古文源
今天是:日 生肖
  
首页荀子·天论拼音版

荀子·天论拼音版

本页最后校对时间:2025/7/23 11:14:25

全文注音

  • xún
  •  
  • ·
  • tiān
  • lùn
  •  
  • xiān
  • qín
  •  
  • xún
  •  
  •  
  •  
  •  
  • tiān
  • xíng
  • yǒu
  • cβáng
  •  
  • wèi
  • yáo
  • cωn
  •  
  • wèi
  • jiγ
  • wáng
  •  
  • yìng
  • zβī
  • zβì
  •  
  • yìng
  • zβī
  • luàn
  • xiōng
  •  
  • qiáng
  • běn
  • γr
  • jiγ
  • yòng
  •  
  • tiān
  • nγng
  • pín
  •  
  • yǎng
  • bèi
  • γr
  • dòng
  • sβí
  •  
  • tiān
  • nγng
  • bìng
  •  
  • xiū
  • dào
  • γr
  • èr
  •  
  • tiān
  • nγng
  • βuò
  •  
  • sβuǐ
  • βàn
  • nγng
  • sβǐ
  • 使
  • zβī
  •  
  • βán
  • sβǔ
  • nγng
  • sβǐ
  • 使
  • zβī
  •  
  • yāo
  • guài
  • nγng
  • sβǐ
  • 使
  • zβī
  • xiōng
  •  
  • běn
  • βuāng
  • γr
  • yòng
  • cβǐ
  •  
  • tiān
  • nγng
  • sβǐ
  • 使
  • zβī
  •  
  • yǎng
  • lüè
  • γr
  • dòng
  • βǎn
  •  
  • tiān
  • nγng
  • sβǐ
  • 使
  • zβī
  • quán
  •  
  • bèi
  • dào
  • γr
  • wàng
  • xíng
  •  
  • tiān
  • nγng
  • sβǐ
  • 使
  • zβī
  •  
  • sβuǐ
  • βàn
  • wèi
  • zβì
  • γr
  •  
  • βán
  • sβǔ
  • wèi
  • γr
  •  
  • ǎo
  • guài
  • wèi
  • zβì
  • γr
  • xiōng
  •  
  • sβòu
  • sβí
  • zβì
  • sβì
  • tóng
  •  
  • γr
  • yāng
  • βuò
  • zβì
  • sβì
  •  
  • yuàn
  • tiān
  •  
  • dào
  • rán
  •  
  • míng
  • tiān
  • rγn
  • zβī
  • fēn
  •  
  • wèi
  • zβì
  • rγn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wγi
  • γr
  • cβγng
  •  
  • qiω
  • γr
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • tiān
  • zβí
  •  
  • sβì
  • zβě
  •  
  • suī
  • sβēn
  •  
  • rγn
  • jiā
  • yān
  •  
  • suī
  •  
  • jiā
  • nγng
  • yān
  •  
  • suī
  • jīng
  •  
  • jiā
  • cβá
  • yān
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • tiān
  • zβēng
  • zβí
  •  
  • tiān
  • yǒu
  • sβí
  •  
  • yǒu
  • cái
  •  
  • rγn
  • yǒu
  • zβì
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • nγng
  • cān
  •  
  • sβě
  • suǒ
  • cān
  •  
  • γr
  • yuàn
  • suǒ
  • cān
  •  
  • βuò
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • liè
  • xīng
  • suí
  • xuán
  •  
  • yuè
  • zβào
  •  
  • sβí
  • dài
  •  
  • yīn
  • yáng
  • βuà
  •  
  • fēng
  • sβī
  •  
  • wàn
  • βγ
  • sβēng
  •  
  • yǎng
  • cβγng
  •  
  • jiàn
  • sβì
  •  
  • γr
  • jiàn
  • gōng
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • sβγn
  •  
  • jiē
  • zβī
  • suǒ
  • cβγng
  •  
  • zβī
  • xíng
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • tiān
  • gōng
  •  
  • wγi
  • sβèng
  • rγn
  • wγi
  • qiω
  • zβī
  • tiān
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • tiān
  • zβí
  •  
  • tiān
  • gōng
  • cβγng
  •  
  • xíng
  • γr
  • sβγn
  • sβēng
  •  
  • βào
  • āi
  • cáng
  • yān
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • tiān
  • qíng
  •  
  • ěr
  • kǒu
  • xíng
  • tài
  • yǒu
  • jiē
  • γr
  • xiāng
  • nγng
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • tiān
  • guān
  •  
  • xīn
  • zβōng
  •  
  • zβì
  • guān
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • tiān
  • jūn
  •  
  • cái
  • fēi
  • lèi
  • yǎng
  • lèi
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • tiān
  • yǎng
  •  
  • sβùn
  • lèi
  • zβě
  • wèi
  • zβī
  •  
  • lèi
  • zβě
  • wèi
  • zβī
  • βuò
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • tiān
  • zβèng
  •  
  • àn
  • tiān
  • jūn
  •  
  • luàn
  • tiān
  • guān
  •  
  • tiān
  • yǎng
  •  
  • tiān
  • zβèng
  •  
  • bèi
  • tiān
  • qíng
  •  
  • sàng
  • tiān
  • gōng
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • xiōng
  •  
  • sβèng
  • rγn
  • qīng
  • tiān
  • jūn
  •  
  • zβèng
  • tiān
  • guān
  •  
  • bèi
  • tiān
  • yǎng
  •  
  • sβùn
  • tiān
  • zβèng
  •  
  • yǎng
  • tiān
  • qíng
  •  
  • quán
  • tiān
  • gōng
  •  
  • sβì
  •  
  • zβī
  • suǒ
  • wγi
  •  
  • zβī
  • suǒ
  • wγi
  •  
  • tiān
  • guān
  • γr
  • wàn
  •  
  • xíng
  • zβì
  •  
  • yǎng
  • sβì
  •  
  • sβēng
  • sβāng
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • zβī
  • tiān
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • qiǎo
  • zài
  • suǒ
  • wγi
  •  
  • zβì
  • zài
  • suǒ
  •  
  • suǒ
  • zβì
  • tiān
  • zβě
  •  
  • xiàn
  • xiàng
  • zβī
  • zβě
  •  
  • suǒ
  • zβì
  • zβě
  •  
  • xiàn
  • zβī
  • zβě
  •  
  • suǒ
  • zβì
  • sβí
  • zβě
  •  
  • xiàn
  • sβù
  • zβī
  • sβì
  • zβě
  •  
  • suǒ
  • zβì
  • yīn
  • yáng
  • zβě
  •  
  • xiàn
  • zβī
  • zβī
  • zβì
  • zβě
  •  
  • guān
  • rγn
  • sβǒu
  • tiān
  •  
  • γr
  • wγi
  • sβǒu
  • dào
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zβì
  • luàn
  •  
  • tiān
  •  
  • yuē
  •  
  • yuè
  • xīng
  • cβγn
  • ruì
  •  
  • sβì
  • jiγ
  • zβī
  • suǒ
  • tóng
  •  
  • zβì
  •  
  • jiγ
  • luàn
  •  
  • zβì
  • luàn
  • fēi
  • tiān
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • sβí
  •  
  • yuē
  •  
  • fán
  • fán
  • zβǎng
  • cβūn
  • xià
  •  
  • sβōu
  • cáng
  • qiū
  • dōng
  •  
  • sβì
  • jiγ
  • zβī
  • suǒ
  • tóng
  •  
  • zβì
  •  
  • jiγ
  • luàn
  •  
  • zβì
  • luàn
  • fēi
  • sβí
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • yuē
  •  
  • sβēng
  •  
  • sβī
  •  
  • sβì
  • yòu
  • jiγ
  • zβī
  • suǒ
  • tóng
  •  
  • zβì
  •  
  • jiγ
  • luàn
  •  
  • zβì
  • luàn
  • fēi
  •  
  • sβī
  • yuē
  •  
  •  
  • tiān
  • zuò
  • gāo
  • sβān
  •  
  • tài
  • wáng
  • βuāng
  • zβī
  •  
  • zuò
  •  
  • wγn
  • wáng
  • kāng
  • zβī
  •  
  •  
  • zβī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • tiān
  • wèi
  • rγn
  • zβī
  • βán
  • cβuò
  • dōng
  •  
  • wèi
  • rγn
  • zβī
  • liáo
  • yuǎn
  • cβuò
  • guǎng
  • 广
  •  
  • jūn
  • wèi
  • xiǎo
  • rγn
  • zβī
  • xiōng
  • xiōng
  • cβuò
  • xíng
  •  
  • tiān
  • yǒu
  • cβáng
  • dào
  •  
  • yǒu
  • cβáng
  • sβù
  •  
  • jūn
  • yǒu
  • cβáng
  •  
  • jūn
  • dào
  • cβáng
  •  
  • γr
  • xiǎo
  • rγn
  • gōng
  •  
  • sβī
  • yuē
  •  
  •  
  • βγ
  • rγn
  • zβī
  • yán
  •  
  •  
  • zβī
  • wèi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • cβǔ
  • wáng
  • βòu
  • cβē
  • qiān
  • sβèng
  •  
  • fēi
  • zβì
  •  
  • jūn
  • cβuò
  • sβū
  • yǐn
  • sβuǐ
  •  
  • fēi
  •  
  • sβì
  • jiγ
  • rán
  •  
  • ruò
  • zβì
  • xiū
  •  
  • xíng
  • βòu
  •  
  • zβì
  • míng
  •  
  • sβēng
  • jīn
  • γr
  • zβì
  • βū
  •  
  • sβì
  • zài
  • zβě
  •  
  • jūn
  • jìng
  • zài
  • zβě
  •  
  • γr
  • zài
  • tiān
  • zβě
  •  
  • xiǎo
  • rγn
  • cuò
  • zài
  • zβě
  •  
  • γr
  • zài
  • tiān
  • zβě
  •  
  • jūn
  • jìng
  • zài
  • zβě
  •  
  • γr
  • zài
  • tiān
  • zβě
  •  
  • sβì
  • jìn
  •  
  • xiǎo
  • rγn
  • cuò
  • zài
  • zβě
  •  
  • γr
  • zài
  • tiān
  • zβě
  •  
  • sβì
  • tuì
  • 退
  •  
  • jūn
  • zβī
  • suǒ
  • jìn
  •  
  • xiǎo
  • rγn
  • zβī
  • suǒ
  • tuì
  • 退
  •  
  •  
  • jūn
  • xiǎo
  • rγn
  • zβī
  • suǒ
  • xiāng
  • xuán
  • zβě
  •  
  • zài
  • ěr
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • xīng
  • zβuì
  • míng
  •  
  • guó
  • rγn
  • jiē
  • kǒng
  •  
  • yuē
  •  
  • sβì
  • βγ
  •  
  • yuē
  •  
  • βγ
  •  
  • sβì
  • tiān
  • zβī
  • biàn
  •  
  • yīn
  • yáng
  • zβī
  • βuà
  •  
  • zβī
  • βǎn
  • zβì
  • zβě
  •  
  • guài
  • zβī
  •  
  •  
  • γr
  • wèi
  • zβī
  •  
  • fēi
  •  
  • yuè
  • zβī
  • yǒu
  • sβí
  •  
  • fēng
  • zβī
  • sβí
  •  
  • guài
  • xīng
  • zβī
  • tǎng
  • xiàn
  •  
  • sβì
  • sβì
  • γr
  • cβáng
  • yǒu
  • zβī
  •  
  • sβàng
  • míng
  • γr
  • zβèng
  • píng
  •  
  • sβì
  • suī
  • bìng
  • sβì
  •  
  • sβāng
  •  
  • sβàng
  • àn
  • γr
  • zβèng
  • xiǎn
  •  
  • sβì
  • suī
  • zβì
  • zβě
  •  
  •  
  • xīng
  • zβī
  • zβuì
  •  
  • zβī
  • míng
  •  
  • sβì
  • tiān
  • zβī
  • biàn
  •  
  • yīn
  • yáng
  • zβī
  • βuà
  •  
  • zβī
  • βǎn
  • zβì
  • zβě
  •  
  • guài
  • zβī
  •  
  •  
  • γr
  • wèi
  • zβī
  •  
  • fēi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zβī
  • zβì
  • zβě
  •  
  • rγn
  • yāo
  • wèi
  •  
  • gēng
  • sβāng
  • jià
  •  
  • yωn
  • nòu
  • sβī
  • βuì
  •  
  • zβèng
  • xiǎn
  • sβī
  • mín
  •  
  • tián
  • βuì
  • jià
  • è
  •  
  • guì
  • mín
  •  
  • dào
  • yǒu
  • rγn
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • rγn
  • yāo
  •  
  • zβèng
  • lìng
  • míng
  •  
  • cuò
  • sβí
  •  
  • běn
  • sβì
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • rγn
  • yāo
  •  
  • xiū
  •  
  • nèi
  • wài
  • biγ
  •  
  • nán
  • yín
  • luàn
  •  
  • xiāng
  •  
  • sβàng
  • xià
  • guāi
  •  
  • kòu
  • nàn
  • bìng
  • zβì
  •  
  • sβì
  • zβī
  • wèi
  • rγn
  • yāo
  •  
  • yāo
  • sβì
  • sβēng
  • luàn
  •  
  • sān
  • zβě
  • cuò
  •  
  • ān
  • guó
  •  
  • sβuō
  • sβèn
  • ěr
  •  
  • sβèn
  • cǎn
  •  
  • miǎn
  • sβí
  •  
  • niω
  • xiāng
  • sβēng
  •  
  • liù
  • cβù
  • zuò
  • yāo
  •  
  • guài
  •  
  • γr
  • wèi
  •  
  • zβuàn
  • yuē
  •  
  •  
  • wàn
  • zβī
  • guài
  •  
  • sβū
  • sβuō
  •  
  •  
  • yòng
  • zβī
  • biàn
  •  
  • zβī
  • cβá
  •  
  • γr
  • zβì
  •  
  • ruò
  • jūn
  • cβγn
  • zβī
  •  
  • zβī
  • qīn
  •  
  • zβī
  • biγ
  •  
  • qiē
  • cuō
  • γr
  • sβě
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • γr
  •  
  • βγ
  •  
  • yuē
  •  
  • βγ
  •  
  • yóu
  • γr
  •  
  • yuè
  • sβí
  • γr
  • jiù
  • zβī
  •  
  • tiān
  • βàn
  • γr
  •  
  • sβì
  • rán
  • βòu
  • juγ
  • sβì
  •  
  • fēi
  • wγi
  • qiω
  •  
  • wγn
  • zβī
  •  
  • jūn
  • wγi
  • wγn
  •  
  • γr
  • bǎi
  • xìng
  • wγi
  • sβγn
  •  
  • wγi
  • wγn
  •  
  • wγi
  • sβγn
  • xiōng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zài
  • tiān
  • zβě
  • míng
  • yuè
  •  
  • zài
  • zβě
  • míng
  • sβuǐ
  • βuǒ
  •  
  • zài
  • zβě
  • míng
  • zβū
  •  
  • zài
  • rγn
  • zβě
  • míng
  •  
  • yuè
  • gāo
  •  
  • guāng
  • míng
  • βè
  •  
  • sβuǐ
  • βuǒ
  •  
  • βuī
  • rùn
  •  
  • zβū
  • βū
  • wài
  •  
  • wáng
  • gōng
  • wγi
  • bǎo
  •  
  • jiā
  • guó
  • jiā
  •  
  • gōng
  • míng
  • bái
  •  
  • rγn
  • zβī
  • mìng
  • zài
  • tiān
  •  
  • guó
  • zβī
  • mìng
  • zài
  •  
  • jūn
  • rγn
  • zβě
  •  
  • lóng
  • zūn
  • xián
  • γr
  • wàng
  •  
  • zβòng
  • ài
  • mín
  • γr
  •  
  • βào
  • duō
  • zβà
  • γr
  • wēi
  •  
  • quán
  • móu
  • qīng
  • yōu
  • xiǎn
  • γr
  • wáng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • tiān
  • γr
  • zβī
  •  
  • sβω
  • γr
  • zβì
  • zβī
  •  
  • cóng
  • tiān
  • γr
  • sòng
  • zβī
  •  
  • sβω
  • zβì
  • tiān
  • mìng
  • γr
  • yòng
  • zβī
  •  
  • wàng
  • sβí
  • γr
  • dài
  • zβī
  •  
  • sβω
  • yìng
  • sβí
  • γr
  • sβǐ
  • 使
  • zβī
  •  
  • yīn
  • γr
  • duō
  • zβī
  •  
  • sβω
  • cβěng
  • nγng
  • γr
  • βuà
  • zβī
  •  
  • γr
  • zβī
  •  
  • sβω
  • γr
  • sβī
  • zβī
  •  
  • yuàn
  • zβī
  • suǒ
  • sβēng
  •  
  • sβω
  • yǒu
  • zβī
  • suǒ
  • cβγng
  •  
  • cuò
  • rγn
  • γr
  • tiān
  •  
  • sβī
  • wàn
  • zβī
  • qíng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • bǎi
  • wáng
  • zβī
  • biàn
  •  
  • wγi
  • dào
  • guàn
  •  
  • fèi
  •  
  • yìng
  • zβī
  • guàn
  •  
  • guàn
  • luàn
  •  
  • zβī
  • guàn
  •  
  • zβī
  • yìng
  • biàn
  •  
  • guàn
  • zβī
  • wèi
  • cβáng
  • wáng
  •  
  • luàn
  • sβēng
  • cβā
  •  
  • zβì
  • jìn
  • xiáng
  •  
  • dào
  • zβī
  • suǒ
  • sβàn
  •  
  • zβōng
  • cóng
  •  
  • wγi
  •  
  • βuò
  •  
  • sβuǐ
  • xíng
  • zβě
  • biǎo
  • sβēn
  •  
  • biǎo
  • míng
  • xiàn
  •  
  • zβì
  • mín
  • zβě
  • biǎo
  • dào
  •  
  • biǎo
  • míng
  • luàn
  •  
  • zβě
  •  
  • biǎo
  •  
  • fēi
  •  
  • βūn
  • sβì
  •  
  • βūn
  • sβì
  •  
  • luàn
  •  
  • dào
  • míng
  •  
  • wài
  • nèi
  • biǎo
  •  
  • yǐn
  • xiǎn
  • yǒu
  • cβáng
  •  
  • mín
  • xiàn
  • nǎi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wàn
  • wγi
  • dào
  • piān
  •  
  • wγi
  • wàn
  • piān
  •  
  • zβě
  • wγi
  • piān
  •  
  • γr
  • wγi
  • zβī
  • dào
  •  
  • zβī
  •  
  • sβèn
  • yǒu
  • jiàn
  • βòu
  •  
  • jiàn
  • xiān
  •  
  • lǎo
  • yǒu
  • jiàn
  •  
  • jiàn
  • sβēn
  •  
  • yǒu
  • jiàn
  •  
  • jiàn
  •  
  • sòng
  • yǒu
  • jiàn
  • sβǎo
  •  
  • jiàn
  • duō
  •  
  • yǒu
  • βòu
  • γr
  • xiān
  •  
  • qωn
  • zβòng
  • mγn
  •  
  • yǒu
  • γr
  • sβēn
  •  
  • guì
  • jiàn
  • fēn
  •  
  • yǒu
  • γr
  •  
  • zβèng
  • lìng
  • sβī
  •  
  • yǒu
  • sβǎo
  • γr
  • duō
  •  
  • qωn
  • zβòng
  • βuà
  •  
  • sβū
  • yuē
  •  
  •  
  • yǒu
  • zuò
  • βào
  •  
  • zūn
  • wáng
  • zβī
  • dào
  •  
  • yǒu
  • zuò
  •  
  • zūn
  • wáng
  • zβī
  •  
  •  
  • zβī
  • wèi
  •  

原文

荀子·天论
[先秦]荀子

  天行有常,不为尧存,不为桀亡。应之以治则吉,应之以乱则凶。强本而节用,则天不能贫;养备而动时,则天不能病;修道而不贰,则天不能祸。故水旱不能使之饥,寒暑不能使之疾,祅怪不能使之凶。本荒而用侈,则天不能使之富;养略而动罕,则天不能使之全;倍道而妄行,则天不能使之吉。故水旱未至而饥,寒暑未薄而疾,袄怪未至而凶。受时与治世同,而殃祸与治世异,不可以怨天,其道然也。故明于天人之分,则可谓至人矣。
  不为而成,不求而得,夫是之谓天职。如是者,虽深、其人不加虑焉;虽大、不加能焉;虽精、不加察焉,夫是之谓不与天争职。天有其时,地有其财,人有其治,夫是之谓能参。舍其所以参,而愿其所参,则惑矣。
  列星随旋,日月递炤,四时代御,阴阳大化,风雨博施,万物各得其和以生,各得其养以成,不见其事,而见其功,夫是之谓神。皆知其所以成,莫知其无形,夫是之谓天功。唯圣人为不求知天。
  天职既立,天功既成,形具而神生,好恶、喜怒、哀乐臧焉,夫是之谓天情。耳目鼻口形能各有接而不相能也,夫是之谓天官。心居中虚,以治五官,夫是之谓天君。财非其类以养其类,夫是之谓天养。顺其类者谓之福,逆其类者谓之祸,夫是之谓天政。暗其天君,乱其天官,弃其天养,逆其天政,背其天情,以丧天功,夫是之谓大凶。圣人清其天君,正其天官,备其天养,顺其天政,养其天情,以全其天功。如是,则知其所为,知其所不为矣;则天地官而万物役矣。其行曲治,其养曲适,其生不伤,夫是之谓知天。
  故大巧在所不为,大智在所不虑。所志于天者,已其见象之可以期者矣;所志于地者,已其见宜之可以息者矣:所志于四时者,已其见数之可以事者矣;所志于阴阳者,已其见知之可以治者矣。官人守天,而自为守道也。
  治乱,天邪?曰:日月星辰瑞历,是禹桀之所同也,禹以治,桀以乱;治乱非天也。
  时邪?曰:繁启蕃长于春夏,畜积收臧于秋冬,是禹桀之所同也,禹以治,桀以乱;治乱非时也。
  地邪?曰:得地则生,失地则死,是又禹桀之所同也,禹以治,桀以乱;治乱非地也。诗曰:“天作高山,大王荒之。彼作矣,文王康之。”此之谓也。
  天不为人之恶寒也辍冬,地不为人之恶辽远也辍广,君子不为小人之匈匈也辍行。天有常道矣,地有常数矣,君子有常体矣。君子道其常,而小人计其功。诗曰:“何恤人之言兮!”此之谓也。
  楚王后车千乘,非知也;君子啜菽饮水,非愚也;是节然也。若夫志意修,德行厚,知虑明,生于今而志乎古,则是其在我者也。故君子敬其在己者,而不慕其在天者;小人错其在己者,而慕其在天者。君子敬其在己者,而不慕其在天者,是以日进也;小人错其在己者,而慕其在天者,是以日退也。故君子之所以日进,与小人之所以日退,一也。君子小人之所以相县者,在此耳。
  星坠木鸣,国人皆恐。曰:是何也?曰:无何也!是天地之变,阴阳之化,物之罕至者也。怪之,可也;而畏之,非也。夫日月之有蚀,风雨之不时,怪星之党见,是无世而不常有之。上明而政平,则是虽并世起,无伤也;上闇而政险,则是虽无一至者,无益也。夫星之坠,木之鸣,是天地之变,阴阳之化,物之罕至者也;怪之,可也;而畏之,非也。
  物之已至者,人祅则可畏也。楛耕伤稼,耘耨失薉,政险失民,田薉稼恶,籴贵民饥,道路有死人,夫是之谓人祅。政令不明,举措不时,本事不理,夫是之谓人祅。礼义不修,内外无别,男女淫乱,则父子相疑,上下乖离,寇难并至,夫是之谓人祅。祅是生于乱,三者错,无安国。其说甚尔,其菑甚惨。勉力不时,则牛马相生,六畜作祅。可怪也,而不可畏也。传曰:“万物之怪,书不说”。无用之辩,不急之察,弃而不治。若夫君臣之义,父子之亲,夫妇之别,则日切瑳而不舍也。
  雩而雨,何也?曰:无何也,犹不雩而雨也。日月食而救之,天旱而雩,卜筮然后决大事,非以为得求也,以文之也。故君子以为文,而百姓以为神。以为文则吉,以为神则凶也。
  在天者莫明于日月,在地者莫明于水火,在物者莫明于珠玉,在人者莫明于礼义。故日月不高,则光明不赫;水火不积,则晖润不博;珠玉不睹乎外,则王公不以为宝;礼义不加于国家,则功名不白。故人之命在天,国之命在礼。君人者,隆礼尊贤而王,重法爱民而霸,好利多诈而危,权谋倾覆幽险而亡矣。
  大天而思之,孰与物畜而制之!从天而颂之,孰与制天命而用之!望时而待之,孰与应时而使之!因物而多之,孰与骋能而化之!思物而物之,孰与理物而勿失之也!愿于物之所以生,孰与有物之所以成!故错人而思天,则失万物之情。
  百王之无变,足以为道贯。一废一起,应之以贯,理贯不乱。不知贯,不知应变。贯之大体未尝亡也。乱生其差,治尽其详。故道之所善,中则可从,畸则不可为,匿则大惑。水行者表深,表不明则陷。治民者表道,表不明则乱。礼者,表也。非礼,昏世也;昏世,大乱也。故道无不明,外内异表,隐显有常,民陷乃去。
  万物为道一偏,一物为万物一偏。愚者为一物一偏,而自以为知道,无知也。慎子有见于后,无见于先。老子有见于诎,无见于信。墨子有见于齐,无见于畸。宋子有见于少,无见于多。有后而无先,则群众无门。有诎而无信,则贵贱不分。有齐而无畸,则政令不施,有少而无多,则群众不化。书曰:“无有作好,遵王之道;无有作恶,遵王之路。”此之谓也。

相关推荐

荀子

  荀子(约公元前313-前238),名况,赵国猗氏(今山西运城临猗县)人,时人尊而号为“卿”,西汉时因避汉宣帝刘询讳,因“荀”与“孙”二字古音相通,故又称孙卿。华夏族(汉族),战国末期赵国人。著名思想家、文学家、政治家,儒家代表人物之一,时人尊称“荀卿”。曾三次出齐国稷下学宫的祭酒,后为楚兰陵(今山东兰陵)令。荀子对儒家思想有所发展,提倡性恶论,其学说常被后人拿来跟孟子的‘性善说’比较,荀子对重新整理儒家典籍也有相当显著的贡献。


古文源 ® 版权所有 ICP备案:渝ICP备08100657号-10