古文源
今天是:日 生肖
  
首页卷一·治家拼音版

卷一·治家拼音版

本页最后校对时间:2025/10/13 20:17:14

全文注音

  • juàn
  •  
  • ·
  • zhì
  • jiā
  •  
  • běi
  • sòng
  •  
  • guāng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhōu
  •  
  •  
  • xià
  • xùn
  • shàng
  •  
  • jiā
  • rén
  •  
  • zhγn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • tuàn
  • yuγ
  •  
  • jiā
  • rén
  •  
  • zhèng
  • wèi
  • nèi
  •  
  • nán
  • zhèng
  • wèi
  • wài
  •  
  • nán
  • zhèng
  •  
  • tiān
  • zhī
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • jiā
  • rén
  • yǒu
  • yán
  • jωn
  • yān
  •  
  • βǔ
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  • xiōng
  • xiōng
  •  
  • di
  •  
  •  
  •  
  • ér
  • jiā
  • dào
  • zhèng
  •  
  • zhèng
  • jiā
  • ér
  • tiān
  • xià
  • dìnɡ
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • xiàng
  • yuγ
  •  
  • fγng
  • huǒ
  • chω
  •  
  • jiā
  • rén
  •  
  • jωn
  • yán
  • yǒu
  • ér
  • xíng
  • yǒu
  • hénɡ
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • chω
  • jiǔ
  •  
  • xián
  • yǒu
  • jiā
  •  
  • huǐ
  • wáng
  •  
  • xiàng
  • yuγ
  •  
  • xián
  • yǒu
  • jiā
  •  
  • zhì
  • wèi
  • biàn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • liù
  • èr
  •  
  • yōu
  • suì
  •  
  • zài
  • zhōng
  • kuì
  •  
  • zhγn
  •  
  • xiàng
  • yuγ
  •  
  • liù
  • èr
  • zhī
  •  
  • shùn
  • xùn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • jiǔ
  • sān
  •  
  • jiā
  • rén
  •  
  • huǐ
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhōng
  • lìn
  •  
  • xiàng
  • yuγ
  •  
  • jiā
  • rén
  •  
  • wèi
  • shī
  •  
  •  
  • shī
  • jiā
  • jié
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • liù
  •  
  • jiā
  •  
  •  
  • xiàng
  • yuγ
  •  
  • jiā
  •  
  • shùn
  • zài
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • jiǔ
  •  
  • wáng
  • jiǎ
  • yǒu
  • jiā
  •  
  •  
  •  
  • xiàng
  • yuγ
  •  
  • wáng
  • jiǎ
  • yǒu
  • jiā
  •  
  • jiāo
  • xiānɡ
  • ài
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shàng
  • jiǔ
  •  
  • yǒu
  • wγi
  •  
  • zhōng
  •  
  • xiàng
  • yuγ
  •  
  • wγi
  • zhī
  •  
  • fǎn
  • shγn
  • zhī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • xué
  •  
  • yuγ
  •  
  •  
  • zhī
  • βíng
  • βíng
  • tiān
  • xià
  • zhě
  •  
  • xiān
  • zhì
  • guó
  •  
  • zhì
  • guó
  • zhě
  •  
  • xiān
  • jiā
  •  
  • jiā
  • zhě
  •  
  • xiān
  • xiω
  • shγn
  •  
  • xiω
  • shγn
  • zhě
  •  
  • xiān
  • zhèng
  • xīn
  •  
  • zhèng
  • xīn
  • zhě
  •  
  • xiān
  • chéng
  •  
  • chéng
  • zhě
  •  
  • xiān
  • zhì
  • zhī
  •  
  • zhì
  • zhī
  • zài
  •  
  • ɡé
  • ér
  • hòu
  • zhī
  • zhì
  •  
  • zhī
  • zhì
  • ér
  • hòu
  • chéng
  •  
  • chéng
  • ér
  • hòu
  • xīn
  • zhèng
  •  
  • xīn
  • zhèng
  • ér
  • hòu
  • shγn
  • xiω
  •  
  • shγn
  • xiω
  • ér
  • hòu
  • jiā
  •  
  • jiā
  • ér
  • hòu
  • guó
  • zhì
  •  
  • guó
  • zhì
  • ér
  • hòu
  • tiān
  • xià
  • píng
  •  
  • tiān
  • zhì
  • shù
  • rén
  •  
  • shì
  • jiγ
  • xiω
  • shγn
  • wéi
  • běn
  •  
  • běn
  • luàn
  • ér
  • βò
  • zhì
  • zhě
  •  
  • suǒ
  • hòu
  • zhě
  •  
  • ér
  • suǒ
  • báo
  • zhě
  • hòu
  •  
  • wèi
  • zhī
  • yǒu
  •  
  •  
  • wèi
  • zhī
  • běn
  •  
  • wèi
  • zhī
  • zhī
  • zhì
  •  
  • suǒ
  • wèi
  • zhì
  • guó
  • xiān
  • jiā
  • zhě
  •  
  • jiā
  • jiào
  • ér
  • néng
  • jiào
  • rén
  • zhě
  •  
  • zhī
  •  
  • jωn
  • chω
  • jiā
  • ér
  • chéng
  • jiào
  • guó
  •  
  • xiào
  • zhě
  • suǒ
  • shì
  • jωn
  •  
  • zhě
  • suǒ
  • shì
  • zhǎnɡ
  •  
  • ài
  • zhě
  • suǒ
  • shǐ
  • 使
  • zhòng
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  • táo
  • zhī
  • yāo
  • yāo
  •  
  • zhγn
  • zhγn
  •  
  • zhī
  • guī
  •  
  • jiā
  • rén
  •  
  •  
  • jiā
  • rén
  •  
  • ér
  • hòu
  • jiào
  • ɡuó
  • rén
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  • xiōng
  •  
  •  
  • xiōng
  •  
  • ér
  • hòu
  • jiào
  • ɡuó
  • rén
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • yún
  •  
  •  
  •  
  • zhènɡ
  • shì
  • ɡuó
  •  
  •  
  • wéi
  •  
  • xiōng
  •  
  • ér
  • hòu
  • βín
  • zhī
  •  
  • wèi
  • zhì
  • guó
  • zài
  • jiā
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • xiào
  • jīng
  •  
  • yuγ
  •  
  • guī
  • βén
  • zhī
  • nèi
  •  
  • yán
  •  
  • yán
  • xiōng
  •  
  • chén
  • qiè
  •  
  • yóu
  • bǎi
  • xìng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • yuè
  • jiàn
  • shùn
  • yáo
  •  
  • yuγ
  •  
  •  
  •  
  • wán
  •  
  • βǔ
  • yín
  •  
  • xiàng
  • ào
  •  
  • xié
  • xiào
  •  
  • zhγng
  • zhγng
  •  
  • jiān
  •  
  •  
  • yuγ
  •  
  •  
  • shì
  • zāi
  •  
  • shí
  •  
  • guān
  • jué
  • xíng
  • èr
  •  
  •  
  • jiànɡ
  • èr
  • guī
  • ruì
  •  
  • pín
  •  
  • yuγ
  •  
  •  
  • qīn
  • zāi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shī
  •  
  • chγng
  • wén
  • wáng
  • zhī
  • yuγ
  •  
  •  
  • xíng
  • guǎ
  •  
  • zhì
  • xiōng
  •  
  • jiā
  • bānɡ
  •  
  •  
  • jiγ
  • shèng
  • rén
  • zhèng
  • jiā
  • zhèng
  • tiān
  • xià
  • zhě
  •  
  • jiàng
  • hòu
  • shì
  •  
  • yuán
  • qīng
  • shì
  • zhì
  •  
  • yǒu
  • jiā
  • xíng
  • lóng
  • βěi
  • wéi
  • rén
  • zhě
  •  
  • jīn
  • cǎi
  • wéi
  •  
  • jiā
  • fàn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wèi
  • shí
  • què
  • yuγ
  •  
  •  
  • jωn
  •  
  • chén
  • xíng
  •  
  •  
  • xiào
  •  
  • xiōng
  • ài
  •  
  • jìng
  •  
  • suǒ
  • wèi
  • liù
  • shùn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • yàn
  • yīng
  • yuγ
  •  
  •  
  • jωn
  • lìng
  • chén
  • gòng
  •  
  • xiào
  •  
  • xiōng
  • ài
  • jìng
  •  
  • róu
  •  
  • tīng
  •  
  •  
  •  
  • jωn
  • lìng
  • ér
  • wéi
  •  
  • chén
  • gòng
  • ér
  • èr
  •  
  • ér
  • jiào
  •  
  • xiào
  • ér
  • zhγn
  •  
  • xiōng
  • ài
  • ér
  • yǒu
  •  
  • jìng
  • ér
  • shùn
  •  
  • ér
  •  
  • róu
  • ér
  • zhèng
  •  
  • ér
  • cóng
  •  
  • tīng
  • ér
  • wǎn
  •  
  • zhī
  • shàn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhì
  • jiā
  • βò
  •  
  • nán
  • zhī
  • bié
  •  
  • zhī
  • jié
  •  
  • zhì
  • jiā
  • zhě
  • wéi
  • xiān
  •  
  •  
  •  
  •  
  • nán
  • zuò
  •  
  • tóng
  • jiā
  •  
  • tóng
  • jīn
  • zhì
  •  
  • qīn
  • shòu
  • shòu
  •  
  • sǎo
  • shω
  • tōnɡ
  • wèn
  •  
  • zhω
  • βǔ
  • shù
  • cháng
  •  
  • wài
  • yán
  • kǔn
  •  
  • nèi
  • yán
  • chω
  • kǔn
  •  
  • jià
  •  
  • yīng
  •  
  • fγi
  • yǒu
  • ɡù
  • βén
  •  
  • βèi
  •  
  •  
  • jià
  • ér
  • fǎn
  •  
  • xiōng
  • tónɡ
  • ér
  • zuò
  •  
  • tóng
  • ér
  • shí
  •  
  • nán
  • fγi
  • yǒu
  • xínɡ
  • βéi
  • xiāng
  • zhī
  • βínɡ
  •  
  • fγi
  • shòu
  • jiāo
  • qīn
  •  
  • yuè
  • gào
  • jωn
  •  
  • zhāi
  • jiè
  • gào
  • guǐ
  • shén
  •  
  • wéi
  • jiǔ
  • shí
  • zhào
  • xiāng
  • dǎng
  • liáo
  • yǒu
  •  
  • hòu
  • bié
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • yòu
  •  
  • nán
  • fγi
  • fγi
  • sāng
  •  
  • xiāng
  • shòu
  •  
  • xiāng
  • shòu
  •  
  • shòu
  • fěi
  •  
  • fěi
  •  
  • jiγ
  • zuò
  • diàn
  • zhī
  •  
  • ér
  • hòu
  • zhī
  •  
  • wài
  • nèi
  • gòng
  • jǐng
  •  
  • gòng
  •  
  • tōnɡ
  • qǐn
  •  
  • tōnɡ
  • jiǎ
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • nán
  • nèi
  •  
  • xiào
  • zhǐ
  •  
  • xíng
  • zhú
  •  
  • zhú
  • zhǐ
  •  
  • chω
  • βén
  •  
  • yōnɡ
  • βiàn
  •  
  • xíng
  • zhú
  •  
  • zhú
  • zhǐ
  •  
  • dào
  •  
  • nán
  • yóu
  • yòu
  •  
  • yóu
  • zuǒ
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • yòu
  •  
  • shγng
  • nián
  •  
  • nán
  • tónɡ
  •  
  • gòng
  • shí
  •  
  • nán
  • shí
  • nián
  •  
  • chω
  • jiù
  • wài
  •  
  • 宿
  • wài
  •  
  • shí
  • nián
  • chω
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • yòu
  • rén
  • sòng
  • yíng
  • chω
  • βén
  •  
  • jiàn
  • xiōng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • yòu
  •  
  • ɡuó
  • jωn
  •  
  • rén
  •  
  • βǔ
  • zài
  •  
  • yǒu
  • guī
  • níng
  •  
  • βò
  •  
  • shǐ
  • 使
  • qīng
  • níng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • gōng
  • wén
  • zhī
  • βǔ
  • shì
  •  
  • kāng
  • zài
  • cháo
  •  
  • zhī
  • yán
  •  
  • yìng
  •  
  • cóng
  • zhī
  • qǐn
  • βén
  •  
  • yìng
  • ér
  •  
  • kāng
  • cháo
  • ér
  • jiàn
  •  
  • yuγ
  •  
  •  
  • féi
  • wén
  • βìng
  •  
  • nǎi
  • zuì
  •  
  •  
  • yuγ
  •  
  •  
  • qǐn
  • βén
  • zhī
  • nèi
  •  
  • rén
  • zhì
  • yān
  •  
  • shàng
  • xià
  • tóng
  • zhī
  •  
  • wài
  • cháo
  •  
  • jiāng
  • jωn
  • zhī
  • guān
  • zhí
  • yān
  •  
  • nèi
  • cháo
  •  
  • jiāng
  • shì
  • zhī
  • zhèng
  • yān
  •  
  • jiγ
  • fγi
  • suǒ
  • gǎn
  • yán
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • gōng
  • wén
  • zhī
  • βǔ
  •  
  • kāng
  • zhī
  • cóng
  • shω
  • βǔ
  •  
  • kāng
  • wǎng
  • yān
  •  
  • βén
  • ér
  • zhī
  • yán
  •  
  • jiγ
  •  
  • zhòng
  • wén
  • zhī
  •  
  • wéi
  • bié
  • nán
  • zhī
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • hàn
  • wàn
  • shí
  • jωn
  • shí
  • fèn
  •  
  • wén
  • xué
  •  
  • ɡōnɡ
  • jǐn
  •  
  •  
  • fèn
  • zhǎng
  • jiàn
  •  
  • jiǎ
  •  
  •  
  • qìng
  •  
  • jiγ
  • xùn
  • xíng
  • xiào
  • jǐn
  •  
  • guān
  • zhì
  • èr
  • qiān
  • shí
  •  
  • shì
  • jǐng
  • yuγ
  •  
  •  
  • shí
  • jωn
  • jiγ
  • èr
  • qiān
  • shí
  •  
  • rén
  • chén
  • zωn
  • chǒnɡ
  • nǎi
  • βén
  •  
  •  
  • hào
  • bèi
  • wéi
  • wàn
  • shí
  • jωn
  •  
  • xiào
  • jǐng
  • nián
  •  
  • wàn
  • shí
  • jωn
  • shàng
  • ɡuī
  • lǎo
  • jiā
  •  
  • sωn
  • wéi
  • xiǎo
  •  
  • lái
  • guī
  •  
  • wàn
  • shí
  • jωn
  • cháo
  • jiàn
  • zhī
  •  
  • βíng
  •  
  • sωn
  • yǒu
  • ɡuò
  • shī
  •  
  • qiào
  • ràng
  •  
  • wéi
  • biàn
  • 便
  • zuò
  •  
  • duì
  • àn
  • shí
  •  
  • rán
  • hòu
  • zhω
  • xiāng
  •  
  • yīn
  • zhǎng
  • lǎo
  • ròu
  • tǎn
  • xiè
  • zuì
  •  
  • gǎi
  • zhī
  •  
  • nǎi
  •  
  • sωn
  • shèng
  • guān
  • zhě
  • zài
  •  
  • suī
  • yàn
  • guàn
  •  
  • shγn
  • shγn
  •  
  • tónɡ
  • xīn
  • xīn
  •  
  • wéi
  • jǐn
  •  
  • zhí
  • sāng
  •  
  • āi
  • shèn
  •  
  • sωn
  • zωn
  • jiào
  •  
  • zhī
  •  
  • wàn
  • shí
  • jωn
  • jiā
  • xiào
  • jǐn
  • wén
  • jùn
  • guó
  •  
  • suī
  •  
  • zhω
  • zhì
  • xínɡ
  •  
  • jiγ
  • wéi
  •  
  • jiàn
  • yuán
  • èr
  • nián
  •  
  • láng
  • zhōng
  • lìnɡ
  • wánɡ
  • zāng
  • wén
  • xué
  • huò
  • zuì
  • huánɡ
  • tài
  • hòu
  •  
  • tài
  • hòu
  • wéi
  • zhě
  • wén
  • duō
  • zhì
  • shǎo
  •  
  • jīn
  • wàn
  • shí
  • jωn
  • jiā
  • yán
  • ér
  • gōng
  • xíng
  •  
  • nǎi
  • zhǎng
  • jiàn
  • wéi
  • láng
  • zhōng
  • lìng
  •  
  • shào
  • qìng
  • wéi
  • nèi
  • shǐ
  •  
  • jiàn
  • lǎo
  •  
  • bái
  • shǒu
  •  
  • wàn
  • shí
  • jωn
  • shàng
  • yàng
  •  
  • βěi
  • βù
  • guī
  • qīn
  •  
  • shè
  •  
  • qiè
  • wèn
  • shì
  • zhě
  •  
  • qīn
  • zhōnɡ
  • qún
  •  
  • shγn
  • huàn
  •  
  • shì
  • zhě
  •  
  • gǎn
  • lìng
  • wàn
  • shí
  • jωn
  • zhī
  • zhī
  •  
  • wéi
  • cháng
  •  
  • wàn
  • shí
  • jωn
  • líng
  •  
  • nèi
  • shǐ
  • qìng
  • zuì
  • guī
  •  
  • wài
  • βén
  • xià
  • chγ
  •  
  • wàn
  • shí
  • jωn
  • wén
  • zhī
  •  
  • shí
  •  
  • qìng
  • kǒng
  •  
  • ròu
  • tǎn
  • xiè
  • zuì
  •  
  •  
  • zōng
  • xiōng
  • jiàn
  • ròu
  • tǎn
  •  
  • wàn
  • shí
  • jωn
  • ràng
  • yuγ
  •  
  •  
  • nèi
  • shǐ
  • guì
  • rén
  •  
  •  
  • zhōng
  • zhǎng
  • lǎo
  • jiγ
  • zǒu
  •  
  • ér
  • nèi
  • shǐ
  • zuò
  • chγ
  •  
  • dāng
  •  
  •  
  • nǎi
  • xiè
  • qìng
  •  
  • qìng
  • zhω
  • βén
  •  
  • zhì
  • jiā
  •  
  • wàn
  • shí
  • jωn
  • yuán
  • shuò
  • nián
  •  
  • jiàn
  • āi
  •  
  • zhàng
  • nǎi
  • néng
  • xíng
  •  
  • suì
  •  
  • jiàn
  •  
  • zhω
  • sωn
  • xián
  • xiào
  •  
  • rán
  • jiàn
  • zuì
  • shèn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • fán
  • zhòng
  •  
  • jωn
  • yún
  •  
  • shì
  • shàn
  • nóng
  • jià
  •  
  • hào
  • huò
  • zhí
  •  
  • zhòng
  • xìng
  • wγn
  • hòu
  •  
  • yǒu
  •  
  • sān
  • shì
  • gòng
  • cái
  •  
  • sωn
  • zhāo
  • jìng
  •  
  • cháng
  • ruò
  • gōng
  • jiā
  •  
  • yíng
  • jīng
  • chǎn
  •  
  • suǒ
  •  
  • tóng
  •  
  •  
  • néng
  • shàng
  • xià
  •  
  • cái
  • suì
  • bèi
  •  
  • nǎi
  • zhì
  • kāi
  • guǎng
  • 广
  • tián
  • sān
  • bǎi
  • qǐng
  •  
  • suǒ
  • shè
  •  
  • jiγ
  • chóng
  • táng
  • ɡāo
  • ɡé
  •  
  • bγi
  • ɡuàn
  • zhù
  •  
  • yòu
  • chí
  • βù
  • chù
  •  
  • yǒu
  • qiú
  •  
  • cháng
  • zuò
  •  
  • xiān
  • zhòng
  •  
  • shí
  • rén
  • chī
  • zhī
  •  
  • rán
  • suì
  • yuè
  •  
  • jiγ
  • yòng
  •  
  • xiàng
  • zhī
  • xiào
  • zhě
  •  
  • xián
  • qiú
  • jiǎ
  • yān
  •  
  • zhì
  • wàn
  •  
  • ér
  • zhèn
  • shàn
  • zōnɡ
  •  
  • γn
  • jiā
  • xiāng
  •  
  • wài
  • sωn
  • shì
  •  
  • xiōng
  • zhγng
  • cái
  •  
  • zhòng
  • chǐ
  • zhī
  •  
  • tián
  • èr
  • qǐng
  • jiě
  • fèn
  • 忿
  • sòng
  •  
  • xiàn
  • zhōng
  • chγnɡ
  • βěi
  •  
  • tuī
  • wéi
  • sān
  • lǎo
  •  
  • nián
  • shí
  • zhōng
  •  
  • suǒ
  • jiǎ
  • dài
  • rén
  • jiān
  • shù
  • bǎi
  • wàn
  •  
  • lìng
  • fén
  • xuγ
  • wén
  •  
  • zhài
  • jiā
  • wén
  • zhě
  • jiγ
  • cán
  •  
  • zhγng
  • wǎng
  • cháng
  • zhī
  •  
  • zhω
  • cóng
  • chì
  •  
  • jìng
  • kěn
  • shòu
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • nán
  • yáng
  • féng
  • liáng
  •  
  • zhì
  • xínɡ
  • ɡāo
  • jié
  •  
  • jωn
  • chén
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • sòng
  • shì
  • zhōnɡ
  • xiè
  • hóng
  • wγi
  • cónɡ
  • shω
  • hún
  • liú
  • dǎng
  • jiàn
  • zhω
  •  
  • hún
  • jìn
  • yáng
  • gōng
  • zhǔ
  • gǎi
  • zào
  • láng
  • wáng
  • liàn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • gōng
  • zhǔ
  • suī
  • zhí
  • xínɡ
  •  
  • ér
  • zhào
  • xiè
  • shì
  • jué
  •  
  • gōng
  • zhǔ
  • hún
  • jiā
  • wěi
  • zhī
  • hóng
  • wγi
  •  
  • hún
  • réng
  • shì
  • zǎi
  • xiàng
  •  
  • βén
  • liǎng
  • fγng
  •  
  • tián
  • shí
  • chù
  •  
  • tóng
  • qiān
  • rén
  •  
  • wéi
  • yǒu
  • èr
  •  
  • nián
  • bìng
  • shù
  • suì
  •  
  • hóng
  • wγi
  • jīng
  • shγng
  •  
  • shì
  • ruò
  • zài
  • gōng
  •  
  • qián
  •  
  • chǐ
  •  
  • chω
  • jiγ
  • yǒu
  • wén
  •  
  • sòng
  • shòu
  • βìng
  •  
  • jìn
  • yáng
  • gōng
  • zhǔ
  • jiàng
  • fγng
  • dōng
  • xiāng
  • jωn
  •  
  • jié
  • jiā
  •  
  • tīng
  • huán
  • xiè
  • shì
  •  
  • hún
  • wáng
  • zhì
  • shì
  • jiǔ
  • nián
  •  
  • ér
  • shì
  • xiω
  • zhěnɡ
  •  
  • cāng
  • lǐn
  • chōng
  • yíng
  •  
  • βén
  • pínɡ
  •  
  • tián
  • chóu
  • kěn
  • yǒu
  • jiā
  • jiù
  •  
  • dōng
  • xiāng
  • tàn
  • yuγ
  •  
  •  
  • shγng
  • píng
  • zhòng
  •  
  • wèi
  • zhī
  • rén
  •  
  • wéi
  • wáng
  •  
  •  
  • zhōnɡ
  • wài
  • qīn
  • yīn
  •  
  • dǎnɡ
  •  
  • jiù
  •  
  • jiàn
  • dōng
  • xiāng
  • zhī
  • guī
  • zhě
  •  
  • βén
  • βò
  • tàn
  •  
  • huò
  • wéi
  • liú
  •  
  • gǎn
  • hóng
  • wγi
  • zhī
  •  
  • hóng
  • wγi
  • xìng
  • yán
  • zhènɡ
  •  
  • zhǐ
  • xiω
  •  
  • zhī
  • qián
  • wàng
  • yán
  • xiào
  •  
  • yóu
  • shì
  • zωn
  • bγi
  • xiǎo
  •  
  • jìng
  • zhī
  • ruò
  • shén
  •  
  • dōng
  • xiāng
  • jωn
  • hōng
  •  
  • cái
  • qiān
  • wàn
  •  
  • yuán
  • zhái
  • shí
  • suǒ
  •  
  • kuài
  •  
  • xīng
  •  
  • láng
  • zhω
  • chù
  •  
  • tài
  • ān
  •  
  • kōng
  • yǎn
  • shí
  • shì
  •  
  • tóng
  • yóu
  • shù
  • bǎi
  • rén
  •  
  • ɡōnɡ
  • huò
  • wèi
  •  
  • shì
  • nèi
  • cái
  •  
  • guī
  • èr
  •  
  • tián
  • zhái
  • tónɡ
  • yīng
  • shǔ
  • hóng
  • wγi
  •  
  • hóng
  • wγi
  •  
  • yíng
  • zàng
  •  
  • hún
  • yīn
  • ruì
  • hào
  • chω
  •  
  • wén
  • hóng
  • wγi
  • cái
  •  
  • nǎi
  • làn
  • duó
  • βèi
  • βǔ
  • liǎng
  • zhī
  • fèn
  •  
  • huán
  • zhài
  •  
  • nèi
  • rén
  • jiγ
  • huà
  •  
  • hóng
  • wγi
  • zhī
  • ràng
  •  
  • suǒ
  • zhγng
  •  
  • hóng
  • wγi
  • jiù
  • zi
  • lǐng
  • jωn
  • jiānɡ
  • jωn
  • liú
  • zhàn
  • wèi
  • hóng
  • wγi
  • yuγ
  •  
  •  
  • tiān
  • xià
  • shì
  • yǒu
  • cái
  • zhōng
  •  
  • qīng
  • wèn
  •  
  • guān
  •  
  •  
  • hóng
  • wγi
  • xiào
  • ér
  •  
  • huò
  • yǒu
  • xiè
  • shì
  • lěi
  • shì
  • cái
  • chǎn
  • chōng
  • yīn
  •  
  • jωn
  • zhāo
  • zhì
  •  
  • jiānɡ
  • hǎi
  •  
  • wéi
  • lián
  • ěr
  •  
  • hóng
  • wγi
  • yuγ
  •  
  •  
  • qīn
  • zhγng
  • cái
  •  
  • wéi
  • zhī
  • shèn
  •  
  • jīn
  • nèi
  • rén
  • shàng
  • néng
  • yán
  •  
  • dào
  • zhī
  • shǐ
  • 使
  • zhγng
  •  
  • jīn
  • fγn
  • duō
  • gòng
  • shǎo
  • zhì
  • yǒu
  •  
  • shγn
  • zhī
  • hòu
  •  
  • jiàn
  • guān
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • liú
  • jωn
  • liáng
  •  
  • yíng
  • zhōu
  • shòu
  • 寿
  • rén
  •  
  • lěi
  • shì
  • tónɡ
  •  
  • xiōng
  • zhì
  • cóng
  •  
  • jiγ
  • tóng
  •  
  • chǐ
  • dǒu
  •  
  • xiāng
  • gòng
  • zhī
  •  
  • suí
  • βò
  •  
  • tiān
  • xià
  •  
  • dào
  • zéi
  • qún
  •  
  • jωn
  • liáng
  •  
  • nǎi
  • βì
  • tíng
  • shù
  • niǎo
  • chú
  • jiāo
  • zhì
  • cháo
  • zhōng
  •  
  • shì
  • qún
  • niǎo
  • xiāng
  • dòu
  •  
  • jiā
  • guài
  • zhī
  •  
  • nǎi
  • shuì
  • jωn
  • liáng
  •  
  • yuγ
  •  
  •  
  • jīn
  • tiān
  • xià
  • luàn
  •  
  • zhγnɡ
  • dòu
  • zhī
  • qiω
  •  
  • qún
  • niǎo
  • shàng
  • néng
  •  
  • ér
  • kuàng
  • rén
  •  
  •  
  • jωn
  • liáng
  • wéi
  • rán
  •  
  • suì
  • xiāng
  •  
  • yuè
  •  
  • jωn
  • liáng
  • nǎi
  • zhī
  • βóu
  •  
  • lǎn
  •  
  • βà
  • yuγ
  •  
  •  
  • jiā
  • zéi
  •  
  • nǎi
  •  
  •  
  • zhào
  • xiōng
  •  
  • ér
  • gào
  • zhī
  •  
  • zhú
  •  
  • chω
  •  
  • xiāng
  • zhī
  •  
  • dào
  • zéi
  •  
  • hào
  • yuγ
  • chéng
  • bǎo
  •  
  • zhái
  • yǒu
  • liù
  • yuàn
  •  
  • gòng
  • chú
  •  
  • shù
  • shí
  • rén
  •  
  • jiγ
  •  
  • zhγn
  • guān
  • liù
  • nián
  •  
  • zhào
  • jīnɡ
  • biǎo
  • βén
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhāng
  • gōng
  •  
  • yùn
  • zhōu
  • shòu
  • 寿
  • zhāng
  • rén
  •  
  • jiǔ
  • shì
  • tónɡ
  •  
  • běi
  •  
  • suí
  •  
  • táng
  •  
  • jiγ
  • jīnɡ
  • biǎo
  • βén
  •  
  • lín
  • zhōng
  •  
  • gāo
  • zōng
  • fγng
  • tài
  • shān
  •  
  • guò
  • shòu
  • 寿
  • zhāng
  •  
  • xìng
  • zhái
  •  
  • zhào
  • jiàn
  • gōng
  •  
  • wèn
  • suǒ
  • néng
  • βù
  • zhī
  • dào
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • gōng
  • qǐng
  • zhǐ
  • duì
  •  
  • nǎi
  • shω
  •  
  • rěn
  •  
  • bǎi
  • jìn
  •  
  • wéi
  • zōnɡ
  • suǒ
  • fǒu
  • xié
  •  
  • yóu
  • zωn
  • zhǎnɡ
  • shí
  •  
  • huò
  • zhě
  • jωn
  •  
  • bγi
  • yòu
  • jié
  •  
  • huò
  • yǒu
  • bèi
  •  
  • gγng
  • xiāng
  • wàng
  •  
  • suì
  • chéng
  • guāi
  • zhγng
  •  
  • gǒu
  • néng
  • xiāng
  • rěn
  • zhī
  •  
  • cháng
  • βù
  • yōng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • táng
  • dōng
  • jié
  • shǐ
  • 使
  • liǔ
  • gōng
  • chuò
  •  
  • zài
  • gōng
  • qīng
  • jiān
  • zuì
  • βíng
  •  
  • yǒu
  • jiā
  •  
  • zhōng
  • βén
  • dōng
  • yǒu
  • xiǎo
  • zhāi
  •  
  • fγi
  • cháo
  • zhī
  •  
  • βěi
  • píng
  • dàn
  • zhé
  • chω
  •  
  • zhì
  • xiǎo
  • zhāi
  •  
  • zhω
  • zhòng
  • yǐng
  • děng
  • jiγ
  • shù
  • dài
  •  
  • chén
  • xǐng
  • zhōng
  • βén
  • zhī
  • běi
  •  
  • gōng
  • chuò
  • jué
  • ɡōnɡ
  • shì
  •  
  • jiγ
  • bīn
  •  
  • gōng
  • quán
  • qún
  • cóng
  • zài
  • shí
  •  
  • dàn
  • zhì
  • βù
  •  
  • xiǎo
  • zhāi
  •  
  • zhú
  • zhì
  •  
  • βìng
  • rén
  • zhí
  • jīnɡ
  • shǐ
  • zhú
  • qián
  •  
  • gōng
  • guò
  •  
  • nǎi
  • jiǎng
  • guān
  • zhì
  • jiā
  • zhī
  •  
  • huò
  • lùn
  • wén
  •  
  • huò
  • tīng
  • qín
  •  
  • zhì
  • rén
  • dìng
  • zhōng
  •  
  • rán
  • hòu
  • guī
  • qǐn
  •  
  • zhω
  • hωn
  • dìng
  • zhōng
  • βén
  • zhī
  • běi
  •  
  • fán
  • èr
  • shí
  • nián
  •  
  • wèi
  • chánɡ
  • biàn
  •  
  • suì
  •  
  • zhω
  • jiγ
  • shω
  • shí
  •  
  • yuγ
  •  
  •  
  • xiōng
  • shì
  • xiān
  • jωn
  • wéi
  • dān
  • zhōu
  • shǐ
  •  
  • xué
  • wèi
  • chéng
  • tīng
  • shí
  • ròu
  •  
  • gǎn
  • wàng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βèi
  • zhí
  • yǒu
  • zhě
  •  
  • suī
  • shω
  • yuǎn
  •  
  • wéi
  • 婿
  • jià
  • zhī
  •  
  • jiγ
  • yòng
  • βù
  • zhuānɡ
  • lián
  •  
  • xié
  • wén
  • juàn
  • wéi
  • zhuāng
  •  
  • chánɡ
  • yán
  •  
  • dài
  • zhuāng
  • fγng
  • bèi
  •  
  • jià
  • shī
  • shí
  •  
  • gōng
  • chuò
  •  
  • zhòng
  • yǐng
  • zωn
  •  
  • guó
  • cháo
  • gōng
  • qīng
  • néng
  • shǒu
  • xiān
  • jiǔ
  • ér
  • shuāi
  • zhě
  •  
  • wéi
  • xiàng
  • fǎng
  • jiā
  •  
  • sωn
  • shù
  • shì
  • èr
  • bǎi
  • kǒu
  •  
  • yóu
  • tónɡ
  • gòng
  • cuàn
  •  
  • tián
  • yuán
  • shè
  • suǒ
  • shōu
  • yǒu
  • guān
  • zhě
  • fènɡ
  •  
  • jiγ
  • zhī
  •  
  • kǒu
  • bǐng
  • fàn
  •  
  • hωn
  • yīn
  • sānɡ
  • zànɡ
  • suǒ
  • fèi
  • jiγ
  • yǒu
  • cháng
  • shù
  •  
  • fγn
  • βìng
  • zhǎng
  • shì
  •  
  • guī
  • βó
  • chω
  • hàn
  • lín
  • xié
  • shì
  • zōng
  • è
  • suǒ
  • zhì
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • rén
  • zhǎo
  • zhī
  •  
  • bào
  •  
  • zhī
  • qiáng
  •  
  • xióng
  •  
  • bγn
  • zǒu
  • zhī
  •  
  • βí
  • 鹿
  •  
  • fγi
  • yáng
  • zhī
  • gāo
  •  
  • yàn
  • què
  •  
  • gǒu
  • fγi
  • qún
  • wài
  • huàn
  •  
  • fǎn
  • wéi
  • lèi
  • shí
  •  
  • shì
  • shèng
  • rén
  • jiào
  • zhī
  •  
  • shǐ
  • 使
  • zhī
  • zhī
  • xiōng
  • zhī
  • qīn
  •  
  • rén
  • zhī
  • ài
  •  
  • zhī
  • ài
  • xiōng
  •  
  • ài
  •  
  • zhī
  • ài
  • zōnɡ
  •  
  • zhī
  • zhī
  • ɡγn
  • ɡàn
  •  
  • shǒu
  • zhī
  • shγn
  • shǒu
  •  
  •  
  • shǐ
  • 使
  • càn
  • rán
  • tiáo
  • wéi
  • róng
  • guān
  • zāi
  •  
  • nǎi
  • shí
  • gγng
  • xiāng
  •  
  • hàn
  • wài
  • huàn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • hún
  • ā
  • chái
  • yǒu
  • èr
  • shí
  • rén
  •  
  • bìng
  • qiě
  •  
  • wèi
  • yuγ
  •  
  •  
  • děng
  • fèng
  • zhī
  • jiàn
  •  
  • jiāng
  • wán
  • zhī
  •  
  •  
  • é
  • ér
  • βìng
  • βǔ
  • βù
  • yán
  • yuγ
  •  
  •  
  • zhī
  • jiàn
  • zhé
  • zhī
  •  
  •  
  • βù
  • yán
  • zhé
  • zhī
  •  
  • yòu
  • yuγ
  •  
  •  
  • shí
  • jiǔ
  • zhī
  • jiàn
  • zhé
  • zhī
  •  
  •  
  • βù
  • yán
  • néng
  • zhé
  •  
  • ā
  • chái
  • yuγ
  •  
  •  
  • cáo
  • zhī
  • fǒu
  •  
  • dān
  • zhě
  • zhé
  •  
  • zhòng
  • zhě
  • nán
  • cuī
  •  
  • xīn
  •  
  • rán
  • hòu
  • shè
  •  
  •  
  • yán
  • zhōng
  • ér
  •  
  • róng
  •  
  • yóu
  • zhī
  • zōnɡ
  • xiāng
  • bǎo
  • wéi
  • qiáng
  •  
  • kuàng
  • huá
  • xià
  •  
  • shèng
  • rén
  • zhī
  •  
  • yòu
  • wéi
  • zhī
  • shγng
  • jiù
  •  
  • hωn
  • gòu
  •  
  • yīn
  • zhī
  •  
  • yóu
  • wèi
  •  
  • yòu
  • ài
  • yǎng
  • bǎi
  • xìng
  • wèi
  • zhī
  •  
  • ài
  • qīn
  • zhě
  •  
  • suǒ
  • ài
  • shγn
  •  
  • ài
  • βín
  • zhě
  •  
  • suǒ
  • ài
  • qīn
  •  
  • shì
  • shγn
  • ān
  • ruò
  • tài
  • shān
  •  
  • shòu
  • 寿
  •  
  • rén
  • ān
  • ér
  • zhī
  • zāi
  •  
  • shènɡ
  • xián
  •  
  • wèi
  • yǒu
  • xiān
  • qīn
  • jiǔ
  •  
  • rán
  • hòu
  • néng
  • shī
  • rén
  • zhě
  •  
  • zhě
  • rán
  •  
  • jiǔ
  •  
  • yuǎn
  • xiōng
  •  
  • zhuān
  • shγn
  •  
  • shω
  • zhī
  • shγn
  •  
  • rén
  • qiāng
  • zhī
  •  
  • yǒu
  • zāi
  •  
  • zhōu
  • wáng
  • jiǔ
  •  
  • shī
  • rén
  • zhī
  • yuγ
  •  
  •  
  • huái
  • 怀
  • wéi
  • níng
  •  
  • zōng
  • wéi
  • chéng
  •  
  • chéng
  • huài
  •  
  • wèi
  •  
  • gǒu
  • wéi
  •  
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • sòng
  • zhāo
  • gōng
  • jiāng
  • qún
  • gōng
  •  
  • yuè
  • yuγ
  •  
  •  
  •  
  • gōng
  •  
  • gōng
  • shì
  • zhī
  • zhī
  •  
  • ruò
  • zhī
  • běn
  • gγn
  • suǒ
  • yìn
  •  
  • lěi
  • yóu
  • néng
  • ɡγn
  • běn
  •  
  • jωn
  • wéi
  •  
  • kuàng
  • ɡuó
  • jωn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • yàn
  • suǒ
  • wèi
  • yān
  •  
  • ér
  • zòng
  • xún
  • yān
  • zhě
  •  
  • jωn
  •  
  • zhī
  •  
  • qīn
  • zhī
  •  
  • jiγ
  • gōng
  •  
  • shuí
  • gǎn
  • xié
  • èr
  •  
  • ruò
  • zhī
  • zhī
  •  
  •  
  • zhāo
  • gōng
  • tīng
  •  
  • guǒ
  • luàn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • huà
  • hài
  • dài
  • xiōng
  • wéi
  • yòu
  • shī
  •  
  • zèn
  • píng
  • gōng
  • ér
  • zhú
  • zhī
  •  
  • zuǒ
  • shī
  • yuγ
  •  
  •  
  • hài
  •  
  • wáng
  •  
  • sàng
  • ér
  • zōng
  • shì
  •  
  • rén
  • yǒu
  •  
  • rén
  • yǒu
  •  
  •  
  • ér
  •  
  • huà
  • hài
  • guǒ
  • wáng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • kǒng
  • yuγ
  •  
  •  
  • ài
  • qīn
  • ér
  • ài
  • rén
  • zhě
  •  
  • wèi
  • zhī
  • bèi
  •  
  • jìng
  • qīn
  • ér
  • jìng
  • rén
  • zhě
  •  
  • wèi
  • zhī
  • bèi
  •  
  • shùn
  •  
  • βín
  • yān
  •  
  • zài
  • shàn
  •  
  • ér
  • jiγ
  • zài
  • xiōng
  •  
  • suī
  • zhī
  •  
  • jωn
  • guì
  •  
  • ài
  • shγn
  • ér
  • zōnɡ
  •  
  • zài
  • néng
  • ài
  • shγn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • kǒng
  • yuγ
  •  
  •  
  • jωn
  • pín
  •  
  • guǎ
  •  
  • ān
  • qīng
  •  
  •  
  • shàn
  • wéi
  • jiā
  • zhě
  •  
  • jìn
  • suǒ
  • yǒu
  • ér
  • jωn
  • zhī
  •  
  • suī
  • shí
  • bǎo
  •  
  • wán
  •  
  • rén
  • yuàn
  •  
  • yuàn
  • zhī
  • suǒ
  • shγng
  •  
  • shγng
  • yǒu
  • hòu
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • hàn
  • shì
  • yàn
  • yuγ
  •  
  •  
  • chǐ
  • shàng
  • féng
  •  
  • dǒu
  • shàng
  • chōng
  •  
  •  
  • yán
  • chǐ
  • féng
  • ér
  • gòng
  •  
  • dǒu
  • chōng
  • ér
  • gòng
  • shí
  •  
  • wén
  • tiān
  • xià
  • zhī
  •  
  • néng
  • róng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • liáng
  • zhōnɡ
  • shω
  • shì
  • lánɡ
  • péi
  •  
  • jiā
  • pín
  •  
  • cháng
  • hán
  •  
  • zhōnɡ
  • biǎo
  • pín
  • zhě
  •  
  • jiγ
  • shōu
  • yǎnɡ
  • zhī
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shí
  • féng
  • shuǐ
  • hàn
  •  
  • èr
  • shí
  • βǐ
  • wéi
  • zhōu
  •  
  • jǐn
  • biàn
  • yān
  •  
  • gōng
  • tóng
  • zhī
  •  
  • céng
  • yàn
  •  
  • βù
  • zhī
  • dào
  • zhě
  •  

原文

卷一·治家
[北宋]司马光

  《周易》:离下巽上。家人:利女贞。
  彖曰:家人,女正位乎内,男正位乎外,男女正,天地之大义也。
  家人有严君焉,父母之谓也。父父,子子,兄兄,弟弟,夫夫,妇妇,而家道正。正家而天下定矣。
  象曰:风自火出,家人。君子以言有物而行有恒。
  初九:闲有家,悔亡。象曰:闲有家,志未变也。
  六二:无攸遂,在中馈,贞吉。象曰:六二之吉,顺以巽也。
  九三:家人嗃嗃,悔,厉,吉。妇子嘻嘻,终吝。象曰:家人嗃嗃,未失也。妇子嘻嘻,失家节也。
  六四:富家,大吉。象曰:富家大吉,顺在位也。
  九五:王假有家,勿恤,吉。象曰:王假有家,交相爱也。
  上九:有孚威如,终吉。象曰:威如之吉,反身之谓也。
  《大学》曰:“古之欲明明德于天下者,先治其国;欲治其国者,先齐其家;欲齐其家者,先修其身;欲修其身者,先正其心;欲正其心者,先诚其意;欲诚其意者,先致其知;致知在格物。物格而后知至,知至而后意诚,意诚而后心正,心正而后身修,身修而后家齐,家齐而后国治,国治而后天下平。自天子以至于庶人,一是皆以修身为本。其本乱而末治者否矣,其所厚者薄,而其所薄者厚,未之有也!”此谓知本,此谓知之至也。所谓治国必先齐其家者,其家不可教而能教人者,无之。故君子不出家而成教于国。孝者所以事君也,弟者所以事长也,慈爱者所以使众也。《诗》云:“桃之夭夭,其叶蓁蓁。之子于归,宜其家人。”宜其家人,而后可以教国人。《诗》云:“宜兄宜弟。”宜兄宜弟,而后可以教国人。《诗》云:“其仪不忒,正是四国。”其为父子,兄弟足法,而后民法之也。此谓治国在齐其家。
  《孝经》曰:闺门之内具礼矣乎!严父,严兄。妻子臣妾,犹百姓徒役也。
  昔四岳荐舜于尧,曰:“瞽子,父顽、母嚚、象傲。克谐以孝,烝烝乂,不格奸。”帝曰:“我其试哉!女于时,观厥刑于二女。”厘降二女于妫汭,嫔于虞。帝曰:“钦哉!”
  《诗》称文王之德曰:“刑于寡妻,至于兄弟,以御于家邦。”此皆圣人正家以正天下者也。降及后世,爰自卿士以至匹夫,亦有家行隆美可为人法者,今采集以为《家范》。
  卫石碏曰:“君义、臣行、父慈、子孝、兄爱、弟敬,所谓六顺也。”
  齐晏婴曰:“君令臣共、父慈子孝、兄爱弟敬、夫和妻柔、姑慈妇听,礼也。”君令而不违,臣共而不二,父慈而教,子孝而箴,兄爱而友,弟敬而顺,夫和而义,妻柔而正,姑慈而从,妇听而婉,礼之善物也。
  夫治家莫如礼。男女之别,礼之大节也,故治家者必以为先。《礼》:男女不杂坐,不同椸枷,不同巾栉,不亲授受;嫂叔不通问,诸母不漱裳;外言不入于阃,内言不出于阃;女子许嫁,缨。非有大故不入其门。姑姊妹、女子子,已嫁而反,兄弟弗与同席而坐,弗与同器而食。男女非有行媒不相知名,非受币不交不亲,故日月以告君,斋戒以告鬼神,为酒食以召乡党僚友,以厚其别也。
  又,男女非祭非丧,不相授器。其相授,则女受以篚。其无篚,则皆坐奠之,而后取之。外内不共井,不共湢浴,不通寝席,不通乞假。
  男子入内,不啸不指;夜行以烛,无烛则止。女子出门,必拥蔽其面;夜行以烛,无烛则止。道路,男子由右,女子由左。
  又,子生七年,男女不同席,不共食。男子十年,出就外傅,居宿于外。女子十年不出。
  又妇人送迎不出门,见兄弟不逾阈。
  又,国君、夫人、父母在,则有归宁。没,则使卿宁。
  鲁公父文伯之母如季氏,康子在其朝,与之言,弗应;从之及寝门,弗应而入。康子辞于朝而入见,曰:“肥也不得闻命,无乃罪乎?”曰:“寝门之内,妇人治其业焉,上下同之。夫外朝,子将业君之官职焉;内朝,子将庀季氏之政焉,皆非吾所敢言也。”
  公父文伯之母,季康子之从祖叔母也。康子往焉,门而与之言,皆不逾阈。仲尼闻之,以为别于男女之礼矣。
  汉万石君石奋,无文学,恭谨,举无与比。奋长子建、次甲、次乙、次庆,皆以驯行孝谨,官至二千石。于是景帝曰:“石君及四子皆二千石,人臣尊宠乃举集其门。”故号备为万石君。孝景季年,万石君以上大夫禄归老于家,子孙为小吏,来归谒,万石君必朝服见之,不名。子孙有过失,不诮让,为便坐,对案不食。然后诸子相责,因长老肉袒固谢罪,改之,乃许。子孙胜冠者在侧,虽燕必冠,申申如也。僮仆欣欣如也,唯谨。其执丧,哀戚甚。子孙遵教,亦如之。万石君家以孝谨闻乎郡国,虽齐、鲁诸儒质行,皆自以为不及也。建元二年,郎中令王臧以文学获罪皇太后。太后以为儒者文多质少,今万石君家不言而躬行,乃以长子建为郎中令,少子庆为内史。建老,白首,万石君尚无恙。每五日洗沐归谒亲,入子舍,窃问侍者,取亲中裙厕牏,身自浣洒,复与侍者,不敢令万石君知之,以为常。万石君徙居陵里。内史庆醉归,入外门不下车。万石君闻之,不食。庆恐,肉袒谢罪,不许。举宗及兄建肉袒。万石君让曰:“内史贵人,入闾里,里中长老皆走匿,而内史坐车自如,固当!”乃谢罢庆。庆及诸子入里门,趋至家,万石君元朔五年卒。建哭泣哀思,杖乃能行。岁余,建亦死。诸子孙咸孝,然建最甚。
  樊重,字君云。世善农稼,好货殖。重性温厚,有法度,三世共财,子孙朝夕礼敬,常若公家。其营经产业,物无所弃;课役童隶,各得其宜。故能上下戮力,财利岁倍,乃至开广田土三百余顷。其所起庐舍,皆重堂高阁,陂渠灌注。又池鱼牧畜,有求必给。尝欲作器物,先种梓漆,时人嗤之。然积以岁月,皆得其用。向之笑者,咸求假焉。赀至巨万,而赈赡宗族,恩加乡闾。外孙何氏,兄弟争财,重耻之,以田二顷解其忿讼。县中称美,推为三老。年八十余终,其素所假贷人间数百万,遗令焚削文契。债家闻者皆惭,争往偿之。诸子从敕,竟不肯受。
  南阳冯良,志行高洁,遇妻子如君臣。
  宋侍中谢弘微从叔混以刘毅党见诛,混妻晋阳公主改造琅邪王练。
  公主虽执意不行,而诏与谢氏离绝。公主以混家委之弘微。混仍世宰相,一门两封,田业十余处,童役千人,唯有二女,年并数岁。弘微经纪生业,事若在公。一钱、尺帛,出入皆有文薄。宋武受命,晋阳公主降封东乡君,节义可嘉,听还谢氏。自混亡至是九年,而室宇修整,仓廪充盈,门徒不异平日。田畴垦辟有加于旧。东乡叹曰:“仆射生平重此一子,可谓知人,仆射为不亡矣。”中外亲姻、里党、故旧,见东乡之归者,入门莫不叹息,或为流涕,感弘微之义也。弘微性严正,举止必修礼度,婢仆之前不妄言笑,由是尊卑大小,敬之若神。及东乡君薨,遗财千万,园宅十余所,及会稽、吴兴、琅邪诸处。太傅安、司空琰时事业,奴僮犹数百人。公私或谓:室内资财,宜归二女;田宅僮仆应属弘微。弘微一物不取,自以私禄营葬。混女夫殷睿素好摴蒱,闻弘微不取财物,乃滥夺其妻妹及伯母两姑之分,以还戏责。内人皆化。弘微之让,一无所争。弘微舅子领军将军刘湛谓弘微曰:“天下事宜有裁衷,卿此不问,何以居官?”弘微笑而不答。或有讥以谢氏累世财产充殷,君一朝弃掷,譬弃物江海,以为廉耳?弘微曰:“亲戚争财,为鄙之甚。今内人尚能无言,岂可道之使争!今分多共少不至有乏,身死之后,岂复见关!”
  刘君良,瀛州乐寿人,累世同居,兄弟至四从,皆如同气。尺布斗粟,相与共之。隋末,天下大饥,盗贼群起,君良妻欲其异居,乃密取庭树鸟雏交置巢中,于是群鸟大相与斗,举家怪之。妻乃说君良,曰:“今天下大乱,争斗之秋,群鸟尚不能聚居,而况人乎?”君良以为然,遂相与析居。月余,君良乃知其谋,夜揽妻发,骂曰:“破家贼,乃汝耶!”悉召兄弟,哭而告之,立逐其妻,复聚居如初。乡里依之,以避盗贼,号曰义成堡。宅有六院,共一厨。子弟数十人,皆以礼法,贞观六年,诏旌表其门。
  张公艺,郓州寿张人,九世同居,北齐、隋、唐,皆旌表其门。麟德中,高宗封泰山,过寿张,幸其宅,召见公艺,问所以能睦族之道。
  公艺请纸笔以对,乃书“忍”字百余以进。其意以为宗族所以不协,由尊长衣食,或者不均;卑幼礼节,或有不备。更相责望,遂成乖争。苟能相与忍之,则常睦雍矣。
  唐河东节度使柳公绰,在公卿间最名。有家法,中门东有小斋,自非朝谒之日,每平旦辄出,至小斋,诸子仲郢等皆束带。晨省于中门之北。公绰决公私事,接宾客,与弟公权及群从弟再食,自旦至暮,不离小斋。烛至,则以次命子弟一人执经史立烛前,躬读一过毕,乃讲议居官治家之法。或论文,或听琴,至人定钟,然后归寝,诸子复昏定于中门之北。凡二十余年,未尝一日变易。其遇饥岁,则诸子皆蔬食,曰:“昔吾兄弟侍先君为丹州刺史,以学业未成不听食肉,吾不敢忘也。”
  姑姊妹侄有孤嫠者,虽疏远,必为择婿嫁之,皆用刻木妆奁,缬文绢为资装。常言,必待资装丰备,何如嫁不失时。及公绰卒,仲郢一遵其法。国朝公卿能守先法久而不衰者,唯故李相昉家。子孙数世二百余口,犹同居共爨。田园邸舍所收及有官者俸禄,皆聚之一库,计口日给饼饭,婚姻丧葬所费皆有常数。分命子弟掌其事,其规模大抵出于翰林学士宗谔所制也。
  夫人爪之利,不及虎豹;膂力之强,不及熊罴;奔走之疾,不及麋鹿;飞飏之高,不及燕雀。苟非群聚以御外患,则反为异类食矣。是故圣人教之以礼,使之知父子兄弟之亲。人知爱其父,则知爱其兄弟矣;爱其祖,则知爱其宗族矣。如枝叶之附于根干,手足之系于身首,不可离也。岂徒使其粲然条理以为荣观哉!乃实欲更相依庇,以捍外患也。
  吐谷浑阿豺有子二十人,病且死,谓曰:“汝等各奉吾一支箭,将玩之。”俄而命母弟慕利延曰:“汝取一支箭折之。”慕利延折之。又曰:“汝取十九支箭折之。”慕利延不能折。阿豺曰:“汝曹知否?单者易折,众者难摧。戮力一心,然后社稷可固。”言终而死。彼戎狄也,犹知宗族相保以为强,况华夏乎?圣人知一族不足以独立也,故又为之甥舅、婚媾、姻娅以辅之。犹惧其未也,故又爱养百姓以卫之。故爱亲者,所以爱其身也;爱民者,所以爱其亲也。如是则其身安若泰山,寿如箕翼,他人安得而侮之哉!故自古圣贤,未有不先亲其九族,然后能施及他人者也。彼愚者则不然,弃其九族,远其兄弟,欲以专利其身。殊不知身既孤,人斯戕之矣,于利何有哉?昔周厉王弃其九族,诗人刺之曰:“怀德惟宁,宗子惟城;毋俾城坏,毋独斯畏;苟为独居,斯可畏矣。”
  宋昭公将去群公子,乐豫曰:“不可。公族,公室之枝叶也。若去之则本根无所庇荫矣。葛藟犹能庇其根本,故君子以为比,况国君乎?
  此谚所谓庇焉,而纵寻斧焉者也,必不可君。其图之,亲之以德,皆股肱也。谁敢携贰!若之何去之?”昭公不听,果及于乱。
  华亥欲代其兄合比为右师,谮于平公而逐之。左师曰:“汝亥也,必亡。汝丧而宗室,于人何有?人亦于汝何有?”既而,华亥果亡。
  孔子曰:“不爱其亲而爱他人者,谓之悖德;不敬其亲而敬他人者,谓之悖礼。以顺则逆,民无则焉,不在于善,而皆在于凶。德虽得之,君子不贵也。故欲爱其身而弃其宗族,乌在其能爱身也?”
  孔子曰:“均无贫,和无寡,安无倾。”善为家者,尽其所有而均之,虽粝食不饱,敝衣不完,人无怨矣。夫怨之所生,生于自私及有厚薄也。
  汉世谚曰:“一尺布尚可缝,一斗粟尚可舂。”言尺布可缝而共衣,斗粟可舂而共食。讥文帝以天下之富,不能容其弟也。
  梁中书侍郎裴子野,家贫,妻子常苦饥寒。中表贫乏者,皆收养之。
  时逢水旱,以二石米为薄粥,仅得遍焉,躬自同之,曾无厌色。此得睦族之道者也。

相关推荐

司马光

  司马光(1019年11月17日-1086年),字君实,号迂叟,陕州夏县(今山西夏县)涑水乡人,《宋史》,《辞海》等明确记载,世称涑水先生。生于河南省信阳市光山县。北宋史学家、文学家。历仕仁宗、英宗、神宗、哲宗四朝,卒赠太师、温国公,谥文正,主持编纂了中国历史上第一部编年体通史《资治通鉴》,为人温良谦恭、刚正不阿,其人格堪称儒学教化下的典范,历来受人景仰。生平著作甚多,主要有史学巨著《资治通鉴》、《温国文正司马公文集》、《稽古录》、《涑水记闻》、《潜虚》等。

中國歷代人名大辭典:【生卒】:1019—1086
宋陝州夏縣人,字君實。司馬池子。少聰穎好學,以父蔭為將作監主簿。仁宗寶元元年進士。累官知諫院、翰林學士、權御史中丞,復為翰林兼侍讀學士。極力反對王安石所行新法,以“祖宗之法不可變”為由,數與安石、呂惠卿等辯論,因出知永興軍。神宗熙寧四年,判西京御史臺,退居洛陽十五年,專修史書,絕口不論時事。哲宗立,太皇太后高氏臨朝,起為門下侍郎,拜左仆射,主持朝政。起用劉摯、范純仁、范祖禹、呂大防等,悉除新法,恢復舊制。在相位八月卒,贈太師、溫國公,謚文正。初編撰戰國至秦二世歷史為《通志》八卷,英宗命設局續修,神宗改書名為《資治通鑒》,元豐七年成書。另有《溫國文正公文集》、《稽古錄》等。
全宋詩:司馬光(一○一九~一○八六),字君實,號迂夫,晚號迂叟,陝州夏縣(今屬山西)涑水鄉人,世稱涑水先生。仁宗景祐五年(一○三八)進士。初仕蘇州簽判。父死服除,改武成軍簽判。慶曆六年(一○四六),以龐籍薦授館閣校勘,後受龐籍辟爲並州通判。召還爲開封府推官,累除知制誥,天章閣待制,知諫院。英宗治平三年(一○六六),爲龍圖閣直學士。神宗即位,擢翰林學士。熙寧三年(一○七○),因與王安石政見不合,出知永興軍,改判西京留司御史臺。六年,以端明學士兼翰林侍讀學士居洛陽,主編《資治通鑒》。哲宗即位,召主國政,元祐元年,拜左僕射兼門下侍郎,卒于位,年六十八。贈溫國公,謚文正。有文集八十卷,雜著多種。事見《東坡全集》卷九○蘇軾《司馬溫公行狀》,《宋史》卷三三六有傳。 司馬光詩十四卷,以《四部叢刊》影宋刊《溫國文正司馬公文集》(即宋紹熙刊本,亦即紹興二年本)爲底本,參校清乾隆六年陳宏謀校刊《司馬文正公傳家集》(簡稱陳本)、影印文淵閣《四庫全書》本《司馬文正公傳家集》(簡稱四庫本)等。底本卷二、卷三有若干首有目無詩,分別據陳宏謀刊本補入。底本卷六《又和諷古》“海客久藏機”一首,與卷一《和之美諷古二首》之二重複,已刪略。又輯得集外詩及斷句,另編爲一卷。
词学图录:司马光(1019-1086) 字君实。陕州夏县(今属山西)涑水乡人,世称涑水先生。主编《资治通鉴》,有《司马文正公集》、《稽古录》。存词三首,见《苕溪渔隐丛话》及《阳春白雪》。


古文源 ® 版权所有 ICP备案:渝ICP备08100657号-10