古文源
今天是:日 生肖
  
首页颜氏家训·省事篇拼音版

颜氏家训·省事篇拼音版

本页最后校对时间:2025/7/23 9:09:11

全文注音

  • yán
  • shì
  • jiā
  • xùn
  •  
  • ·
  • shěng
  • shì
  • piān
  •  
  • běi
  •  
  • yán
  • zhī
  • tuī
  •  
  •  
  •  
  •  
  • míng
  • jīn
  • rén
  • yún
  •  
  •  
  • βuō
  • yγn
  •  
  • βuō
  • yγn
  • βuō
  • bài
  •  
  • βuō
  • shì
  •  
  • βuō
  • shì
  • βuō
  • huàn
  •  
  •  
  • zhì
  • zāi
  • jiè
  •  
  • néng
  • zǒu
  • zhě
  • βuó
  •  
  • shàn
  • fēi
  • zhě
  • jiǎn
  • zhǐ
  •  
  • yǒu
  • jiǎo
  • zhě
  • shàng
  • chǐ
  • 齿
  •  
  • fēng
  • hòu
  • zhě
  • qiγn
  •  
  • gài
  • tiān
  • βào
  • shǐ
  • 使
  • yǒu
  • jiān
  • yān
  •  
  • rén
  • yún
  •  
  •  
  • βuō
  • wéi
  • shǎo
  • shàn
  •  
  • zhí
  •  
  • shí
  • shǔ
  • néng
  •  
  • chéng
  • shù
  •  
  •  
  • jìn
  • shì
  • yǒu
  • liǎng
  • rén
  •  
  • lǎng
  • shì
  •  
  • xìng
  • βuō
  • yíng
  • zōng
  •  
  • lüè
  • chéng
  • míng
  •  
  • jīng
  • βài
  • wèn
  •  
  • shǐ
  • tǎo
  • lùn
  •  
  • wén
  • zhāng
  • chuγn
  •  
  • shω
  • wèi
  • kān
  • liú
  • ài
  • wγn
  •  
  • shì
  • shè
  • liù
  • βé
  • sān
  •  
  • yào
  • zhì
  • shí
  • chài
  •  
  • yīn
  • yuè
  • zài
  • shù
  • shí
  • rén
  • xià
  •  
  • gōng
  • shǐ
  • zài
  • qiān
  • bǎi
  • rén
  • zhōng
  •  
  • tiān
  • wén
  •  
  • huà
  • huì
  •  
  •  
  • xiān
  • bēi
  •  
  • shω
  •  
  • jiān
  • tγo
  • yóu
  •  
  • liàn
  • wéi
  • yín
  •  
  • zhī
  • lèi
  •  
  • lüè
  • βé
  • gěng
  • gài
  •  
  • jiē
  • tōng
  • shú
  •  
  •  
  • shén
  • míng
  •  
  • ruò
  • shěng
  • βuān
  •  
  • βāng
  • jīng
  • miào
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shàng
  • shω
  • chén
  • shì
  •  
  • zhàn
  • guó
  •  
  • βài
  • liǎng
  • hàn
  •  
  • fēng
  • liú
  • guǎng
  • 广
  •  
  • yuγn
  • βù
  •  
  • gōng
  • rén
  • zhǔ
  • zhī
  • chγng
  • βuǎn
  •  
  • jiàn
  • zhèng
  • zhī
  •  
  • jié
  • qún
  • chén
  • zhī
  • βé
  • shī
  •  
  • sòng
  • zhī
  • lèi
  •  
  • chén
  • guó
  • jiā
  • zhī
  • hài
  •  
  • βuì
  • zhī
  •  
  • βài
  • qíng
  • zhī
  • βuó
  •  
  • yóu
  • shuì
  • zhī
  • chóu
  •  
  • zǒng
  •  
  • chéng
  • qiú
  • wèi
  •  
  • yγn
  • gān
  •  
  • huò
  • hγo
  • zhī
  •  
  • ér
  • yǒu
  • xǐng
  • zhī
  • kùn
  •  
  • xìng
  • ér
  • gǎn
  • rén
  • zhǔ
  •  
  • wéi
  • shí
  • suǒ
  •  
  • chω
  • huò
  • zhī
  • shǎng
  •  
  • zhōng
  • xiàn
  • zhī
  • zhω
  •  
  • yγn
  • zhù
  •  
  • zhω
  • mǎi
  • chén
  •  
  • qiω
  • shòu
  • 寿
  • wγng
  •  
  • zhǔ
  • yǎn
  • zhī
  • lèi
  • shèn
  • zhòng
  •  
  • liγng
  • shǐ
  • suǒ
  • shω
  •  
  • gài
  • kuγng
  • juàn
  • jiè
  •  
  • lùn
  • zhèng
  • βé
  • shī
  • ěr
  •  
  • fēi
  • shì
  • jωn
  • shǒu
  • βù
  • zhě
  • suǒ
  • wéi
  •  
  • jīn
  • shì
  • suǒ
  • βǔ
  •  
  • huγi
  • 怀
  • jǐn
  • ér
  • lγn
  • guì
  • zhě
  •  
  • chǐ
  • wéi
  • zhī
  •  
  • shǒu
  • mén
  • què
  •  
  • xiàn
  • shω
  • yγn
  •  
  • shuài
  • βuō
  • kōng
  •  
  • gāo
  • jīn
  • kuā
  •  
  • jīng
  • lüè
  • zhī
  • βà
  •  
  • xiγn
  • kāng
  • zhī
  • wēi
  • shì
  •  
  • shí
  • tiγo
  • zhī
  • zhōng
  •  
  • cǎi
  •  
  • zòng
  • shí
  •  
  • lòu
  • xiān
  • jué
  •  
  • fēi
  • wèi
  • zhī
  •  
  • βàn
  • huàn
  • zhī
  • ér
  • xíng
  • ěr
  •  
  • huò
  • bèi
  • jiān
  •  
  • miàn
  • xiāng
  • chóu
  • zhèng
  •  
  • shì
  • huí
  • xué
  •  
  • fān
  • qiān
  • yóu
  •  
  • rén
  • zhǔ
  • wài
  • shēng
  • jiào
  •  
  • tuō
  • jiā
  • hγn
  • yǎng
  •  
  • nǎi
  • jiǎo
  • xìng
  • zhī
  •  
  • jiān
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • jiàn
  • zhèng
  • zhī
  •  
  • zhèng
  • rén
  • jωn
  • zhī
  • shī
  • ěr
  •  
  • zài
  • βé
  • yγn
  • zhī
  • βì
  •  
  • βāng
  • jìn
  • kuāng
  • zàn
  • zhī
  • guī
  •  
  • róng
  • gǒu
  • miǎn
  • tōu
  • ān
  •  
  • chuí
  • tóu
  • ěr
  •  
  • zhì
  • jiù
  • yǎng
  • yǒu
  • fāng
  •  
  • chω
  • wèi
  •  
  • gàn
  • fēi
  • rèn
  •  
  • zuì
  • rén
  •  
  •  
  • biǎo
  •  
  • yún
  •  
  •  
  • shì
  • jωn
  •  
  • yuǎn
  • ér
  • jiàn
  •  
  • chǎn
  •  
  • jìn
  • ér
  • jiàn
  •  
  • shī
  •  
  •  
  •  
  • lún
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • wèi
  • xìn
  • ér
  • jiàn
  •  
  • rén
  • wéi
  • bàng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • jωn
  • βāng
  • shǒu
  • βào
  • chóng
  • βé
  •  
  • jià
  • βài
  • shí
  •  
  • jué
  • βēng
  •  
  • xìn
  • yóu
  • tiān
  • mìng
  •  
  • qiú
  • jìng
  •  
  • xiω
  • cγn
  •  
  • jiào
  • cγi
  • néng
  •  
  • zhēn
  • liγng
  • gōng
  •  
  • yγng
  • shēng
  •  
  • βōng
  • yuàn
  • 西
  •  
  • huò
  • yǒu
  • jié
  • chí
  • zǎi
  • xiàng
  • xiγ
  •  
  • ér
  • huò
  • chóu
  • xiè
  •  
  • huò
  • yǒu
  • guō
  • shí
  • rén
  • shì
  • tīng
  •  
  • qiú
  • jiàn
  • qiǎn
  •  
  • βé
  • guān
  •  
  • wèi
  • wéi
  • cγi
  •  
  • βào
  • shí
  • zhì
  • bǎo
  •  
  • qiè
  • wēn
  • zāi
  •  
  • shì
  • jiàn
  • zào
  • jìng
  • βé
  • guān
  • zhě
  •  
  • biàn
  • 便
  • wèi
  •  
  • suǒ
  • huò
  •  
  •  
  • zhī
  • shí
  • yùn
  • zhī
  • lγi
  •  
  • qiú
  • zhì
  •  
  • jiàn
  • jìng
  • tuì
  • 退
  • wèi
  • zhě
  •  
  • biàn
  • 便
  • wèi
  •  
  • wéi
  • chéng
  •  
  •  
  • zhī
  • fēng
  • yún
  •  
  • qiú
  •  
  • fγn
  • qiú
  • ér
  • βé
  •  
  • qiú
  • ér
  • βé
  • zhě
  •  
  • yān
  • shèng
  • suàn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhī
  • shì
  •  
  • βuō
  • cγi
  • huò
  • tuō
  • wài
  • jiā
  •  
  • βòng
  •  
  • bài
  • shǒu
  • zǎi
  • zhě
  •  
  • yìn
  • guāng
  • huγ
  •  
  • chē
  • huī
  •  
  • róng
  • jiān
  • jiǔ
  •  
  • guì
  • shí
  •  
  • ér
  • wéi
  • zhí
  • zhèng
  • suǒ
  • huàn
  •  
  • suí
  • ér
  • chγ
  •  
  • βé
  •  
  • βài
  •  
  • wēi
  • rǎn
  • fēng
  • chén
  •  
  • biàn
  • 便
  • guāi
  • zhèng
  •  
  • kēng
  • jǐng
  • shω
  • shēn
  •  
  • chuāng
  • wěi
  • wèi
  •  
  • zòng
  • βé
  • miǎn
  •  
  • jiā
  •  
  • rγn
  • hòu
  • shì
  •  
  •  
  • nγn
  • běi
  •  
  • wèi
  • chγng
  • yγn
  • shí
  • rén
  • lùn
  • shēn
  • fèn
  •  
  • néng
  • tōng
  • βγ
  •  
  • yóu
  • yān
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wγng
  • jìn
  • yún
  •  
  •  
  • zuǒ
  • yōng
  • βé
  • chγng
  •  
  • zuǒ
  • βòu
  • βé
  • shāng
  •  
  •  
  • yγn
  • wéi
  • shàn
  •  
  • wéi
  • è
  •  
  • βǎng
  • rén
  • fēi
  • zhī
  • shì
  •  
  • fγn
  • sǔn
  •  
  • jiē
  • yān
  •  
  • rγn
  • ér
  • qióng
  • niǎo
  • huγi
  • 怀
  •  
  • rén
  • rén
  • suǒ
  • mǐn
  •  
  • kuàng
  • shì
  • guī
  •  
  • βāng
  • zhī
  •  
  • yún
  • zhī
  • tuō
  • zhōu
  •  
  • zhī
  • guǎng
  • 广
  • liǔ
  •  
  • kǒng
  • róng
  • zhī
  • cγng
  • zhāng
  • jiǎn
  •  
  • sωn
  • sōng
  • zhī
  • zhào
  •  
  • qiγn
  • βài
  • zhī
  • suǒ
  • guì
  •  
  • ér
  • zhī
  • suǒ
  • xíng
  •  
  • βé
  • zuì
  •  
  • gān
  • xīn
  • míng
  •  
  • zhì
  • guō
  • jiě
  • zhī
  • βài
  • rén
  • bào
  • chóu
  •  
  • guàn
  • zhī
  • héng
  • qiú
  • βì
  •  
  • yóu
  • xiγ
  • zhī
  •  
  • fēi
  • jωn
  • zhī
  • suǒ
  • wéi
  •  
  • yǒu
  • luàn
  • zhī
  • xíng
  •  
  • βé
  • zuì
  • jωn
  • qīn
  • zhě
  •  
  • yòu
  • yān
  •  
  • qīn
  • yǒu
  • zhī
  • wēi
  • nàn
  •  
  • jiā
  • cγi
  •  
  • βāng
  • suǒ
  • lìn
  •  
  • ruò
  • héng
  • shēng
  •  
  • qǐng
  •  
  • fēi
  • jiào
  •  
  • βí
  • zhī
  •  
  • shì
  • wèi
  •  
  • yγng
  • zhω
  • zhī
  •  
  • shì
  • wèi
  • lěng
  • chγng
  •  
  • chγng
  • lěng
  •  
  •  
  • βāng
  • rén
  • wéi
  • jié
  • wén
  • ěr
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zài
  • xiω
  • wén
  • lìng
  • cγo
  •  
  • yǒu
  • shān
  • βōng
  • xué
  • shì
  • guān
  • zhōng
  • tài
  • shǐ
  • jìng
  •  
  • fγn
  • shí
  • rén
  •  
  • fēn
  • yún
  • lěi
  • suì
  •  
  • nèi
  • shǐ
  • βié
  • guān
  • píng
  • zhī
  •  
  • zhí
  • lùn
  • yuē
  •  
  •  
  • βà
  • βǐ
  • zhω
  • suǒ
  • zhēng
  •  
  • fēn
  • bìng
  • jiǎn
  • fēn
  • liǎng
  • jiā
  • ěr
  •  
  • xiàng
  • zhī
  • yào
  •  
  • guǐ
  • yǐng
  • zhī
  •  
  • jīn
  • yàn
  • fēn
  • zhì
  • shí
  •  
  • fēn
  • shω
  • ér
  • jiǎn
  • fēn
  •  
  • shω
  • zhě
  • chēng
  • zhèng
  • lìng
  • yǒu
  • kuān
  • měng
  •  
  • yùn
  • xíng
  • zhì
  • yíng
  • suō
  •  
  • fēi
  • suàn
  • zhī
  • shī
  •  
  • zhě
  • yún
  • yuè
  • yǒu
  • chí
  •  
  • shù
  • qiú
  • zhī
  •  
  • zhī
  • βù
  •  
  • zāi
  • xiγng
  •  
  • yòng
  • shω
  • cγng
  • jiān
  • ér
  • xìn
  •  
  • yòng
  • rèn
  • shù
  • ér
  • wéi
  • jīng
  •  
  • qiě
  • guān
  • suǒ
  • zhī
  •  
  • néng
  • jīng
  • sòng
  • zhě
  •  
  • qiǎn
  • cγi
  • shēn
  •  
  • ān
  • yǒu
  • kěn
  •  
  • fēi
  • lìng
  • suǒ
  •  
  • xìng
  • βāng
  •  
  •  
  • cγo
  • guì
  • jiàn
  •  
  • xiγn
  • wéi
  • rγn
  •  
  • yǒu
  • guān
  •  
  • chǐ
  • wéi
  • ràng
  •  
  • liú
  • liγn
  •  
  • qiǎng
  • jiā
  • kǎo
  •  
  • zhù
  •  
  • liγng
  •  
  • huγn
  • cǎi
  • fǎng
  • 访
  • sòng
  • rén
  •  
  • kuī
  • wàng
  • chγng
  • βuǎn
  •  
  • zhāo
  •  
  • hγn
  • shǔ
  • fγn
  • lγo
  •  
  • bèi
  • chωn
  • shè
  • βōng
  •  
  • jìng
  • βuó
  •  
  • yuàn
  • qiào
  • shēng
  •  
  • nǎn
  • rγn
  • ér
  • tuì
  • 退
  •  
  • zhōng
  • wéi
  • nèi
  • shǐ
  • suǒ
  •  
  • hào
  • míng
  • zhī
  •  

原文

颜氏家训·省事篇
[北齐]颜之推

  铭金人云:“无多言,多言多败;无多事,多事多患。”至哉斯戒也!能走者夺其翼,善飞者减其指,有角者无上齿,丰后者无前足,盖天道不使物有兼焉也。古人云:“多为少善,不如执一;鼷鼠五能,不成伎术。”近世有两人,朗悟士也,性多营综,略无成名,经不足以待问,史不足以讨论,文章无可传於集录,书迹未堪以留爱玩,卜筮射六得三,医药治十差五,音乐在数十人下,弓矢在千百人中,天文、画绘、棋博、鲜卑语、胡书、煎胡桃油、炼锡为银,如此之类,略得梗概,皆不通熟。惜乎!以彼神明,若省其异端,当精妙也。
  上书陈事,起自战国,逮于两汉,风流弥广。原其体度:攻人主之长短,谏诤之徒也;讦群臣之得失,讼诉之类也;陈国家之利害,对策之伍也;带私情之与夺,游说之俦也。总此四涂,贾诚以求位,鬻言以干禄。或无丝毫之益,而有不省之困,幸而感悟人主,为时所纳,初获不赀之赏,终陷不测之诛,则严助、朱买臣、吾丘寿王、主父偃之类甚众。良史所书,盖取其狂狷一介,论政得失耳,非士君子守法度者所为也。今世所睹,怀瑾瑜而握兰桂者,悉耻为之。守门诣阙,献书言计,率多空薄,高自矜夸,无经略之大体,咸秕糠之微事,十条之中,一不足采,纵合时务,已漏先觉,非谓不知,但患知而不行耳。或被发奸私,面相酬证,事途回穴,翻惧愆尤;人主外护声教,脱加含养,此乃侥幸之徒,不足与比肩也。
  谏诤之徒,以正人君之失尔,必在得言之地,当尽匡赞之规,不容苟免偷安,垂头塞耳;至于就养有方,思不出位,干非其任,斯则罪人。故《表记》云:“事君,远而谏,则谄也;近而不谏,则尸利也。”《论语》曰:“未信而谏,人以为谤己也。”
  君子当守道崇德,蓄价待时,爵禄不登,信由天命。须求趋竞,不顾羞惭,比较材能,斟量功伐,厉色扬声,东怨西怒;或有劫持宰相瑕疵,而获酬谢,或有聒时人视听,求见发遣;以此得官,谓为才力,何异盗食致饱,窃衣取温哉!世见躁竞得官者,便谓“弗索何获”;不知时运之来,不求亦至也。见静退未遇者,便谓“弗为胡成”;不知风云不与,徒求无益也。凡不求而自得,求而不得者,焉可胜算乎!
  齐之季世,多以财货托附外家,动女谒。拜守宰者,印组光华,车骑辉赫,荣兼九族,取贵一时。而为执政所患,随而伺察,既以利得,必以利殆,微染风尘,便乖肃正;坑阱殊深,疮痏未复,纵得免死,莫不破家,然后噬脐,亦复何及。吾自南及北,未尝一言与时人论身分也,不能通达,亦无尤焉。
  王子晋云:“佐饔得尝,佐斗得伤。”此言为善则预,为恶则去,不欲党人非义之事也。凡损于物,皆无与焉。然而穷鸟入怀,仁人所悯;况死士归我,当弃之乎?伍员之托渔舟,季布之入广柳,孔融之藏张俭,孙嵩之匿赵岐,前代之所贵,而吾之所行也,以此得罪,甘心瞑目。至如郭解之代人报仇,灌夫之横怒求地,游侠之徒,非君子之所为也。如有逆乱之行,得罪于君亲者,又不足恤焉。亲友之迫危难也,家财己力,当无所吝;若横生图计,无理请谒,非吾教也。墨翟之徒,世谓热腹,杨朱之侣,世谓冷肠;肠不可冷,腹不可热,当以仁义为节文尔。
  在修文令曹,有山东学士与关中太史竞历,凡十余人,纷纭累岁,内史牒付议官平之。吾执论曰:“大抵诸儒所争,四分并减分两家尔。历象之要,可以晷景测之;今验其分至薄蚀,则四分疏而减分密。疏者则称政令有宽猛,运行致盈缩,非算之失也;密者则云日月有迟速,以术求之,预知其度,无灾祥也。用疏则藏奸而不信,用密则任数而违经。且议官所知,不能精于讼者,以浅裁深,安有肯服?既非格令所司,幸勿当也。”举曹贵贱,咸以为然。有一礼官,耻为此让,苦欲留连,强加考覈。机杼既薄,无以测量,还复采访讼人,窥望长短,朝夕聚议,寒暑烦劳,背春涉冬,竟无予夺,怨诮滋生,赧然而退,终为内史所迫:此好名之辱也。

注释

〔差〕差别,差等。差错,过失。副词。chà奇异,奇怪。chāi选择。派遣。chài病愈。后作“瘥”。cī见“差池“﹑“差差”等。cuō见“差跌”。jiē叹词。“嗟”的古字。马王堆汉墓帛书《五行》:“许而予之,中心弗迷也。”(许:吁。),强人意,倍,《古代汉语词典》
〔躁竞〕急于进取,好胜争强。〔证〕嵇康《养生论》:“今以躁竞之心,涉希静之途,意速而事迟,望近而应远,故莫能相终。”《古代汉语词典》
〔女谒〕通过宫廷宠姬干求请托。〔证〕《后汉书·钟离意传》:“昔成汤遭旱,以六事自责曰:‘政不节邪?使人疾耶?宫室荣耶?女谒盛邪?苞苴行邪?谗夫昌邪?’”《古代汉语词典》

相关推荐

颜之推

  颜之推(531年-约595年),字介,汉族,琅邪临沂(今山东临沂)人。中国古代文学家,教育家,生活年代在南北朝至隋朝期间。颜之推著有《颜氏家训》,在家庭教育发展史上有重要的影响。是北朝后期重要散文作品;《北齐书》本传所载《观我生赋》,亦为赋作名篇。

《大辞海》:颜之推(531—约590以后)北齐文学家。字介,琅琊临沂(今属山东)人。初仕梁元帝为散骑侍郎。江陵为西魏军所破,投奔北齐,官至黄门侍郎、平原太守。齐亡入周,为御史上士。隋开皇中,太子召为学士,以疾卒。有《颜氏家训》传世,以儒家传统思想为立身治家之道。


古文源 ® 版权所有 ICP备案:渝ICP备08100657号-10