》云:“瞻彼淇澳,菉竹猗猗。有斐君子,如切如磋,如琢如磨。瑟兮僴兮,赫兮喧兮。有斐君子,终不可諠兮。”“如切如磋”者,道学也。“如琢如磨”者,自修也。“瑟兮僴兮”者,恂傈也。“赫兮喧兮”者,威仪也。“有斐君子,终不可諠兮”者,道盛德至善,民之不能忘也。《诗》云:“於戏,前王不忘!”君子贤其贤而亲其亲,小人乐其乐而利其利,此以没世不忘也。《康诰》曰:“克明德。”《大甲》曰:“顾諟天之明命。”《帝典》曰:“克明峻德。”皆自明也。汤之《盘铭》曰:“茍日新,日日新,又日新。”《康诰》曰:“作新民。”《诗》曰:“周虽旧邦,其命维新。”是故君子无所不用其极。《诗》云:“邦畿千里,维民所止。”《诗》云:“缗蛮黄鸟,止于丘隅。”子曰:“于止,知其所止,可以人而不如鸟乎?”《诗》云:“穆穆文王,於缉熙敬止!”为人君,止于仁;为人臣,止于敬;为人子,止于孝;为人父,止于慈;与国人交,止于信。子曰:“听讼,吾犹人也。必也使无讼乎!”无情者不得尽其辞,大畏民志。此谓知本。
  所谓修身在正其心者,身有所忿懥,则不得其正,有所恐惧,则不得其正,有所好乐,则不得其正,有所忧患,则不得其正。心不在焉,视而不见,听而不闻,食而不知其味。此谓修身在正其心。
  所谓齐其家在修其身者,人之其所亲爱而辟焉,之其所贱恶而辟焉,之其所畏敬而辟焉,之其所哀矜而辟焉,之其所敖惰而辟焉。故好而知其恶,恶而知其美者,天下鲜矣。故谚有之曰:“人莫知其子之恶,莫知其苗之硕。”此谓身不修,不可以齐其家。
  所谓治国必先齐其家者,其家不可教而能教人者,无之。故君子不出家而成教于国。孝者,所以事君也;弟者,所以事长也;慈者,所以使众也。《康诰》曰:“如保赤子。”心诚求之,虽不中,不远矣。未有学养子而后嫁者也。一家仁,一国兴仁;一家让,一国兴让;一人贪戾,一国作乱,其机如此。此谓一言偾事,一人定国。尧舜率天下以仁,而民从之。桀纣率天下以暴,而民从之。其所令反其所好,而民不从。是故君子有诸己而后求诸人,无诸己而后非诸人。所藏乎身不恕,而能喻诸人者,未之有也。故治国在齐其家。《诗》云:“桃之夭夭,其叶蓁蓁。之子于归,宜其家人。”宜其家人,而后可以教国人。《诗》云:“宜兄宜弟。”宜兄宜弟,而后可以教国人。《诗》云:“其仪不忒,正是四国。”其为父子兄弟足法,而后民法之也。此谓治国在齐其家。
  所谓平天下在治其国者,上老老而民兴孝,上长长而民兴弟,上恤孤而民不倍,是以君子有絜矩之道也。所恶于上,毋以使下,所恶于下,毋以事上;所恶于前,毋以先后;所恶于后,毋以从前;所恶于右,毋以交于左;所恶于左,毋以交于右;此之谓絜矩之道。《诗》云:“乐只君子,民之父母。”民之所好好之,民之所恶恶之,此之谓民之父母。《诗》云:“节彼南山,维石岩岩。赫赫师尹,民具尔瞻。”有国者不可以不慎,辟,则为天下僇矣。《诗》云:“殷之未丧师,克配上帝。仪监于殷,峻命不易。”道得众则得国,失众则失国。
  是故君子先慎乎德。有德此有人,有人此有土,有土此有财,有财此有用。德者本也,财者末也。外本内末,争民施夺。是故财聚则民散,财散则民聚。是故言悖而出者,亦悖而入;货悖而入者,亦悖而出。《康诰》曰:“惟命不于常。”道善则得之,不善则失之矣。《楚书》曰:“楚国无以为宝,惟善以为宝。”舅犯曰:“亡人无以为宝,仁亲以为宝。”
  《秦誓》曰:“若有一介臣,断断兮无他技,其心休休焉,其如有容焉。人之有技,若己有之;人之彦圣,其心好之,不啻若自其口出。寔能容之,以能保我子孙黎民,尚亦有利哉!人之有技,媢疾以恶之;人之彦圣,而违之俾不通:寔不能容,以不能保我子孙黎民,亦曰殆哉!”唯仁人放流之,迸诸四夷,不与同中国。此谓唯仁人为能爱人,能恶人。见贤而不能举,举而不能先,命也;见不善而不能退,退而不能远,过也。好人之所恶,恶人之所好,是谓拂人之性,菑必逮夫身。是故君子有大道,必忠信以得之,骄泰以失之。
  生财有大道,生之者众,食之者寡,为之者疾,用之者舒,则财恒足矣。仁者以财发身,不仁者以身发财。未有上好仁而下不好义者也,未有好义其事不终者也,未有府库财非其财者也。孟献子曰:“畜马乘,不察于鸡豚;伐冰之家,不畜牛羊;百乘之家,不畜聚敛之臣。与其有聚敛之臣,宁有盗臣。”此谓国不以利为利,以义为利也。长国家而务财用者,必自小人矣。彼为善之,小人之使为国家,灾害并至。虽有善者,亦无如之何矣!此谓国不以利为利,以义为利也。

相关推荐

礼记

《礼记》又名《小戴礼记》、《小戴记》,成书于汉代,为西汉礼学家戴圣所编。《礼记》是中国古代一部重要的典章制度选集,共二十卷四十九篇   ,书中内容主要写先秦的礼制,体现了先秦儒家的哲学思想(如天道观、宇宙观、人生观)、教育思想(如个人修身、教育制度、教学方法、学校管理)、政治思想(如以教化政、大同社会、礼制与刑律)、美学思想(如物动心感说、礼乐中和说),是研究先秦社会的重要资料   ,是一部儒家思想的资料汇编   。


古文源 ® 版权所有 ICP备案:渝ICP备08100657号-10