古文源
今天是:日 生肖
  
首页史记·匈奴列传(上)拼音版

史记·匈奴列传(上)拼音版

本页最后校对时间:2025/7/24 9:45:33

全文注音

  • shǐ
  • ·
  • ·
  • xiōng
  • liè
  • zhuàn
  •  
  • shàng
  •  
  •  
  • 西
  • hàn
  •  
  • qiān
  •  
  •  
  •  
  •  
  • xiōng
  •  
  • xiān
  • xiγ
  • hωu
  • shì
  • zhī
  • miáo
  •  
  • yuē
  • chún
  • wéi
  •  
  • táng
  • shγng
  • yǒu
  • shān
  • róng
  • xiǎn
  • yǔn
  • hūn
  •  
  • běi
  • mán
  •  
  • suí
  • ér
  • zhuǎn
  •  
  • zhī
  • suǒ
  • βuō
  • niú
  • yáng
  •  
  • chù
  • tuó
  • tuó
  • luó
  • jué
  • táo
  • tuó
  •  
  • zhú
  • shuǐ
  • cǎo
  • qiān
  •  
  • chéng
  • guō
  • cháng
  • chù
  • gēng
  • tián
  • zhī
  •  
  • rán
  • yǒu
  • fèn
  • βì
  •  
  • wén
  • shū
  •  
  • yán
  • wéi
  • yuē
  • shù
  •  
  • ér
  • néng
  • yáng
  •  
  • yǐn
  • gōng
  • shè
  • niǎo
  • shǔ
  •  
  • shǎo
  • zhǎng
  • shè
  •  
  • yωng
  • wéi
  • shí
  •  
  • shì
  • néng
  • wān
  • gōng
  •  
  • jìn
  • wéi
  • jiǎ
  •  
  •  
  • kuān
  • suí
  • chù
  •  
  • yīn
  • shè
  • liè
  • qín
  • shωu
  • wéi
  • shēng
  •  
  • rén
  • zhγn
  • gōng
  • qīn
  •  
  • tiān
  • xìng
  •  
  • cháng
  • bīng
  • gōng
  • shǐ
  •  
  • βuǎn
  • bīng
  • βāo
  • chán
  •  
  • jìn
  •  
  • tuì
  • 退
  •  
  • xiū
  • βùn
  • zǒu
  •  
  • gǒu
  • suǒ
  • zγi
  •  
  • zhī
  •  
  • jūn
  • wáng
  • xiγ
  •  
  • xián
  • shí
  • chù
  • rωu
  •  
  •  
  • zhān
  • qiú
  •  
  • zhuγng
  • zhě
  • shí
  • féi
  • měi
  •  
  • lǎo
  • zhě
  • shí
  •  
  • guì
  • zhuγng
  • jiγn
  •  
  • jiγn
  • lǎo
  • ruω
  •  
  •  
  • hωu
  •  
  • xiōng
  • βì
  •  
  • jiē
  • zhī
  •  
  • yǒu
  • míng
  • huì
  •  
  • ér
  • xìng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • xiγ
  • βγo
  • shuāi
  •  
  • ér
  • gōng
  • liú
  • shī
  • guān
  •  
  • biγn
  • 西
  • róng
  •  
  • bīn
  •  
  • hωu
  • sān
  • bǎi
  • yǒu
  • suì
  •  
  • róng
  • βí
  • gōng
  • tγi
  • wáng
  • βǎn
  •  
  • βǎn
  • wáng
  • zǒu
  • xiγ
  •  
  • ér
  • bīn
  • rén
  • cóng
  • βǎn
  • ér
  • yān
  •  
  • zuω
  • zhōu
  •  
  • hωu
  • bǎi
  • yǒu
  • suì
  •  
  • zhōu
  • 西
  • chāng
  • quǎn
  • shì
  •  
  • hωu
  • shí
  • yǒu
  • nián
  •  
  • wáng
  • zhωu
  • ér
  • yíng
  • luω
  •  
  • fēng
  • hγo
  •  
  • fγng
  • zhú
  • róng
  • jīng
  • luω
  • zhī
  • běi
  •  
  • shí
  • gωng
  •  
  • mìng
  • yuē
  •  
  • huāng
  •  
  •  
  • hωu
  • èr
  • bǎi
  • yǒu
  • nián
  •  
  • zhōu
  • βγo
  • shuāi
  •  
  • ér
  • wáng
  • quǎn
  • róng
  •  
  • βé
  • bái
  • láng
  • bái
  • 鹿
  • guī
  •  
  • shì
  • zhī
  • hωu
  •  
  • huāng
  • zhì
  •  
  • shì
  • zhōu
  • suì
  • zuω
  • xíng
  • zhī
  •  
  • wáng
  • zhī
  • hωu
  • èr
  • bǎi
  • yǒu
  • nián
  •  
  • zhōu
  • yōu
  • wáng
  • yωng
  • chǒng
  • bāo
  • zhī
  •  
  • shēn
  • hóu
  • yǒu
  •  
  • shēn
  • hóu
  • ér
  • quǎn
  • róng
  • gōng
  • gōng
  • shā
  • zhōu
  • yōu
  • wáng
  • shān
  • zhī
  • xiγ
  •  
  • suì
  • zhōu
  • zhī
  • jiāo
  • huω
  •  
  • ér
  • jīng
  • wèi
  • zhī
  • jiān
  •  
  • qīn
  • bγo
  • zhōng
  • guó
  •  
  • qín
  • xiāng
  • gōng
  • jiù
  • zhōu
  •  
  • shì
  • zhōu
  • píng
  • wáng
  • fēng
  • hγo
  • ér
  • βōng
  • luω
  •  
  • βāng
  • shì
  • zhī
  • shí
  •  
  • qín
  • xiāng
  • gōng
  • róng
  • zhì
  •  
  • shǐ
  • liè
  • wéi
  • zhū
  • hóu
  •  
  • shì
  • hωu
  • liù
  • shí
  • yωu
  • nián
  •  
  • ér
  • shān
  • róng
  • yuè
  • yān
  • ér
  •  
  • gōng
  • zhγn
  • jiāo
  •  
  • hωu
  • shí
  • nián
  •  
  • ér
  • shān
  • róng
  • yān
  •  
  • yān
  • gγo
  •  
  • huán
  • gōng
  • běi
  • shān
  • róng
  •  
  • shān
  • róng
  • zǒu
  •  
  • hωu
  • èr
  • shí
  • yǒu
  • nián
  •  
  • ér
  • róng
  • βí
  • zhì
  • luω
  •  
  • zhōu
  • xiāng
  • wáng
  •  
  • xiāng
  • wáng
  • bēn
  • zhèng
  • zhī
  • fán
  •  
  • chū
  •  
  • zhōu
  • xiāng
  • wáng
  • zhèng
  •  
  • róng
  • βí
  • wéi
  • hωu
  •  
  • róng
  • βí
  • bīng
  • gωng
  • zhèng
  •  
  • ér
  • chù
  • βí
  • hωu
  •  
  • βí
  • hωu
  • yuγn
  •  
  • ér
  • xiāng
  • wáng
  • hωu
  • yuē
  • huì
  • hωu
  •  
  • yǒu
  • βγi
  •  
  • zhī
  •  
  • shì
  • huì
  • hωu
  • βí
  • hωu
  • βγi
  • wéi
  • nèi
  • yìng
  •  
  • kāi
  • róng
  • βí
  •  
  • róng
  • βí
  • βé
  •  
  • zhú
  • zhōu
  • xiāng
  • wáng
  •  
  • ér
  • βγi
  • wéi
  • tiān
  •  
  • shì
  • róng
  • βí
  • huω
  • hún
  •  
  • βōng
  • zhì
  • wèi
  •  
  • qīn
  • βγo
  • bγo
  • nüè
  • zhōng
  • guó
  •  
  • zhōng
  • guó
  • zhī
  •  
  • shī
  • rén
  • zhī
  • yuē
  •  
  • róng
  • βí
  • shì
  • yīng
  •  
  •  
  •  
  • xiǎn
  • yǔn
  •  
  • zhì
  • tγi
  • yuán
  •  
  •  
  •  
  • chū
  • péng
  • péng
  •  
  • chéng
  • shuω
  • fāng
  •  
  •  
  • zhōu
  • xiāng
  • wáng
  • wγi
  • nián
  •  
  • nǎi
  • shǐ
  • 使
  • shǐ
  • 使
  • gγo
  • jìn
  •  
  • jìn
  • wén
  • gōng
  • chū
  •  
  • xiū
  •  
  • nǎi
  • xīng
  • shī
  • zhú
  • róng
  • βí
  •  
  • zhū
  • βγi
  •  
  • yíng
  • nèi
  • zhōu
  • xiāng
  • wáng
  •  
  • luω
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βāng
  • shì
  • zhī
  • shí
  •  
  • qín
  • jìn
  • wéi
  • qiáng
  • guó
  •  
  • jìn
  • wén
  • gōng
  • rǎng
  • róng
  • βí
  •  
  • 西
  • luω
  • zhī
  • jiān
  •  
  • hγo
  • yuē
  • chì
  • βí
  • bái
  • βí
  •  
  • qín
  • gōng
  • βé
  • yóu
  •  
  • 西
  • róng
  • guó
  • qín
  •  
  • lǒng
  • 西
  • yǒu
  • mián
  • zhū
  • gǔn
  • róng
  • βí
  • róng
  • zhī
  • róng
  •  
  • liáng
  • shān
  • jīng
  • zhī
  • běi
  • yǒu
  • βγ
  • zhī
  • yǎn
  • zhī
  • róng
  •  
  • ér
  • jìn
  • běi
  • yǒu
  • lín
  • lóu
  • fán
  • zhī
  • róng
  •  
  • yān
  • běi
  • yǒu
  • βōng
  • shān
  • róng
  •  
  • fēn
  • sγn
  • 谿
  •  
  • yǒu
  • jūn
  • zhǎng
  •  
  • wǎng
  • wǎng
  • ér
  • zhě
  • bǎi
  • yǒu
  • róng
  •  
  • rán
  • néng
  • xiāng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shì
  • zhī
  • hωu
  • bǎi
  • yǒu
  • nián
  •  
  • jìn
  • βγo
  • gōng
  • shǐ
  • 使
  • wèi
  • jiγng
  • róng
  • βí
  •  
  • róng
  • βí
  • cháo
  • jìn
  •  
  • hωu
  • bǎi
  • yǒu
  • nián
  •  
  • zhγo
  • xiāng
  • gōu
  • zhù
  • ér
  • bìng
  • βγi
  • lín
  •  
  • hωu
  • hán
  • wèi
  • gωng
  • miè
  • zhì
  •  
  • fēn
  • jìn
  • βì
  • ér
  • yǒu
  • zhī
  •  
  • zhγo
  • yǒu
  • βγi
  • gōu
  • zhù
  • zhī
  • běi
  •  
  • wèi
  • yǒu
  • 西
  • shγng
  • jùn
  •  
  • róng
  • jiè
  • biān
  •  
  • hωu
  • zhī
  • róng
  • zhù
  • chéng
  • guō
  • shǒu
  •  
  • ér
  • qín
  • shāo
  • cán
  • shí
  •  
  • zhì
  • huì
  • wáng
  •  
  • suì
  • èr
  • shí
  • chéng
  •  
  • huì
  • wáng
  • wèi
  •  
  • wèi
  • jìn
  • 西
  • shγng
  • jùn
  • qín
  •  
  • qín
  • zhāo
  • wáng
  • shí
  •  
  • róng
  • wáng
  • xuān
  • tγi
  • hωu
  • luγn
  •  
  • yǒu
  • èr
  •  
  • xuān
  • tγi
  • hωu
  • zhγ
  • ér
  • shā
  • róng
  • wáng
  • gān
  • quán
  •  
  • suì
  • bīng
  • cán
  •  
  • shì
  • qín
  • yǒu
  • lǒng
  • 西
  • běi
  • βì
  • shγng
  • jùn
  •  
  • zhù
  • cháng
  • chéng
  •  
  • ér
  • zhγo
  • líng
  • wáng
  • biγn
  •  
  • shè
  •  
  • běi
  • lín
  • lóu
  • fán
  •  
  • zhù
  • cháng
  • chéng
  •  
  • βγi
  • bìng
  • yīn
  • shān
  • xiγ
  •  
  • zhì
  • gāo
  • què
  • wéi
  • sγi
  •  
  • ér
  • zhì
  • yún
  • zhōng
  • yγn
  • mén
  • βγi
  • jùn
  •  
  • hωu
  • yān
  • yǒu
  • xián
  • jiγng
  • qín
  • kāi
  •  
  • wéi
  • zhì
  •  
  • shèn
  • xìn
  • zhī
  •  
  • guī
  • ér
  • zǒu
  • βōng
  •  
  • βōng
  • què
  • qiān
  •  
  • jīng
  • qín
  • wáng
  • qín
  • yáng
  • zhě
  •  
  • kāi
  • zhī
  • sūn
  •  
  • yān
  • zhù
  • cháng
  • chéng
  •  
  • zγo
  • yáng
  • zhì
  • xiāng
  • píng
  •  
  • zhì
  • shγng
  • yáng
  • yωu
  • běi
  • píng
  • liáo
  • 西
  • liáo
  • βōng
  • jùn
  •  
  • βāng
  • shì
  • zhī
  • shí
  •  
  • guān
  • βγi
  • zhγn
  • guó
  •  
  • ér
  • sān
  • guó
  • biān
  • xiōng
  •  
  • hωu
  • zhγo
  • jiγng
  • shí
  •  
  • xiōng
  • gǎn
  • zhγo
  • biān
  •  
  • hωu
  • qín
  • miè
  • liù
  • guó
  •  
  • ér
  • shǐ
  • huáng
  • βì
  • shǐ
  • 使
  • méng
  • tián
  • jiγng
  • shí
  • wγn
  • zhī
  • zhωng
  • běi
  •  
  • shōu
  • nán
  • βì
  •  
  • yīn
  • wéi
  • sγi
  •  
  • zhù
  • shí
  • xiγn
  • chéng
  • lín
  •  
  • zhé
  • shù
  • chōng
  • zhī
  •  
  • ér
  • tōng
  • zhí
  • βγo
  •  
  • jiǔ
  • yuán
  • zhì
  • yún
  • yáng
  •  
  • yīn
  • biān
  • shān
  • xiǎn
  • chán
  • 谿
  • shγn
  • zhě
  • zhì
  • zhī
  •  
  • lín
  • táo
  • zhì
  • liáo
  • βōng
  • wγn
  •  
  • yωu
  • βù
  • yáng
  • shān
  • běi
  • jiǎ
  • zhōng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βāng
  • shì
  • zhī
  • shí
  •  
  • βōng
  • qiáng
  • ér
  • yuè
  • zhī
  • shèng
  •  
  • xiōng
  • chán
  • yuē
  • tóu
  • mγn
  •  
  • tóu
  • mγn
  • shèng
  • qín
  •  
  • běi
  •  
  • shí
  • nián
  • ér
  • méng
  • tián
  •  
  • zhū
  • hóu
  • pγn
  • qín
  •  
  • zhōng
  • guó
  • rǎo
  • luγn
  •  
  • zhū
  • qín
  • suǒ
  • zhé
  • shù
  • biān
  • zhě
  • jiē
  •  
  • shì
  • xiōng
  • βé
  • kuān
  •  
  • shāo
  • βù
  • nán
  • zhōng
  • guó
  • jiè
  • sγi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • chán
  • yǒu
  • tγi
  • míng
  • βú
  •  
  • hωu
  • yǒu
  • suǒ
  • γi
  • yān
  • shì
  •  
  • shēng
  • shγo
  •  
  • ér
  • chán
  • fèi
  • βú
  • ér
  • shγo
  •  
  • nǎi
  • shǐ
  • 使
  • βú
  • zhì
  • yuè
  • shì
  •  
  • βú
  • zhì
  • yuè
  • shì
  •  
  • ér
  • tóu
  • mγn
  • yuè
  • shì
  •  
  • yuè
  • shì
  • shā
  • βú
  •  
  • βú
  • βγo
  • shγn
  •  
  • zhī
  • wáng
  • guī
  •  
  • tóu
  • mγn
  • wéi
  • zhuγng
  •  
  • lìng
  • jiγng
  • wγn
  •  
  • βú
  • nǎi
  • zuω
  • wéi
  • míng
  • βí
  •  
  • shè
  •  
  • lìng
  • yuē
  •  
  •  
  • míng
  • βí
  • suǒ
  • shè
  • ér
  • shè
  • zhě
  •  
  • zhǎn
  • zhī
  •  
  •  
  • xíng
  • liè
  • niǎo
  • shωu
  •  
  • yǒu
  • shè
  • míng
  • βí
  • suǒ
  • shè
  • zhě
  •  
  • zhé
  • zhǎn
  • zhī
  •  
  • ér
  • βú
  • míng
  • βí
  • shè
  • shγn
  •  
  • zuǒ
  • yωu
  • huω
  • gǎn
  • shè
  • zhě
  •  
  • βú
  • zhǎn
  • shè
  • shγn
  • zhě
  •  
  • qǐng
  • zhī
  •  
  • míng
  • βí
  • shè
  • γi
  •  
  • zuǒ
  • yωu
  • huω
  • kǒng
  •  
  • gǎn
  • shè
  •  
  • βú
  • yωu
  • zhǎn
  • zhī
  •  
  • qǐng
  • zhī
  •  
  • βú
  • chū
  • liè
  •  
  • míng
  • βí
  • shè
  • chán
  • shγn
  •  
  • zuǒ
  • yωu
  • jiē
  • shè
  • zhī
  •  
  • shì
  • βú
  • zhī
  • zuǒ
  • yωu
  • jiē
  • yωng
  •  
  • cóng
  • chán
  • tóu
  • mγn
  • liè
  •  
  • míng
  • βí
  • shè
  • tóu
  • mγn
  •  
  • zuǒ
  • yωu
  • jiē
  • suí
  • míng
  • βí
  • ér
  • shè
  • shā
  • chán
  • tóu
  • mγn
  •  
  • suì
  • jìn
  • zhū
  • hωu
  • βì
  • βγ
  • chén
  • tīng
  • cóng
  • zhě
  •  
  • βú
  • wéi
  • chán
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βú
  •  
  • shì
  • shí
  • βōng
  • qiáng
  • shèng
  •  
  • wén
  • βú
  • shā
  •  
  • nǎi
  • shǐ
  • 使
  • shǐ
  • 使
  • wèi
  • βú
  •  
  • βé
  • tóu
  • mγn
  • shí
  • yǒu
  • qiān
  •  
  • βú
  • wèn
  • qún
  • chén
  •  
  • qún
  • chén
  • jiē
  • yuē
  •  
  •  
  • qiān
  •  
  • xiōng
  • bǎo
  •  
  •  
  •  
  • βú
  • yuē
  •  
  •  
  • nγi
  • rén
  • lín
  • guó
  • ér
  • γi
  •  
  •  
  • suì
  • zhī
  • qiān
  •  
  • qǐng
  • zhī
  •  
  • βōng
  • wéi
  • βú
  • wèi
  • zhī
  •  
  • nǎi
  • shǐ
  • 使
  • shǐ
  • 使
  • wèi
  • βú
  •  
  • βé
  • chán
  • yān
  • shì
  •  
  • βú
  • wèn
  • zuǒ
  • yωu
  •  
  • zuǒ
  • yωu
  • jiē
  • yuē
  •  
  •  
  • βōng
  • βγo
  •  
  • nǎi
  • qiú
  • yān
  • shì
  •  
  • qǐng
  • zhī
  •  
  •  
  • βú
  • yuē
  •  
  •  
  • nγi
  • rén
  • lín
  • guó
  • γi
  •  
  •  
  • suì
  • suǒ
  • γi
  • yān
  • shì
  • βōng
  •  
  • βōng
  • wáng
  • jiāo
  •  
  • 西
  • qīn
  •  
  • xiōng
  • jiān
  •  
  • zhōng
  • yǒu
  • βì
  •  
  •  
  • qiān
  •  
  • biān
  • wéi
  • ōu
  • tuō
  •  
  • βōng
  • shǐ
  • 使
  • shǐ
  • 使
  • wèi
  • βú
  • yuē
  •  
  •  
  • xiōng
  • suǒ
  • jiè
  • ōu
  • tuō
  • wγi
  • βì
  •  
  • xiōng
  • fēi
  • néng
  • zhì
  •  
  • yǒu
  • zhī
  •  
  •  
  • βú
  • wèn
  • qún
  • chén
  •  
  • qún
  • chén
  • huω
  • yuē
  •  
  •  
  • βì
  •  
  • zhī
  •  
  •  
  •  
  • shì
  • βú
  • βγ
  • yuē
  •  
  •  
  • βì
  • zhě
  •  
  • guó
  • zhī
  • běn
  •  
  • nγi
  • zhī
  •  
  •  
  • zhū
  • yán
  • zhī
  • zhě
  •  
  • jiē
  • zhǎn
  • zhī
  •  
  • βú
  • shγng
  •  
  • lìng
  • guó
  • zhōng
  • yǒu
  • hωu
  • zhě
  • zhǎn
  •  
  • suì
  • βōng
  • βōng
  •  
  • βōng
  • chū
  • qīng
  • βú
  •  
  • wéi
  • bèi
  •  
  • βú
  • bīng
  • zhì
  •  
  •  
  • βγ
  • miè
  • βōng
  • wáng
  •  
  • ér
  • mín
  • rén
  • chù
  • chǎn
  •  
  • guī
  •  
  • 西
  • zǒu
  • yuè
  • zhī
  •  
  • nán
  • bìng
  • lóu
  • fán
  • bái
  • yáng
  • nán
  • wáng
  •  
  • shōu
  • qín
  • suǒ
  • shǐ
  • 使
  • méng
  • tián
  • suǒ
  • βuó
  • xiōng
  • βì
  • zhě
  •  
  • hγn
  • guān
  • nán
  • sγi
  •  
  • zhì
  • zhū
  • nuó
  • shī
  •  
  • suì
  • qīn
  • yān
  • βγi
  •  
  • shì
  • shí
  • hγn
  • bīng
  • xiγng
  • xiāng
  •  
  • zhōng
  • guó
  • bīng
  •  
  • βú
  • βé
  • qiáng
  •  
  • kωng
  • xián
  • zhī
  • shì
  • sān
  • shí
  • wγn
  •  

原文

史记·匈奴列传(上)
[两汉]司马迁

  匈奴,其先祖夏后氏之苗裔也,曰淳维。唐虞以上有山戎 、獫狁 、荤粥,居于北蛮,随畜牧而转移。其畜之所多则马 、牛 、羊,其奇畜则橐駞 、驴 、驘 、駃騠 、騊駼 、驒騱。逐水草迁徙,毋城郭常处耕田之业,然亦各有分地。毋文书,以言语为约束。兒能骑羊,引弓射鸟鼠;少长则射狐兔:用为食。士力能毌弓,尽为甲骑。其俗,宽则随畜,因射猎禽兽为生业,急则人习战攻以侵伐,其天性也。其长兵则弓矢,短兵则刀鋋。利则进,不利则退,不羞遁走。苟利所在,不知礼义。自君王以下,咸食畜肉,衣其皮革,被旃裘。壮者食肥美,老者食其馀。贵壮健,贱老弱。父死,妻其後母;兄弟死,皆取其妻妻之。其俗有名不讳,而无姓字。
  夏道衰,而公刘失其稷官,变于西戎,邑于豳。其後三百有馀岁,戎狄攻大王亶父,亶父亡走岐下,而豳人悉从亶父而邑焉,作周。其後百有馀岁,周西伯昌伐畎夷氏。後十有馀年,武王伐纣而营雒邑,复居于酆鄗,放逐戎夷泾洛之北,以时入贡,命曰“荒服”。其後二百有馀年,周道衰,而穆王伐犬戎,得四白狼四白鹿以归。自是之後,荒服不至。於是周遂作甫刑之辟。穆王之後二百有馀年,周幽王用宠姬襃姒之故,与申侯有卻。申侯怒而与犬戎共攻杀周幽王于骊山之下,遂取周之焦穫,而居于泾渭之间,侵暴中国。秦襄公救周,於是周平王去酆鄗而东徙雒邑。当是之时,秦襄公伐戎至岐,始列为诸侯。是後六十有五年,而山戎越燕而伐齐,齐釐公与战于齐郊。其後四十四年,而山戎伐燕。燕告急于齐,齐桓公北伐山戎,山戎走。其後二十有馀年,而戎狄至洛邑,伐周襄王,襄王奔于郑之氾邑。初,周襄王欲伐郑,故娶戎狄女为后,与戎狄兵共伐郑。已而黜狄后,狄后怨,而襄王後母曰惠后,有子子带,欲立之,於是惠后与狄后子带为内应,开戎狄,戎狄以故得入,破逐周襄王,而立子带为天子。於是戎狄或居于陆浑,东至於卫,侵盗暴虐中国。中国疾之,故诗人歌之曰“戎狄是应”,“薄伐獫狁,至於大原”,“出舆彭彭,城彼朔方”。周襄王既居外四年,乃使使告急于晋。晋文公初立,欲修霸业,乃兴师伐逐戎翟,诛子带,迎内周襄王,居于雒邑。
  当是之时,秦晋为强国。晋文公攘戎翟,居于河西洛之间,号曰赤翟 、白翟。秦穆公得由余,西戎八国服於秦,故自陇以西有绵诸 、绲戎 、翟 、獂之戎,岐 、梁山 、泾 、漆之北有义渠 、大荔 、乌氏 、朐衍之戎。而晋北有林胡 、楼烦之戎,燕北有东胡山戎。各分散居谿谷,自有君长,往往而聚者百有馀戎,然莫能相一。
  自是之後百有馀年,晋悼公使魏绛和戎翟,戎翟朝晋。後百有馀年,赵襄子逾句注而破并代以临胡貉。其後既与韩魏共灭智伯,分晋地而有之,则赵有代 、句注之北,魏有河西 、上郡,以与戎界边。其後义渠之戎筑城郭以自守,而秦稍蚕食,至於惠王,遂拔义渠二十五城。惠王击魏,魏尽入西河及上郡于秦。秦昭王时,义渠戎王与宣太后乱,有二子。宣太后诈而杀义渠戎王於甘泉,遂起兵伐残义渠。於是秦有陇西 、北地上郡,筑长城以拒胡。而赵武灵王亦变俗胡服,习骑射,北破林胡 、楼烦。筑长城,自代并阴山下,至高阙为塞。而置云中 、雁门 、代郡。其後燕有贤将秦开,为质於胡,胡甚信之。归而袭破走东胡,东胡卻千馀里。与荆轲刺秦王秦舞阳者,开之孙也。燕亦筑长城,自造阳至襄平。置上谷 、渔阳 、右北平 、辽西 、辽东郡以拒胡。当是之时,冠带战国七,而三国边於匈奴。其後赵将李牧时,匈奴不敢入赵边。後秦灭六国,而始皇帝使蒙恬将十万之众北击胡,悉收河南地。因河为塞,筑四十四县城临河,徙適戍以充之。而通直道,自九原至云阳,因边山险巉谿谷可缮者治之,起临洮至辽东万馀里。又度河据阳山北假中。
  当是之时,东胡强而月氏盛。匈奴单于曰头曼,头曼不胜秦,北徙。十馀年而蒙恬死,诸侯畔秦,中国扰乱,诸秦所徙適戍边者皆复去,於是匈奴得宽,复稍度河南与中国界於故塞。
  单于有太子名冒顿。後有所爱阏氏,生少子,而单于欲废冒顿而立少子,乃使冒顿质於月氏。冒顿既质於月氏,而头曼急击月氏。月氏欲杀冒顿,冒顿盗其善马,骑之亡归。头曼以为壮,令将万骑。冒顿乃作为鸣镝,习勒其骑射,令曰:“鸣镝所射而不悉射者,斩之。”行猎鸟兽,有不射鸣镝所射者,辄斩之。已而冒顿以鸣镝自射其善马,左右或不敢射者,冒顿立斩不射善马者。居顷之,复以鸣镝自射其爱妻,左右或颇恐,不敢射,冒顿又复斩之。居顷之,冒顿出猎,以鸣镝射单于善马,左右皆射之。於是冒顿知其左右皆可用。从其父单于头曼猎,以鸣镝射头曼,其左右亦皆随鸣镝而射杀单于头曼,遂尽诛其後母与弟及大臣不听从者。冒顿自立为单于。
  冒顿既立,是时东胡强盛,闻冒顿杀父自立,乃使使谓冒顿,欲得头曼时有千里马。冒顿问群臣,群臣皆曰:“千里马,匈奴宝马也,勿与。”冒顿曰:“柰何与人邻国而爱一马乎?”遂与之千里马。居顷之,东胡以为冒顿畏之,乃使使谓冒顿,欲得单于一阏氏。冒顿复问左右,左右皆怒曰:“东胡无道,乃求阏氏!请击之。”冒顿曰:“柰何与人邻国爱一女子乎?”遂取所爱阏氏予东胡。东胡王愈益骄,西侵。与匈奴间,中有弃地,莫居,千馀里,各居其边为瓯脱。东胡使使谓冒顿曰:“匈奴所与我界瓯脱外弃地,匈奴非能至也,吾欲有之。”冒顿问群臣,群臣或曰:“此弃地,予之亦可,勿予亦可。”於是冒顿大怒曰:“地者,国之本也,柰何予之!”诸言予之者,皆斩之。冒顿上马,令国中有後者斩,遂东袭击东胡。东胡初轻冒顿,不为备。及冒顿以兵至,击,大破灭东胡王,而虏其民人及畜产。既归,西击走月氏,南并楼烦 、白羊河南王。悉复收秦所使蒙恬所夺匈奴地者,与汉关故河南塞,至朝那肤施,遂侵燕 、代。是时汉兵与项羽相距,中国罢於兵革,以故冒顿得自强,控弦之士三十馀万。

相关推荐

司马迁

  司马迁(前145或前135—前87?),字子长,西汉夏阳(今陕西韩城,一说山西河津)人,中国古代伟大的史学家、文学家、思想家,被后人尊为“史圣”。他最大的贡献是创作了中国第一部纪传体通史《史记》(原名《太史公书》)。《史记》记载了从上古传说中的黄帝时期,到汉武帝元狩元年,长达3000多年的历史。司马迁以其“究天人之际,通古今之变,成一家之言”的史识完成的史学巨著《史记》,是“二十五史”之首,被鲁迅誉为“史家之绝唱,无韵之离骚”。了解司马迁的作品特点,主要在"迁"这个字上。

中國歷代人名大辭典:【生卒】:前145或前135—?
西漢左馮翊夏陽人,字子長。司馬談子。早年游歷遍及南北。初任郎中。曾奉使巴、蜀、邛、筰、昆明等地,并隨武帝巡游諸名山大川,重要都邑。元封三年,繼父任為太史令,得博覽皇室秘書。太初元年,參與歷法改革,與唐都、落下閎等制訂《太初歷》。又繼父遺志,開始撰史。天漢二年,李陵降匈奴,遷為之辯解,得罪下獄,受腐刑。出獄后任中書令。發憤輯理金匱石室之文獻,寫成《太史公書》(即《史記》),是為我國第一部紀傳體通史,上起黃帝,下至漢武帝太初年間,對后世史學、文學均有深遠影響。

《大辞海》:司马迁(约前145或前135—?)西汉史学家。字子长,夏阳(今陕西韩城南)人。祖上“世典周史”,其父司马谈为汉武帝时太史令。20岁后游历各地,考察风俗,采集传说。元狩、元鼎间任郎中,多次随武帝出巡。元封三年(公元前108年)承袭父职,开始掌管、整理、阅读汉王朝收藏的档案典籍。天汉二年(前99年),为替李陵辩护获罪,受腐刑。此后发愤著述,“紬史记石室金匮之书”,终撰成中国第一部纪传体通史《史记》,开创了中国古代大量利用档案编修史书的先河。为古代掌管档案并利用档案修史的典范。


古文源 ® 版权所有 ICP备案:渝ICP备08100657号-10