古文源
今天是:日 生肖
  
首页修身拼音版

修身拼音版

本页最后校对时间:2025/7/23 11:16:52

全文注音

  • xiū
  • shēn
  •  
  • xiān
  • qín
  •  
  • xún
  •  
  •  
  •  
  •  
  • jiàn
  • shàn
  •  
  • xiω
  • rán
  • cún
  •  
  • jiàn
  • shàn
  •  
  • qiγo
  • rán
  • xǐng
  •  
  • shàn
  • zài
  • shēn
  •  
  • jiè
  • rán
  • hào
  •  
  • shàn
  • zài
  • shēn
  •  
  • rán
  •  
  • fēi
  • ér
  • dàng
  • zhě
  •  
  • shī
  •  
  • shì
  • ér
  • dàng
  • zhě
  •  
  • yǒu
  •  
  • chγn
  • zhě
  •  
  • zéi
  •  
  • jωn
  • lóng
  • shī
  • ér
  • qīn
  • yǒu
  •  
  • zhì
  • zéi
  •  
  • hào
  • shàn
  • yàn
  •  
  • shòu
  • jiàn
  • ér
  • néng
  • jiè
  •  
  • suī
  • jìn
  •  
  • zāi
  •  
  • xiγo
  • rén
  • fγn
  • shì
  •  
  • zhì
  • luàn
  • ér
  • rén
  • zhī
  • fēi
  •  
  • zhì
  • xiào
  • ér
  • rén
  • zhī
  • xián
  •  
  • xīn
  • láng
  •  
  • xíng
  • qín
  • shòu
  • ér
  • yòu
  • rén
  • zhī
  • zéi
  •  
  • chγn
  • zhě
  • qīn
  •  
  • jiàn
  • zhēng
  • zhě
  • shω
  •  
  • xiω
  • zhèng
  • wéi
  • xiào
  •  
  • zhì
  • zhōng
  • wéi
  • zéi
  •  
  • suī
  • βiè
  • wáng
  •  
  • zāi
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  •  
  • kǒng
  • zhī
  • āi
  •  
  • βóu
  • zhī
  • zāng
  •  
  • shì
  • wéi
  •  
  • βóu
  • zhī
  • zāng
  •  
  • shì
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • biàn
  • shàn
  • zhī
  •  
  • zhì
  • yγng
  • shēng
  • hòu
  • péng
  •  
  • xiω
  • shēn
  • βíng
  • pèi
  • yáo
  •  
  •  
  • shí
  • tōng
  •  
  • chǔ
  • qióng
  •  
  • xìn
  • shì
  •  
  • fán
  • yòng
  • xuè
  •  
  • zhì
  •  
  • zhì
  •  
  • yóu
  • zhì
  • tōng
  •  
  • yóu
  • bèi
  • luàn
  • βàn
  •  
  • shí
  • yǐn
  •  
  •  
  • chǔ
  •  
  • dòng
  • jìng
  •  
  • yóu
  • jié
  •  
  • yóu
  • chù
  • xiàn
  • shēng
  •  
  • róng
  • βào
  •  
  • tài
  •  
  • jìn
  • tuì
  • 退
  •  
  • xíng
  •  
  • yóu
  •  
  • yóu
  • wéi
  •  
  • yōng
  • zhòng
  • ér
  •  
  • rén
  • shēng
  •  
  • shì
  • chéng
  •  
  • guó
  • jiā
  • níng
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  •  
  • xiào
  • huò
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shàn
  • xiān
  • rén
  • zhě
  • wèi
  • zhī
  • jiào
  •  
  • shàn
  • rén
  • zhě
  • wèi
  • zhī
  • shùn
  •  
  • shàn
  • xiān
  • rén
  • zhě
  • wèi
  • zhī
  • chγn
  •  
  • shàn
  • rén
  • zhě
  • wèi
  • zhī
  •  
  • shì
  • shì
  •  
  • fēi
  • fēi
  • wèi
  • zhī
  • zhì
  •  
  • fēi
  • shì
  •  
  • shì
  • fēi
  • wèi
  • zhī
  •  
  • shāng
  • liáng
  • yuē
  • chán
  •  
  • hài
  • liáng
  • yuē
  • zéi
  •  
  • shì
  • wèi
  • shì
  •  
  • fēi
  • wèi
  • fēi
  • yuē
  • zhí
  •  
  • qiè
  • huò
  • yuē
  • dào
  •  
  • xíng
  • yuē
  • zhà
  •  
  • yán
  • yuē
  • dàn
  •  
  • shě
  • dìng
  • wèi
  • zhī
  • cháng
  •  
  • bγo
  • wèi
  • zhī
  • zhì
  • zéi
  •  
  • duō
  • wén
  • yuē
  •  
  • shγo
  • wén
  • yuē
  • qiγn
  •  
  • duō
  • jiàn
  • yuē
  • xián
  •  
  • shγo
  • jiàn
  • yuē
  • lòu
  •  
  • nán
  • jìn
  • yuē
  •  
  • wàng
  • yuē
  • lòu
  •  
  • shγo
  • ér
  • yuē
  • zhì
  •  
  • duō
  • ér
  • luàn
  • yuē
  • βào
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhì
  • yγng
  • xīn
  • zhī
  • shù
  •  
  • xuè
  • gāng
  • qiáng
  •  
  • róu
  • zhī
  • tiáo
  •  
  • zhì
  • jiàn
  • shēn
  •  
  • zhī
  • liáng
  •  
  • yǒng
  • dγn
  • βěng
  •  
  • zhī
  • dào
  • shùn
  •  
  • biàn
  • 便
  •  
  • jié
  • zhī
  • dòng
  • zhǐ
  •  
  • xiá
  • ài
  • biγn
  • xiγo
  •  
  • kuò
  • zhī
  • guγng
  • 广
  •  
  • bēi
  • shī
  • 湿
  •  
  • zhòng
  • chí
  •  
  • tān
  •  
  • kàng
  • zhī
  • gāo
  • zhì
  •  
  • yōng
  • zhòng
  • sγn
  •  
  • jié
  • zhī
  • shī
  • yǒu
  •  
  • dài
  • βàn
  • piào
  •  
  • zhào
  • zhī
  • huò
  • zāi
  •  
  • kuγn
  • duān
  • què
  •  
  • zhī
  • yuè
  •  
  • tōng
  • zhī
  • suǒ
  •  
  • fán
  • zhì
  • yγng
  • xīn
  • zhī
  • shù
  •  
  • βò
  • jìng
  • yóu
  •  
  • βò
  • yào
  • shī
  •  
  • βò
  • shén
  • hào
  •  
  • shì
  • zhī
  • wèi
  • zhì
  • yγng
  • xīn
  • zhī
  • shù
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhì
  • xiω
  • jiāo
  • guì
  •  
  • dào
  • zhòng
  • qīng
  • wáng
  • gōng
  •  
  • nèi
  • xǐng
  • ér
  • wài
  • qīng
  •  
  • zhuàn
  • yuē
  •  
  •  
  • jωn
  •  
  • xiγo
  • rén
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  • shēn
  • láo
  • ér
  • xīn
  • ān
  •  
  • wéi
  • zhī
  •  
  • shγo
  • ér
  • duō
  •  
  • wéi
  • zhī
  •  
  • shì
  • luàn
  • jωn
  • ér
  • tōng
  •  
  • shì
  • qióng
  • jωn
  • ér
  • shùn
  • yān
  •  
  • liáng
  • nóng
  • wèi
  • shuǐ
  • hàn
  • gēng
  •  
  • liáng
  • wèi
  • shé
  • yuè
  • shì
  •  
  • shì
  • jωn
  • wèi
  • pín
  • qióng
  • dài
  • dào
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • gōng
  • jìng
  • ér
  • xīn
  • zhōng
  • xìn
  •  
  • shù
  • ér
  • qíng
  • ài
  • rén
  •  
  • héng
  • xíng
  • tiān
  • xià
  •  
  • suī
  • kùn
  •  
  • rén
  • βò
  • guì
  •  
  • láo
  • zhī
  • shì
  • zhēng
  • xiān
  •  
  • ráo
  • zhī
  • shì
  • néng
  • ràng
  •  
  • duān
  • què
  • chéng
  • xìn
  •  
  • shǒu
  • ér
  • xiáng
  •  
  • héng
  • xíng
  • tiān
  • xià
  •  
  • suī
  • kùn
  •  
  • rén
  • βò
  • rèn
  •  
  • ér
  • xīn
  • zhí
  • zhà
  •  
  • shù
  • shèn
  •  
  • βò
  • ér
  • jīng
  •  
  • héng
  • xíng
  • tiān
  • xià
  •  
  • suī
  • fāng
  •  
  • rén
  • βò
  • jiàn
  •  
  • láo
  • zhī
  • shì
  • tōu
  • zhuγn
  • tuō
  •  
  • ráo
  • zhī
  • shì
  • nìng
  • ruì
  •  
  • ér
  •  
  • wéi
  • ér
  • què
  •  
  • chéng
  • ér
  •  
  • héng
  • xíng
  • tiān
  • xià
  •  
  • suī
  • fāng
  •  
  • rén
  • βò
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • xíng
  • ér
  • gōng
  •  
  •  
  • fēi
  • nào
  •  
  • xíng
  • ér
  • xiàng
  •  
  • fēi
  •  
  • ǒu
  • shì
  • ér
  • xiān
  •  
  • fēi
  • kǒng
  •  
  • rán
  • shì
  • xiω
  • shēn
  •  
  • zuì
  • zhī
  • rén
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • ér
  • qiān
  •  
  • βγ
  • shí
  • jià
  • zhī
  •  
  • jiāng
  • qióng
  • qióng
  •  
  • zhú
  •  
  • zhé
  • jué
  • jīn
  •  
  • zhōng
  • shēn
  • xiāng
  •  
  • jiāng
  • yǒu
  • suǒ
  • zhǐ
  • zhī
  •  
  • qiān
  • suī
  • yuγn
  •  
  • huò
  • chí
  • huò
  •  
  • huò
  • xiān
  • huò
  • hòu
  •  
  • wéi
  • xiāng
  •  
  • shí
  • dào
  • zhě
  •  
  • jiāng
  • qióng
  • qióng
  •  
  • zhú
  •  
  • yǒu
  • suǒ
  • zhǐ
  • zhī
  •  
  • jiān
  • bái
  •  
  • tóng
  •  
  • yǒu
  • hòu
  • hòu
  • zhī
  • chá
  •  
  • fēi
  • chá
  •  
  • rán
  • ér
  • jωn
  • biàn
  •  
  • zhǐ
  • zhī
  •  
  • kuí
  • zhī
  • xíng
  •  
  • fēi
  • nán
  •  
  • rán
  • ér
  • jωn
  • xíng
  •  
  • zhǐ
  • zhī
  •  
  • xué
  • yuē
  •  
  •  
  • chí
  •  
  • zhǐ
  • ér
  • dài
  •  
  • xíng
  • ér
  • jiù
  • zhī
  •  
  • huò
  • chí
  • huò
  •  
  • huò
  • xiān
  • huò
  • hòu
  •  
  • wéi
  • tóng
  • zhì
  •  
  •  
  • kuǐ
  • ér
  • xiω
  •  
  • biē
  • qiān
  •  
  • lěi
  • ér
  • chuò
  •  
  • qiω
  • shān
  • chóng
  • chéng
  •  
  • yàn
  • yuán
  •  
  • kāi
  •  
  • jiāng
  • jié
  •  
  • jìn
  • tuì
  • 退
  •  
  • zuǒ
  • yòu
  •  
  • liù
  • zhì
  •  
  • rén
  • zhī
  • cái
  • xìng
  • zhī
  • xiāng
  • xuán
  •  
  •  
  • ruò
  • biē
  • zhī
  • liù
  • zāi
  •  
  • rán
  • ér
  • biē
  • zhì
  • zhī
  •  
  • liù
  • zhì
  •  
  • shì
  • yān
  •  
  • huò
  • wéi
  • zhī
  •  
  • huò
  • wéi
  • ěr
  •  
  • dào
  • suī
  • ěr
  •  
  • xíng
  • zhì
  •  
  • shì
  • suī
  • xiγo
  •  
  • wéi
  • chéng
  •  
  • wéi
  • rén
  • duō
  • xiá
  • zhě
  •  
  • chω
  • yuγn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • hào
  • ér
  • xíng
  •  
  • shì
  •  
  • zhì
  • ér
  •  
  • jωn
  •  
  • βíng
  • ér
  • jié
  •  
  • shèng
  • rén
  •  
  • rén
  •  
  • chāng
  • chāng
  • rán
  •  
  • yǒu
  • ér
  • zhì
  •  
  • rán
  •  
  • ér
  • yòu
  • shēn
  • lèi
  •  
  • rán
  • hòu
  • wēn
  • wēn
  • rán
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhě
  •  
  • suǒ
  • zhèng
  • shēn
  •  
  • shī
  • zhě
  • suǒ
  • zhèng
  •  
  • zhèng
  • shēn
  •  
  • shī
  •  
  • ān
  • zhī
  • zhī
  • wéi
  • shì
  •  
  • rán
  • ér
  • rán
  •  
  • shì
  • qíng
  • ān
  •  
  • shī
  • yún
  • ér
  • yún
  •  
  • shì
  • zhì
  • ruò
  • shī
  •  
  • qíng
  • ān
  •  
  • zhì
  • ruò
  • shī
  •  
  • shì
  • shèng
  • rén
  •  
  • fēi
  •  
  • shì
  •  
  • fēi
  • shī
  •  
  • shì
  • shī
  •  
  • shì
  • shī
  • ér
  • hào
  • yòng
  •  
  • zhī
  • shì
  • yóu
  • βáng
  • biàn
  •  
  • lóng
  • biàn
  • shēng
  •  
  • shě
  • luàn
  • wàng
  • wéi
  •  
  • xué
  • zhě
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • shēn
  • wéi
  • zhèng
  • ér
  • guì
  • ān
  • zhě
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  • shí
  • zhī
  •  
  • shùn
  • zhī
  •  
  •  
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • duān
  • què
  • shùn
  •  
  •  
  • wèi
  • shàn
  • shγo
  • zhě
  •  
  • jiā
  • hào
  • xué
  • xùn
  • βǐn
  • yān
  •  
  • yǒu
  • jωn
  • shàng
  •  
  • wéi
  • jωn
  • zhě
  •  
  • tōu
  • dàn
  • shì
  •  
  • lián
  • chǐ
  • ér
  • shì
  • yǐn
  • shí
  •  
  • wèi
  • è
  • shγo
  • zhě
  •  
  • jiā
  • hàn
  • ér
  • shùn
  •  
  • xiγn
  • zéi
  • ér
  • yān
  •  
  • wèi
  • xiáng
  • shγo
  • zhě
  •  
  • suī
  • xiàn
  • xíng
  •  
  • lγo
  • lγo
  • ér
  • zhuàng
  • zhě
  • guī
  • yān
  •  
  • qióng
  • qióng
  • ér
  • tōng
  • zhě
  • yān
  •  
  • xíng
  • βíng
  • βíng
  • ér
  • shī
  • bào
  •  
  • ér
  • xián
  • xiào
  • yān
  •  
  • rén
  • yǒu
  • sān
  • xíng
  •  
  • suī
  • yǒu
  • guò
  •  
  • tiān
  • suì
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • jωn
  • zhī
  • qiú
  • lüè
  •  
  • yuγn
  • hài
  • zγo
  •  
  •  
  • xíng
  • dào
  • yǒng
  •  
  • jωn
  • pín
  • qióng
  • ér
  • zhì
  • guγng
  • 广
  •  
  • guì
  • ér
  • gōng
  •  
  • ān
  • yàn
  • ér
  • xuè
  • duò
  •  
  • láo
  • juàn
  • ér
  • róng
  • βào
  •  
  • guò
  • duó
  •  
  • guò
  •  
  • jωn
  • pín
  • qióng
  • ér
  • zhì
  • guγng
  • 广
  •  
  • lóng
  • rén
  •  
  • guì
  • ér
  • gōng
  •  
  • shā
  • shì
  •  
  • ān
  • yàn
  • ér
  • xuè
  • duò
  •  
  • jiγn
  •  
  • láo
  • juàn
  • ér
  • róng
  • βào
  •  
  • hγo
  • jiāo
  •  
  • guò
  • duó
  •  
  • guò
  •  
  • shì
  • shèng
  •  
  •  
  • shω
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • yǒu
  • zuò
  • hào
  •  
  • zωn
  • wáng
  • zhī
  • dào
  •  
  • yǒu
  • zuò
  •  
  • zωn
  • wáng
  • zhī
  •  
  •  
  • yán
  • jωn
  • zhī
  • néng
  • gōng
  • shèng
  •  

原文

修身
[先秦]荀子

  见善,修然必以自存也;见不善,愀然必以自省也。善在身,介然必以自好也;不善在身,菑然必以自恶也。故非我而当者,吾师也;是我而当者,吾友也;谄谀我者,吾贼也。故君子隆师而亲友,以致恶其贼。好善无厌,受谏而能诫,虽欲无进,得乎哉?小人反是,致乱而恶人之非己也,致不肖而欲人之贤己也,心如虎狼、行如禽兽而又恶人之贼己也。谄谀者亲,谏争者疏,修正为笑,至忠为贼,虽欲无灭亡,得乎哉?《诗》曰:“噏噏呰呰,亦孔之哀。谋之其臧,则具是违;谋之不臧,则具是依。”此之谓也。
  扁善之度,以治气养生则后彭祖,以修身自名则配尧、禹。宜于时通,利以处穷,礼信是也。凡用血气、志意、知虑,由礼则治通,不由礼则勃乱提僈;食饮、衣服、居处、动静,由礼则和节,不由礼则触陷生疾;容貌、态度、进退、趋行,由礼则雅,不由礼则夷固僻违,庸众而野。故人无礼则不生,事无礼则不成,国家无礼则不宁。《诗》曰:“礼仪卒度,笑语卒获。”此之谓也。
  以善先人者谓之教,以善和人者谓之顺;以不善先人者谓之谄,以不善和人者谓之谀。是是、非非谓之知,非是、是非谓之愚。伤良曰谗,害良曰贼。是谓是,非谓非曰直。窃货曰盗,匿行曰诈,易言曰诞。趣舍无定谓之无常。保利弃义谓之至贼。多闻曰博,少闻曰浅。多见曰闲,少见曰陋。难进曰偍,易忘曰漏。少而理曰治,多而乱曰秏。
  治气养心之术:血气刚强,则柔之以调和;知虑渐深,则一之以易良;勇胆猛戾,则辅之以道顺;齐给便利,则节之以动止;狭隘褊小,则廓之以广大;卑湿、重迟、贪利,则抗之以高志;庸众驽散,则刦之以师友;怠慢僄弃,则炤之以祸灾;愚款端悫,则合之以礼乐,通之以思索。凡治气养心之术,莫径由礼,莫要得师,莫神一好。夫是之谓治气养心之术也。
  志意修则骄富贵,道义重则轻王公,内省而外物轻矣。传曰:“君子役物,小人役于物。”此之谓矣。身劳而心安,为之;利少而义多,为之。事乱君而通,不如事穷君而顺焉。故良农不为水旱不耕,良贾不为折阅不市,士君子不为贫穷怠乎道。
  体恭敬而心忠信,术礼义而情爱人,横行天下,虽困四夷,人莫不贵。劳苦之事则争先,饶乐之事则能让,端悫诚信,拘守而详,横行天下,虽困四夷,人莫不任。体倨固而心执诈,术顺慎墨而精杂污,横行天下,虽达四方,人莫不贱。劳苦之事则偷儒转脱,饶乐之事则佞兑锐而不曲,辟违而不悫,程役而不录,横行天下,虽达四方,人莫不弃。
  行而供恭冀,非渍淖也;行而俯项,非击戾也;偶视而先俯,非恐惧也。然夫士欲独修其身,不以得罪于比俗之人也。
  夫骥一日而千里,驽马十驾则亦及之矣。将以穷无穷,逐无极与?其折骨绝筋,终身不可以相及也。将有所止之,则千里虽远,亦或迟或速、或先或后,胡为乎其不可以相及也?不识步道者,将以穷无穷、逐无极与?意亦有所止之与?夫坚白、同异、有厚无厚之察,非不察也,然而君子不辩,止之也;倚魁之行,非不难也,然而君子不行,止之也。故学曰:“迟,彼止而待我,我行而就之,则亦或迟或速、或先或后,胡为乎其不可以同至也?”故跬步而不休,跛鳖千里;累土而不辍,丘山崇成。厌其源,开其渎,江河可竭;一进一退,一左一右,六骥不致。彼人之才性之相县悬也,岂若跛鳖之与六骥足哉?然而跛鳖致之,六骥不致,是无它故焉,或为之,或不为尔。道虽迩,不行不至;事虽小,不为不成。其为人也多暇日者,其出入不远矣。
  好法而行,士也;笃志而体,君子也;齐明而不竭,圣人也。人无法,则伥伥然;有法而无志其义,则渠渠然;依乎法而又深其类,然后温温然。
  礼者,所以正身也;师者所以正礼也。无礼何以正身?无师,吾安知礼之为是也?礼然而然,则是情安礼也;师云而云,则是知若师也。情安礼,知若师,则是圣人也。故非礼,是无法也;非师,是无师也。不是师法而好自用,譬之是犹以盲辨色,以聋辨声也,舍乱妄无为也。故学也者,礼法也。夫师,以身为正仪而贵自安者也。《诗》云:“不识不知,顺帝之则。”此之谓也。
  端悫顺弟悌,则可谓善少者矣;加好学逊敏焉,则有钧无上,可以为君子者矣。偷儒惮事,无廉耻而嗜乎饮食,则可谓恶少者矣;加惕悍而不顺,险贼而不弟焉,则可谓不详少者矣,虽陷刑戮可也。老老而壮者归焉,不穷穷而通者积焉,行乎冥冥而施乎无报,而贤不肖一焉。人有此三行,虽有大过,天其不遂乎?
  君子之求利也略,其远害也早,其避辱也惧,其行道理也勇。君子贫穷而志广,富贵而体恭,安燕而血气不惰,劳勌而容貌不枯,怒不过夺,喜不过予。君子贫穷而志广,隆仁也;富贵而体恭,杀势也;安燕而血气不惰,柬理也;劳勌而容貌不枯,好交也;怒不过夺,喜不过予,是法胜私也。《书》曰:“无有作好,遵王之道。无有作恶,遵王之路。”此言君子之能以公义胜私欲也。

对照翻译

-

相关推荐

荀子

  荀子(约公元前313-前238),名况,赵国猗氏(今山西运城临猗县)人,时人尊而号为“卿”,西汉时因避汉宣帝刘询讳,因“荀”与“孙”二字古音相通,故又称孙卿。华夏族(汉族),战国末期赵国人。著名思想家、文学家、政治家,儒家代表人物之一,时人尊称“荀卿”。曾三次出齐国稷下学宫的祭酒,后为楚兰陵(今山东兰陵)令。荀子对儒家思想有所发展,提倡性恶论,其学说常被后人拿来跟孟子的‘性善说’比较,荀子对重新整理儒家典籍也有相当显著的贡献。


古文源 ® 版权所有 ICP备案:渝ICP备08100657号-10