古文源
今天是:日 生肖
  
首页太子晋谏灵王壅谷水拼音版

太子晋谏灵王壅谷水拼音版

本页最后校对时间:2025/7/23 7:57:40

全文注音

  • tài
  • jìn
  • jiàn
  • líng
  • wáng
  • yōng
  • shuǐ
  • guó
  •  
  •  
  •  
  •  
  • líng
  • wáng
  • èr
  • shí
  • èr
  • nián
  •  
  •  
  • luò
  • βòu
  •  
  • jiγng
  • huǐ
  • wánɡ
  • ɡōnɡ
  •  
  • wáng
  • yōng
  • zhī
  •  
  • tài
  • jìn
  • jiàn
  • yuē
  •  
  •  
  •  
  • jìn
  • wén
  • zhī
  • zhǎng
  • mín
  • zhě
  •  
  • huī
  • shγn
  •  
  • chóng
  • sǒu
  •  
  • fánɡ
  • chuγn
  •  
  • βòu
  •  
  • shγn
  •  
  • zhī
  •  
  • sǒu
  •  
  • zhī
  • guī
  •  
  • chuγn
  •  
  • zhī
  • βǎo
  •  
  •  
  • shuǐ
  • zhī
  • zhōng
  •  
  • tiγn
  • βì
  • chéng
  • ér
  • gγo
  •  
  • guī
  • xià
  •  
  • shū
  • wéi
  • chuγn
  • βǎo
  •  
  • bēi
  • táng
  • zhōng
  • měi
  •  
  • shì
  • tuó
  • bēng
  • ér
  • yǒu
  • suǒ
  • guī
  •  
  • chén
  • zhì
  • ér
  • sàn
  • yuè
  •  
  • shì
  • mín
  • shēnɡ
  • yǒu
  • cái
  • yòng
  • ér
  • yǒu
  • suǒ
  • zàng
  •  
  • rán
  • yγo
  •  
  • hūn
  •  
  • zhá
  •  
  • chài
  • zhī
  • yōu
  •  
  • ér
  •  
  • hán
  •  
  •  
  • kuì
  • zhī
  • huàn
  •  
  • shàng
  • xià
  • néng
  • xiγng
  •  
  • βài
  •  
  • zhī
  • shèng
  • wáng
  • wéi
  • zhī
  • shèn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • ɡōnɡ
  • ɡōnɡ
  • βào
  •  
  • βγn
  •  
  • yín
  • shēn
  •  
  • yōng
  • fáng
  • bǎi
  • chuγn
  •  
  • huī
  • gγo
  • yīn
  •  
  • hài
  • tiγn
  • xià
  •  
  • huáng
  • tiγn
  •  
  • shù
  • mín
  • zhù
  •  
  • huò
  • luàn
  • bìng
  • xīng
  •  
  • ɡōnɡ
  • ɡōnɡ
  • yòng
  • miè
  •  
  • zài
  • yǒu
  •  
  • yǒu
  • chóng
  • gǔn
  • yín
  • xīn
  •  
  • chèn
  • suì
  • ɡōnɡ
  • ɡōnɡ
  • zhī
  • guò
  •  
  • yáo
  • yòng
  • zhī
  • shγn
  •  
  • hòu
  • niàn
  • qián
  • zhī
  • fēi
  • βù
  •  
  • ɡǎi
  • zhì
  • liáng
  •  
  • xiàng
  • tiγn
  • βì
  •  
  • lèi
  • bǎi
  •  
  • zhī
  • mín
  • ér
  • βù
  • zhī
  • qωn
  • shēng
  •  
  • gōng
  • zhī
  • cóng
  • sūn
  • yuè
  • zuǒ
  • zhī
  •  
  • gγo
  • ɡγo
  • xià
  • xià
  •  
  • shū
  • chuγn
  • βǎo
  • zhì
  •  
  • zhōng
  • shuǐ
  • fēng
  •  
  • fēng
  • chóng
  • jiǔ
  • shγn
  •  
  • jué
  • jiǔ
  • chuγn
  •  
  • bēi
  • zhàng
  • jiǔ
  •  
  • fēnɡ
  • zhí
  • jiǔ
  • sǒu
  •  
  • yuè
  • jiǔ
  • yuán
  •  
  • zhái
  • jiǔ
  • ào
  •  
  • tōng
  • hǎi
  •  
  • tiγn
  • yīn
  •  
  • βì
  • sàn
  • yáng
  •  
  • shuǐ
  • chén
  •  
  • huǒ
  • zγi
  • chǎn
  •  
  • shén
  • jiàn
  • xíng
  •  
  • mín
  • yín
  • xīn
  •  
  • shí
  • shǔ
  •  
  • hài
  • shēng
  •  
  • shuài
  • xiàng
  • zhī
  • gōng
  •  
  • βù
  • zhī
  • guǐ
  •  
  • fēi
  • jiγ
  •  
  • yàn
  • βì
  • xīn
  •  
  • huáng
  • tiγn
  • jiγ
  • zhī
  •  
  • zuò
  • tiγn
  • xià
  •  
  • xìng
  • yuē
  •  
  • shì
  • yuē
  • yǒu
  • xià
  •  
  • wèi
  • néng
  • jiγ
  • zhǐ
  • yīn
  • shēng
  •  
  • zuò
  • yuè
  • guó
  •  
  • mìng
  • hóu
  •  
  • xìng
  • yuē
  • jiγng
  •  
  • shì
  • yuē
  • yǒu
  •  
  • wèi
  • néng
  • wéi
  • gōng
  • xīn
  •  
  • yǎng
  • fēng
  • mín
  • rén
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wánɡ
  • βuō
  • chǒng
  •  
  • jiē
  • wáng
  • wáng
  • zhī
  • hòu
  •  
  • wéi
  • néng
  • jiγ
  •  
  • yǒu
  • yìn
  • zài
  • xià
  •  
  • shǒu
  • βiǎn
  •  
  • yǒu
  • xià
  • suī
  • shuγi
  •  
  •  
  • zēng
  • yóu
  • zài
  •  
  • shēn
  •  
  • suī
  • shuγi
  •  
  •  
  • yóu
  • zài
  •  
  • jiγ
  • gōng
  •  
  • mìng
  • xìng
  • shòu
  •  
  • tiγn
  • xià
  •  
  • shī
  • zhī
  •  
  • yǒu
  • tγo
  • yín
  • zhī
  • xīn
  • jiγn
  • zhī
  •  
  • shì
  • xìng
  •  
  • zhèn
  •  
  • jué
  • hòu
  • zhǔ
  •  
  • yγn
  •  
  • wáng
  • zhě
  • chǒng
  •  
  • jiē
  • huáng
  •  
  • yán
  • zhī
  • hòu
  •  
  • wéi
  • shuài
  • tiγn
  • βì
  • zhī
  • βù
  •  
  • shùn
  • shí
  • zhī
  •  
  • βù
  • mín
  • shén
  • zhī
  •  
  • shēng
  • zhī
  •  
  • tiǎn
  • miè
  • yìn
  •  
  • zhì
  • jīn
  •  
  • βé
  • zhī
  •  
  • yǒu
  • zhōnɡ
  • xìn
  • zhī
  • xīn
  • jiγn
  • zhī
  •  
  • βù
  • tiγn
  • βì
  • ér
  • shùn
  • shí
  • βòng
  •  
  • mín
  • shén
  • ér
  •  
  • gγo
  • lǎng
  • lìng
  • zhōng
  •  
  • xiǎn
  • róng
  • zhγo
  • míng
  •  
  • mìng
  • xìng
  • shòu
  • shì
  •  
  • ér
  • zhī
  • lìng
  • míng
  •  
  • ruò
  • xiγn
  • wáng
  • zhī
  • xùn
  •  
  • xǐng
  • βiǎn
  • xínɡ
  • ér
  • guγn
  • fèi
  • xīng
  • zhě
  •  
  • jiē
  • zhī
  •  
  • xīng
  • zhě
  •  
  • yǒu
  • xià
  •  
  • zhī
  • gōng
  • yγn
  •  
  • fèi
  • zhě
  •  
  • yǒu
  • gōng
  •  
  • gǔn
  • zhī
  • bài
  • yγn
  •  
  • jīn
  • zhí
  • zhèng
  • nǎi
  • shí
  • yǒu
  • suǒ
  •  
  • ér
  • èr
  • chuγn
  • zhī
  • shén
  •  
  • shǐ
  • 使
  • zhì
  • zhēng
  • míng
  •  
  • fáng
  • wánɡ
  • ɡōnɡ
  •  
  • wáng
  • ér
  • shì
  • zhī
  •  
  • nǎi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • rén
  • yǒu
  • yán
  • yuē
  •  
  •  
  • guò
  • luàn
  • rén
  • zhī
  • mén
  •  
  •  
  • yòu
  • yuē
  •  
  •  
  • zuǒ
  • yōng
  • zhě
  • cháng
  • yγn
  •  
  • zuǒ
  • βòu
  • zhě
  • shγng
  • yγn
  •  
  •  
  • yòu
  • yuē
  •  
  •  
  • huò
  • hào
  •  
  • néng
  • wéi
  • huò
  •  
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • kuí
  • kuí
  •  
  • zhào
  • yǒu
  • piγn
  •  
  • luàn
  • shēng
  •  
  • guó
  • mǐn
  •  
  •  
  • yòu
  • yuē
  •  
  •  
  • mín
  • zhī
  • tγn
  • luàn
  •  
  • nìng
  • wéi
  • βω
  •  
  •  
  • jiàn
  • luàn
  • ér
  •  
  • suǒ
  • cán
  • βuō
  •  
  • shì
  • zhγng
  •  
  • mín
  • yǒu
  • yuàn
  • luàn
  •  
  • yóu
  • è
  •  
  • ér
  • kuàng
  • shén
  • hu
  •  
  • wáng
  • jiγng
  • fáng
  • βòu
  • chuγn
  • shì
  • gōng
  •  
  • shì
  • shì
  • luàn
  • ér
  • zuǒ
  • βòu
  •  
  • nǎi
  • zhγng
  • huò
  • qiě
  • shγng
  •  
  • xiγn
  • wáng
  •  
  • xuγn
  •  
  • yōu
  •  
  • píng
  • ér
  • tγn
  • tiγn
  • huò
  •  
  • zhì
  • jīn
  • wèi
  •  
  • yòu
  • zhγng
  • zhī
  •  
  • cháng
  • sūn
  •  
  • wáng
  • shì
  • bēi
  •  
  • ruò
  • zhī
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • hòu
  • lái
  • níng
  • luàn
  •  
  • wén
  •  
  •  
  • chéng
  •  
  • kγng
  • ér
  • jǐn
  • γn
  • mín
  •  
  • hòu
  • zhī
  • shǐ
  • jìng
  • mín
  •  
  • shí
  • wáng
  • ér
  • wén
  • shǐ
  • píng
  • zhī
  •  
  • shí
  • wáng
  • ér
  • kγng
  • γn
  • zhī
  •  
  • nán
  • shì
  •  
  • shǐ
  • βiǎn
  •  
  • shí
  • wáng
  •  
  • βé
  • shí
  • ér
  • shǐ
  • píng
  •  
  • huò
  • shí
  •  
  • zhγo
  • jǐng
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • βé
  • zhī
  • xiū
  •  
  • ér
  • shǎo
  • guγng
  • wáng
  • shì
  •  
  • tiγn
  • xiū
  •  
  •  
  • wáng
  • yòu
  • zhγng
  • huò
  • luàn
  •  
  • jiγng
  • kγn
  • zhī
  •  
  • wáng
  • jiàn
  •  
  • miáo
  • zhī
  • wáng
  •  
  • xià
  • xià
  •  
  • shγng
  • zhī
  •  
  • shàng
  • xiàng
  • tiγn
  • ér
  • xià
  • βì
  •  
  • zhōng
  • mín
  • ér
  • fγng
  • shùn
  • shí
  •  
  • gòng
  • shén
  • ér
  • miè
  •  
  • shì
  • rén
  • zōnɡ
  • miào
  • ér
  • huǒ
  • fén
  •  
  • sūn
  • wéi
  •  
  • xià
  • mín
  •  
  • ér
  • wèi
  • guγn
  • qián
  • zhé
  • lìng
  • βé
  • zhī
  •  
  • zhě
  • ér
  • shòu
  • tiγn
  • zhī
  • fēng
  •  
  • xiǎng
  • mín
  • zhī
  • xūn
  •  
  • sūn
  • fēnɡ
  • hòu
  •  
  • lìng
  • wèn
  • wàng
  •  
  • shì
  • jiē
  • tiγn
  • zhī
  • suǒ
  • zhī
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • tiγn
  • suǒ
  • chóng
  • zhī
  • sūn
  • huò
  • zài
  • quǎn
  •  
  • yóu
  • luàn
  • mín
  •  
  • quǎn
  • zhī
  • rén
  • huò
  • zài
  • shè
  •  
  • yóu
  • jìng
  • mín
  •  
  • yǒu
  • yγn
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yωn
  •  
  •  
  • yīn
  • jiàn
  • yuǎn
  •  
  • zài
  • xià
  • hòu
  • zhī
  • shì
  •  
  •  
  • jiγng
  • yγn
  • yòng
  • shì
  • gōng
  •  
  • jiǎo
  • luàn
  •  
  • βù
  • zhī
  • tiγn
  • shén
  • fēi
  • xiáng
  •  
  • zhī
  • βì
  • fēi
  •  
  • lèi
  • zhī
  • mín
  • fēi
  • rén
  •  
  • fγng
  • zhī
  • shí
  • βòng
  • fēi
  • shùn
  •  
  • zhī
  • qián
  • xùn
  • fēi
  • zhèng
  •  
  • guγn
  • zhī
  •  
  • shī
  •  
  •  
  • shū
  •  
  • mín
  • zhī
  • xiàn
  • yán
  • jiē
  • wáng
  • wáng
  • zhī
  • wéi
  •  
  • shàng
  • xià
  • zhī
  •  
  • suǒ
  • βù
  •  
  • wáng
  • zhī
  •  
  • shì
  • βà
  • cóng
  • xiàng
  •  
  • xiǎo
  • cóng
  • wén
  •  
  • shàng
  • fēi
  • tiγn
  • xíng
  •  
  • xià
  • fēi
  • βì
  • βé
  •  
  • zhōng
  • fēi
  • mín
  •  
  • fγng
  • fēi
  • shí
  • βòng
  • ér
  • zuò
  • zhī
  • zhě
  •  
  • jié
  •  
  • zuò
  • yòu
  • jié
  •  
  • hài
  • zhī
  • βào
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wáng
  • yōng
  • zhī
  •  
  • jǐng
  • wáng
  • βuō
  • chǒng
  • rén
  •  
  • luàn
  • shì
  • shǐ
  • shēng
  •  
  • jǐng
  • wáng
  • bēng
  •  
  • wáng
  • shì
  • βà
  • luàn
  •  
  • βìng
  • wáng
  •  
  • wáng
  • shì
  • suì
  • bēi
  •  

原文

太子晋谏灵王壅谷水
[先秦]国语

  灵王二十二年,谷、洛斗,将毁王宫。王欲壅之,太子晋谏曰:“不可。晋闻古之长民者,不堕山,不崇薮,不防川,不窦泽。夫山,土之聚也;薮,物之归也;川,气之导也;泽,水之钟也。夫天地成而聚于高,归物于下,疏为川谷以导其气,陂塘汙库以钟其美。是故聚不阤崩而物有所归,气不沉滞而亦不散越,是以民生有财用而死有所葬。然则无夭、昏、札、瘥之忧,而无饥、寒、乏、匮之患,故上下能相固,以待不虞,古之圣王唯此之慎。
  “昔共工弃此道也,虞于湛乐,淫失其身,欲壅防百川,堕高堙庳,以害天下。皇天弗福,庶民弗助,祸乱并兴,共工用灭。其在有虞,有崇伯鮌播其淫心。称遂共工之过,尧用殛之于羽山。其后伯禹念前之非度,厘改制量,象物天地,比类百则,仪之于民而度之于群生。共之从孙四岳佐之,高高下下,疏川导滞,钟水丰物,封崇九山,决汩九川,陂鄣九泽,丰殖九薮,汨越九原,宅居九隩,合通四海。故天无伏阴,地无散阳,水无沉气,火无灾燀,神无间行,民无淫心,时无逆数,物无害生。帅象禹之功,度之于轨仪,莫非嘉绩,克厌帝心。皇天嘉之,祚以天下,赐姓曰姒,氏曰有夏,谓其能以嘉祉殷富生物也。祚四岳国,命以侯伯,赐姓曰姜,氏曰有吕,谓其能为禹股肱心膂,以养物丰民人也。
  “此一王四伯岂繄多宠?皆亡王之后也。唯能厘举嘉义,以有胤在下,守祀不替其典。有夏虽衰,杞、鄫犹在;申、吕虽衰,齐、许犹在。唯有嘉功,以命姓受祀,迄于天下。及其失之也,必有慆淫之心间之。故亡其氏姓,踣毙不振;绝后无主,湮替隶圉。夫亡者岂繄无宠?皆黄、炎之后也。唯不帅天地之度,不顺四时之序,不度民神之义,不仪生物之则,以殄灭无胤,至于今不祀。及其得之也,必有忠信之心间之。度于天地而顺于时动,和于民神而仪于物则,故高朗令终,显融昭明,命姓受氏,而附之以令名。若启先王之遗训,省其典图刑法而观其废兴者,皆可知也,其兴者,必有夏、吕之功焉;其废者,必有共、鮌之败焉。今吾执政无乃实有所避,而滑夫二川之神,使至于争明,以妨王宫,王而饰之,无乃不可乎!
  “人有言曰:‘无过乱人之门。”又曰:‘佐馕者尝焉,佐斗者伤焉。’又曰:‘祸不好,不能为祸。’《诗》曰:‘四牡骙骙,旐有翩,乱生不夷,靡国不泯。’又曰:‘民之贪乱,宁为荼毒。’夫见乱而不惕,所残必多,其饰弥章。民有怨乱,犹不可遏,而况神乎?王将防斗川以饰宫,是饰乱而佐斗也,其无乃章祸且遇伤乎?自我先王厉、宣、幽、平而贪天祸,至于今未弭。我又章之,惧长及子孙,王室其愈卑乎?其若之何?
  “自后稷以来宁乱,及文、武、成、康而仅克安民。自后稷之始基靖民,十五王而文始平之,十八王而康克安之,其难也如是。厉始革典,十四王矣。基德十五而始平,基祸十五其不济乎!吾朝夕儆惧,曰:“其何德之修,而少光王室,以逆天休?’王又章辅祸乱,将何以堪之?王无亦鉴于黎、苗之王,下及夏、商之季,上不象天而下不仪地,中不和民而方不顺时,不共神祇而蔑弃五则。是以人夷其宗庙而火焚其彝器,子孙为隶,下夷于民,而亦未观夫前哲令德之则。则此五者而受天之丰福,飨民之勋力,子孙丰厚,令闻不忘,是皆天子之所知也。
  “天所崇之子孙或在畎亩,由欲乱民也;畎亩之人或在社稷,由欲靖民也,无有异焉!《诗》云:‘殷鉴不远,在夏后之世。’将焉用饰宫?其以徼乱也。度之天神则非祥也,比之地物则非义也,类之民则则非仁也,方之时动则非顺也,咨之前训则非正也,观之《诗》《书》与民之宪言则皆亡王之为也。上下议之,无所比度,王其图之!夫事大不从象,小不从文,上非天刑,下非地德,中非民则,方非时动而作之者,必不节矣。作又不节,害之道也。”
  王卒壅之。及景王多宠人,乱于是乎始生。景王崩,王室大乱。及定王,王室遂卑。

相关推荐

左丘明
房玄龄
战国策
韩愈
张岱
孟子
李煜
宋濂

国语

《国语》是春秋时期左丘明所撰的一部国别体著作。宋代以来,包括康有为在内的多位学者怀疑《国语》为西汉刘歆的伪作。该著作记录范围为上起周穆王十二年(前990)西征犬戎(约前947年),下至智伯被灭(前453年)。《国语》中包括各国贵族间朝聘、宴飨、讽谏、辩说、应对之辞以及部分历史事件与传说。


古文源 ® 版权所有 ICP备案:渝ICP备08100657号-10