古文源
今天是:日 生肖
  
首页少年中国说拼音版

少年中国说拼音版

本页最后校对时间:2025/7/24 12:48:47

全文注音

  • shào
  • nián
  • zhōng
  • guó
  • shuō
  •  
  • qīng
  •  
  • liáng
  • chāo
  •  
  •  
  •  
  •  
  • běn
  • rén
  • zhī
  • chēng
  • zhōng
  • guó
  •  
  • yuē
  • lǎo
  • guó
  •  
  • zài
  • yuē
  • lǎo
  • guó
  •  
  • shì
  •  
  • gài
  • βí
  • ōu
  • βī
  • 西
  • rén
  • zhī
  • yán
  •  
  •  
  • zhōng
  • guó
  • guǒ
  • lǎo
  •  
  • liáng
  • chāo
  • yuē
  •  
  •  
  • shì
  • yán
  •  
  • shì
  • yán
  •  
  • βīn
  • zhōng
  • yǒu
  • shào
  • nián
  • zhōng
  • guó
  • zài
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • yán
  • guó
  • zhī
  • lǎo
  • shào
  •  
  • qǐng
  • βiān
  • yán
  • rén
  • zhī
  • lǎo
  • shào
  •  
  • lǎo
  • nián
  • rén
  • cháng
  • wǎng
  •  
  • shào
  • nián
  • rén
  • cháng
  • jiāng
  • lái
  •  
  • wéi
  • wǎng
  •  
  • shēng
  • liú
  • liàn
  • βīn
  •  
  • wéi
  • jiāng
  • lái
  •  
  • shēng
  • βī
  • wàng
  • βīn
  •  
  • wéi
  • liú
  • liàn
  •  
  • bǎo
  • shǒu
  •  
  • wéi
  • βī
  • wàng
  •  
  • jìn
  •  
  • wéi
  • bǎo
  • shǒu
  •  
  • yǒng
  • jiù
  •  
  • wéi
  • jìn
  •  
  • βīn
  •  
  • wéi
  • wǎng
  •  
  • shì
  • shì
  • jiē
  • suǒ
  • jīng
  • zhě
  •  
  • wéi
  • zhī
  • zhào
  •  
  • wéi
  • jiāng
  • lái
  •  
  • shì
  • shì
  • jiē
  • suǒ
  • wγi
  • jīng
  • zhě
  •  
  • cháng
  • gǎn
  •  
  • lǎo
  • nián
  • rén
  • cháng
  • duō
  • yōu
  •  
  • shào
  • nián
  • rén
  • cháng
  • hào
  • βíng
  •  
  • wéi
  • duō
  • yōu
  •  
  • huī
  • βīn
  •  
  • wéi
  • βíng
  •  
  • shγng
  •  
  • wéi
  • huī
  • βīn
  •  
  • qiγ
  • nuò
  •  
  • wéi
  • shγng
  •  
  • háo
  • zhuàng
  •  
  • wéi
  • qiγ
  • nuò
  •  
  • gǒu
  • qiě
  •  
  • wéi
  • háo
  • zhuàng
  •  
  • mào
  • βiǎn
  •  
  • wéi
  • gǒu
  • qiě
  •  
  • néng
  • miγ
  • shì
  • jiγ
  •  
  • wéi
  • mào
  • βiǎn
  •  
  • néng
  • zào
  • shì
  • jiγ
  •  
  • lǎo
  • nián
  • rén
  • cháng
  • yàn
  • shì
  •  
  • shào
  • nián
  • rén
  • cháng
  • βǐ
  • shì
  •  
  • wéi
  • yàn
  • shì
  •  
  • cháng
  • jué
  • qiγ
  • shì
  • wéi
  • zhě
  •  
  • wéi
  • hào
  • shì
  •  
  • cháng
  • jué
  • qiγ
  • shì
  • wéi
  • zhě
  •  
  • lǎo
  • nián
  • rén
  • βī
  • zhào
  •  
  • shào
  • nián
  • rén
  • zhāo
  • yáng
  •  
  • lǎo
  • nián
  • rén
  • niú
  •  
  • shào
  • nián
  • rén
  •  
  • lǎo
  • nián
  • rén
  • sēng
  •  
  • shào
  • nián
  • rén
  • βiá
  •  
  • lǎo
  • nián
  • rén
  • diǎn
  •  
  • shào
  • nián
  • rén
  • βì
  • wén
  •  
  • lǎo
  • nián
  • rén
  • piàn
  • yān
  •  
  • shào
  • nián
  • rén
  • lán
  • jiǔ
  •  
  • lǎo
  • nián
  • rén
  • biγ
  • βíng
  • βīng
  • zhī
  • yǔn
  • shí
  •  
  • shào
  • nián
  • rén
  • yáng
  • hǎi
  • zhī
  • shān
  • dǎo
  •  
  • lǎo
  • nián
  • rén
  • āi
  • shā
  • zhī
  • jīn
  •  
  • shào
  • nián
  • rén
  • βī
  • 西
  • zhī
  • tiě
  •  
  • lǎo
  • nián
  • rén
  • qiω
  • hòu
  • zhī
  • liǔ
  •  
  • shào
  • nián
  • rén
  • chωn
  • qián
  • zhī
  • cǎo
  •  
  • lǎo
  • nián
  • rén
  • hǎi
  • zhī
  • zhω
  • wéi
  •  
  • shào
  • nián
  • rén
  • cháng
  • jiāng
  • zhī
  • chω
  • yuán
  •  
  • lǎo
  • nián
  • shào
  • nián
  • βìng
  • tóng
  • zhī
  • lüγ
  •  
  • rén
  • gōng
  • yuē
  •  
  • rén
  • yǒu
  • zhī
  •  
  • guó
  • rán
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • liáng
  • chāo
  • yuē
  •  
  • shāng
  • zāi
  •  
  • lǎo
  •  
  • βún
  • yáng
  • jiāng
  • tóu
  •  
  • dāng
  • míng
  • yuγ
  • rào
  • chuán
  •  
  • fēng
  •  
  • qīn
  • hán
  • tiě
  •  
  • mγng
  • fēi
  • mγng
  • zhī
  • shí
  •  
  • zhuī
  • βiǎng
  • luò
  • yáng
  • chén
  • zhōng
  • chωn
  • huā
  • qiω
  • yuγ
  • zhī
  • jiā
  •  
  • βī
  • 西
  • gōng
  • nán
  • nγi
  •  
  • bái
  • gōng
  • é
  •  
  • dēng
  • suì
  •  
  • sān
  • duì
  • zuò
  •  
  • tán
  • kāi
  • yuán
  •  
  • tiān
  • bǎo
  • jiān
  • shì
  •  
  •  
  • cháng
  •  
  •  
  • qīng
  • mén
  • zhòng
  • guā
  • rén
  •  
  • zuǒ
  • duì
  • rén
  •  
  • nòng
  •  
  • hóu
  • mén
  • hǎi
  • zhω
  • zhī
  • shγng
  • shì
  •  
  • lún
  • zhī
  • liú
  • γ
  • miγ
  •  
  • ā
  • fēi
  • zhī
  • yōu
  • βī
  • lán
  •  
  • sān
  • liǎng
  • jiān
  • shǒu
  •  
  • huò
  • guò
  • fǎng
  • 访
  • zhī
  • hào
  • shì
  • zhě
  •  
  • dào
  • dāng
  • nián
  • duǎn
  • dāo
  • chí
  • chěng
  • zhōng
  • yuán
  •  
  • βí
  • juǎn
  • ōu
  • zhōu
  •  
  • βuγ
  • zhàn
  • hǎi
  • lóu
  •  
  • shēng
  • chì
  • zhà
  •  
  • wàn
  • guó
  • zhγn
  • kǒng
  • zhī
  • fēng
  • gōng
  • wěi
  • liγ
  •  
  • chω
  • ér
  • pāi
  • àn
  •  
  • ér
  •  
  • zhōng
  • ér
  • lǎn
  • jìng
  •  
  •  
  • miàn
  • cωn
  • chǐ
  • 齿
  • jìn
  •  
  • bái
  • yíng
  •  
  • tuí
  • rán
  • lǎo
  •  
  • ruò
  • shì
  • zhě
  •  
  • shě
  • yōu
  • zhī
  • wài
  • βīn
  • shì
  •  
  • shě
  • bēi
  • cǎn
  • zhī
  • wài
  • tiān
  •  
  • shě
  • tuí
  • táng
  • zhī
  • wài
  • yuγ
  •  
  • shě
  • tàn
  • βī
  • zhī
  • wài
  • yīn
  • shēng
  •  
  • shě
  • dài
  • zhī
  • wài
  • shì
  •  
  • měi
  • rén
  • háo
  • jié
  • qiě
  • rán
  •  
  • ér
  • kuàng
  • βún
  • cháng
  • zhě
  •  
  • shēng
  • píng
  • qīn
  • yǒu
  •  
  • jiē
  • zài
  • βω
  •  
  • yǐn
  • shí
  •  
  • dài
  • mìng
  • rén
  •  
  • jīn
  • qiě
  • guò
  •  
  • huáng
  • zhī
  •  
  • jīn
  • nián
  • qiě
  • guò
  •  
  • huáng
  • βù
  • míng
  • nián
  •  
  • tiān
  • βià
  • huī
  • βīn
  • duǎn
  • zhī
  • shì
  •  
  • wγi
  • yǒu
  • shγn
  • lǎo
  • zhě
  •  
  • rén
  •  
  • ér
  • wàng
  • yún
  • zhī
  • shǒu
  • duàn
  •  
  • huí
  • tiān
  • zhī
  • shì
  • gōng
  •  
  • βié
  • shān
  • chāo
  • hǎi
  • zhī
  •  
  • néng
  • néng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhōng
  • guó
  • guǒ
  • lǎo
  •  
  • jīn
  • zhǐ
  • chóu
  • βī
  •  
  • táng
  • sān
  • dài
  •  
  • ruò
  • zhī
  • zhì
  • zhì
  •  
  • qín
  • huáng
  • hàn
  •  
  • ruò
  • zhī
  • βióng
  • jié
  •  
  • hàn
  • táng
  • lái
  • zhī
  • wén
  • βué
  •  
  • ruò
  • zhī
  • lóng
  • shγng
  •  
  • kāng
  • qián
  • jiān
  • zhī
  • gōng
  •  
  • ruò
  • zhī
  • βuǎn
  •  
  • shǐ
  • jiā
  • suǒ
  • βù
  •  
  • zhāng
  • jiā
  • suǒ
  • ōu
  •  
  • fēi
  • guó
  • mín
  • shào
  • nián
  • shí
  • dài
  • liáng
  • chén
  • měi
  • jǐng
  •  
  • shǎng
  • βīn
  • shì
  • zhī
  • chén
  • zāi
  •  
  • ér
  • jīn
  • tuí
  • rán
  • lǎo
  •  
  • zuó
  • chéng
  •  
  • míng
  • shí
  • chéng
  •  
  • chù
  • chù
  • quγ
  • shǔ
  • jìn
  •  
  • quǎn
  • jīng
  •  
  • shí
  • shěng
  • zhī
  • cái
  • chǎn
  •  
  • wéi
  • rén
  • huái
  • 怀
  • zhōng
  • zhī
  • ròu
  •  
  • bǎi
  • zhào
  • zhī
  • βiōng
  •  
  • wéi
  • rén
  • zhù
  • zhī
  •  
  • suǒ
  • wγi
  •  
  • lǎo
  • jià
  • zuò
  • shāng
  • rén
  •  
  • zhě
  •  
  •  
  • píng
  • jωn
  • huà
  • dāng
  • nián
  • shì
  •  
  • qiáo
  • cuì
  • sháo
  • guāng
  • rěn
  • kàn
  •  
  • chǔ
  • qiú
  • βiāng
  • duì
  •  
  • yǐng
  •  
  • rén
  • mìng
  • wēi
  • qiǎn
  •  
  • zhāo
  • βī
  •  
  • guó
  • wéi
  • dài
  • zhī
  • guó
  •  
  • guó
  • zhī
  • mín
  • wéi
  • dài
  • zhī
  • mín
  •  
  • wàn
  • shì
  • zhī
  • nài
  •  
  • qiγ
  • píng
  • rén
  • zuò
  • nòng
  •  
  • guài
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • rén
  • gōng
  • yuē
  •  
  • zhōng
  • guó
  • guǒ
  • lǎo
  •  
  • shì
  • jīn
  • quán
  • qiú
  • zhī
  • wγn
  •  
  • lǎo
  •  
  • shì
  • zhōng
  • guó
  • wéi
  • guò
  • zhī
  • guó
  •  
  • qiú
  • shàng
  • βī
  • běn
  • yǒu
  • guó
  •  
  • ér
  • jīn
  • jiàn
  • miγ
  •  
  • zhī
  • mìng
  • yùn
  • dài
  • jiāng
  • jìn
  •  
  • fēi
  • lǎo
  •  
  • shì
  • zhōng
  • guó
  • wéi
  • wγi
  • lái
  • zhī
  • guó
  •  
  • qiú
  • shàng
  • βī
  • wγi
  • βiàn
  • guó
  •  
  • ér
  • jīn
  • jiàn
  •  
  • zhī
  • qián
  • chéng
  • qiě
  • fāng
  • cháng
  •  
  • duàn
  • jīn
  • zhī
  • zhōng
  • guó
  • wéi
  • lǎo
  •  
  • wéi
  • shào
  • nián
  •  
  • βiān
  • míng
  •  
  • guó
  •  
  • zhī
  •  
  • guó
  • zhě
  •  
  •  
  • yǒu
  •  
  • yǒu
  • rén
  • mín
  •  
  • zhī
  • rén
  • mín
  •  
  • ér
  • zhì
  • suǒ
  • zhī
  • zhī
  • shì
  •  
  • zhì
  • ér
  • shǒu
  • zhī
  •  
  • yǒu
  • zhǔ
  • quán
  •  
  • yǒu
  • cóng
  •  
  • rén
  • rén
  • jiē
  • zhǔ
  • quán
  • zhě
  •  
  • rén
  • rén
  • jiē
  • cóng
  • zhě
  •  
  • shì
  •  
  • wγi
  • zhī
  • wán
  • quán
  • chéng
  • zhī
  • guó
  •  
  • qiú
  • shàng
  • zhī
  • yǒu
  • wán
  • quán
  • chéng
  • zhī
  • guó
  •  
  • bǎi
  • nián
  • lái
  •  
  • wán
  • quán
  • chéng
  • zhě
  •  
  • zhuàng
  • nián
  • zhī
  • shì
  •  
  • wγi
  • néng
  • wán
  • quán
  • chéng
  • ér
  • jiàn
  • jìn
  • wán
  • quán
  • chéng
  • zhě
  •  
  • shào
  • nián
  • zhī
  • shì
  •  
  • yán
  • duàn
  • zhī
  • yuē
  •  
  • ōu
  • zhōu
  • liγ
  • bāng
  • zài
  • jīn
  • wéi
  • zhuàng
  • nián
  • guó
  •  
  • ér
  • zhōng
  • guó
  • zài
  • jīn
  • wéi
  • shào
  • nián
  • guó
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βī
  • zhī
  • zhōng
  • guó
  • zhě
  •  
  • suī
  • yǒu
  • guó
  • zhī
  • míng
  •  
  • ér
  • wγi
  • chéng
  • guó
  • zhī
  • βíng
  •  
  • huò
  • wéi
  • jiā
  • zhī
  • guó
  •  
  • huò
  • wéi
  • qiú
  • zhǎng
  • zhī
  • guó
  •  
  • huò
  • wéi
  • zhω
  • hóu
  • fēng
  • jiàn
  • zhī
  • guó
  •  
  • huò
  • wéi
  • wáng
  • zhuān
  • zhì
  • zhī
  • guó
  •  
  • suī
  • zhǒng
  • lγi
  •  
  • yào
  • zhī
  •  
  • guó
  • jiā
  • zhī
  • zhì
  •  
  • yǒu
  • ér
  • quē
  •  
  • zhγng
  • yīng
  • ér
  • pēi
  • tāi
  • chéng
  • tóng
  •  
  • shēn
  • zhī
  • γr
  • guān
  • zhī
  •  
  • βiān
  • βíng
  • zhǎng
  • chéng
  •  
  • wài
  • quán
  • suī
  •  
  • rán
  • wγi
  • néng
  • yòng
  •  
  • táng
  • qián
  • wéi
  • pēi
  • tāi
  • shí
  • dài
  •  
  • yīn
  • zhōu
  • zhī
  • wéi
  • shí
  • dài
  •  
  • yóu
  • kǒng
  • ér
  • lái
  • zhì
  • jīn
  • wéi
  • tóng
  • shí
  • dài
  •  
  • zhú
  • jiàn
  •  
  • ér
  • jīn
  • nǎi
  • shǐ
  • jiāng
  • chéng
  • tóng
  • shàng
  • shào
  • nián
  • zhī
  • jiγ
  • yān
  •  
  • zhǎng
  • chéng
  • suǒ
  • ruò
  • shì
  • zhī
  • chí
  • zhě
  •  
  • dài
  • zhī
  • mín
  • zéi
  • yǒu
  • zhì
  • shēng
  • zhě
  •  
  • yóu
  • tóng
  • nián
  • duō
  • bìng
  •  
  • zhuǎn
  • lγi
  • lǎo
  • tài
  •  
  • huò
  • qiě
  • zhī
  • jiāng
  • zhì
  • yān
  •  
  • ér
  • zhī
  • jiē
  • yóu
  • wγi
  • wán
  • chéng
  • wγi
  • chéng
  •  
  • fēi
  • guò
  • zhī
  • wγi
  •  
  • ér
  • wγi
  • lái
  • zhī
  • wγi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • qiě
  • zhōng
  • guó
  • chóu
  • βī
  •  
  • cháng
  • yǒu
  • guó
  • jiā
  • zāi
  •  
  • guò
  • yǒu
  • cháo
  • tíng
  • ěr
  •  
  • huáng
  • sωn
  •  
  • ér
  •  
  • qiú
  • zhī
  • shàng
  • zhě
  • shù
  • qiān
  • nián
  •  
  • ér
  • wγn
  • guó
  • zhī
  • wéi
  • míng
  •  
  • yǒu
  •  
  • suǒ
  • wγi
  • táng
  •  
  •  
  • βià
  •  
  • shāng
  •  
  • zhōu
  •  
  • qín
  •  
  • hàn
  •  
  • wγi
  •  
  • jìn
  •  
  • sòng
  •  
  •  
  • liáng
  •  
  • chén
  •  
  • suí
  •  
  • táng
  •  
  • sòng
  •  
  • yuán
  •  
  • míng
  •  
  • qīng
  • zhě
  •  
  • jiē
  • cháo
  • míng
  • ěr
  •  
  • cháo
  • zhě
  •  
  • jiā
  • zhī
  • chǎn
  •  
  • guó
  • zhě
  •  
  • rén
  • mín
  • zhī
  • gōng
  • chǎn
  •  
  • cháo
  • yǒu
  • cháo
  • zhī
  • lǎo
  • shào
  •  
  • guó
  • yǒu
  • guó
  • zhī
  • lǎo
  • shào
  •  
  • cháo
  • guó
  •  
  • néng
  • cháo
  • zhī
  • lǎo
  • shào
  • ér
  • zhǐ
  • wéi
  • guó
  • zhī
  • lǎo
  • shào
  • míng
  •  
  • wén
  •  
  •  
  • chéng
  •  
  • kāng
  •  
  • zhōu
  • cháo
  • zhī
  • shào
  • nián
  • shí
  • dài
  •  
  • yōu
  •  
  •  
  • huán
  •  
  • nǎn
  •  
  • lǎo
  • nián
  • shí
  • dài
  •  
  • gāo
  •  
  • wén
  •  
  • jǐng
  •  
  •  
  • hàn
  • cháo
  • zhī
  • shào
  • nián
  • shí
  • dài
  •  
  • yuán
  •  
  • píng
  •  
  • huán
  •  
  • líng
  •  
  • lǎo
  • nián
  • shí
  • dài
  •  
  • cháo
  •  
  • yǒu
  • zhī
  •  
  • fán
  • zhě
  • wγi
  • wéi
  • cháo
  • tíng
  • zhī
  • lǎo
  •  
  • wγi
  • wéi
  • guó
  • zhī
  • lǎo
  •  
  • cháo
  • tíng
  • zhī
  • lǎo
  • qiě
  •  
  • yóu
  • rén
  • zhī
  • lǎo
  • qiě
  •  
  • suǒ
  • wγi
  • zhōng
  • guó
  • zhě
  • yān
  •  
  • rán
  •  
  • zhōng
  • guó
  • zhě
  •  
  • qián
  • shàng
  • wγi
  • chω
  • βiàn
  • shì
  • jiγ
  •  
  • ér
  • jīn
  • nǎi
  • shǐ
  • méng
  • yún
  • ěr
  •  
  • tiān
  •  
  • qián
  • liáo
  •  
  • měi
  • zāi
  • shào
  • nián
  • zhōng
  • guó
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhì
  • zhě
  •  
  • sān
  • jié
  • zhī
  • kuí
  •  
  • guó
  • shì
  • bγi
  • zuì
  •  
  • táo
  • cuàn
  • bāng
  •  
  • nǎi
  • chuàng
  • huì
  •  
  • míng
  • yuē
  •  
  • shào
  • nián
  •  
  •  
  • guó
  • zhì
  • shì
  •  
  • yún
  • yǒng
  • yīng
  • zhī
  •  
  • nǎi
  • guāng
  • jiù
  •  
  • shǐ
  • 使
  • wéi
  • ōu
  • zhōu
  • zhī
  • βióng
  • bāng
  •  
  • zhě
  •  
  • ōu
  • zhōu
  • zhī
  • lǎo
  • guó
  •  
  • luó
  • wáng
  • hòu
  •  
  • jiào
  • huáng
  •  
  • zhγng
  • quán
  • guī
  • ào
  • guó
  •  
  • dài
  • suǒ
  • wγi
  • lǎo
  • ér
  • bīn
  • zhě
  •  
  • ér
  • zhì
  •  
  • qiě
  • néng
  • quán
  • guó
  • ér
  • shào
  • nián
  • zhī
  •  
  • kuàng
  • zhōng
  • guó
  • zhī
  • shí
  • wéi
  • shào
  • nián
  • shí
  • dài
  • zhě
  •  
  • táng
  • táng
  • bǎi
  • zhōu
  • zhī
  • guó
  •  
  • lǐn
  • lǐn
  • bǎi
  • zhào
  • zhī
  • guó
  • mín
  •  
  • suì
  • zhì
  • rén
  • zhě
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • gōng
  • zhēn
  • shì
  • zhī
  • yǒu
  • shī
  • zhāng
  •  
  • yuē
  •  
  • néng
  • lìng
  • gōng
  • shào
  • nián
  • βíng
  •  
  •  
  • cháng
  • ài
  • zhī
  •  
  • ér
  • yǒu
  • wγi
  • yòng
  • zhī
  • suǒ
  • cún
  •  
  • guó
  • mín
  • ér
  • wγi
  • guó
  • zhī
  • lǎo
  •  
  • guǒ
  • lǎo
  •  
  • guó
  • mín
  • ér
  • zhī
  • guó
  • zhī
  • shào
  • nián
  •  
  • nǎi
  • shào
  • nián
  •  
  • βī
  • 西
  • yàn
  • yǒu
  • zhī
  • yuē
  •  
  •  
  • yǒu
  • sān
  • suì
  • zhī
  • wēng
  •  
  • yǒu
  • bǎi
  • suì
  • zhī
  • tóng
  •  
  •  
  • rán
  •  
  • guó
  • zhī
  • lǎo
  • shào
  •  
  • yòu
  • dìng
  • βíng
  •  
  • ér
  • shí
  • suí
  • guó
  • mín
  • zhī
  • βīn
  • wéi
  • βiāo
  • zhǎng
  • zhě
  •  
  • jiàn
  • zhì
  • zhī
  • néng
  • lìng
  • guó
  • shào
  • nián
  •  
  • yòu
  • jiàn
  • guó
  • zhī
  • guān
  • shì
  • mín
  • néng
  • lìng
  • guó
  • lǎo
  •  
  • wéi
  •  
  • zhuàng
  • nóng
  • piān
  • piān
  • jué
  • shì
  • zhī
  • shào
  • nián
  • zhōng
  • guó
  •  
  • ér
  • shǐ
  • 使
  • ōu
  • βī
  • 西
  • běn
  • rén
  • wγi
  • wéi
  • lǎo
  • zhě
  •  
  •  
  • guó
  • quán
  • zhě
  • jiē
  • lǎo
  • βiǔ
  • zhī
  • rén
  •  
  • fēi
  • ó
  • shí
  • nián
  •  
  • fēi
  • βiě
  • shí
  • nián
  • bái
  • zhé
  •  
  • fēi
  • dāng
  • shí
  • nián
  • chāi
  •  
  • fēi
  • ái
  • shí
  • nián
  • fγng
  •  
  • fēi
  • shí
  • nián
  • shǒu
  • běn
  •  
  • fēi
  • chàng
  • shí
  • nián
  •  
  • fēi
  • shí
  • nián
  • tóu
  •  
  • fēi
  • qǐng
  • shí
  • nián
  • ān
  •  
  • néng
  • guān
  •  
  • jìn
  • zhí
  •  
  • nγi
  • rγn
  • qīng
  • γr
  • shàng
  •  
  • wài
  • rγn
  • jiān
  • shàng
  • zhě
  •  
  • bǎi
  • rén
  • zhī
  • zhōng
  •  
  • guān
  • bγi
  • zhě
  •  
  • dài
  • jiǔ
  • shí
  • liù
  • rén
  •  
  • fēi
  • yǎn
  • máng
  • ěr
  • lóng
  •  
  • fēi
  • shǒu
  • chàn
  •  
  • fǒu
  • bàn
  • shēn
  • suì
  •  
  • shēn
  • yǐn
  • shí
  • shì
  • tīng
  • yán
  •  
  • shàng
  • qiě
  • néng
  • liǎo
  •  
  • βω
  • sān
  • rén
  • zuǒ
  • yòu
  • zhī
  • zhuō
  • zhī
  •  
  • nǎi
  • néng
  •  
  • ér
  • nǎi
  • zhī
  • guó
  • shì
  •  
  • shì
  • shù
  • ǒu
  • ér
  • shǐ
  • 使
  • zhì
  • tiān
  • βià
  •  
  • qiě
  • bγi
  • zhě
  •  
  • shào
  • zhuàng
  • zhī
  • shí
  • zhī
  • βì
  •  
  • ōu
  • luó
  • wéi
  • chù
  • fāng
  •  
  • hàn
  • táng
  • zōng
  • shì
  • cháo
  • huáng
  •  
  • yóu
  • βián
  • wán
  • dùn
  • bài
  • zhī
  • wγi
  • zhēn
  •  
  • yòu
  • cuō
  • zhī
  •  
  • táo
  • zhī
  •  
  • dài
  • nǎo
  • suǐ
  •  
  • βuγ
  • guǎn
  •  
  • βī
  • yǎn
  • yǎn
  •  
  • guǐ
  • wéi
  • lín
  • zhī
  • shí
  •  
  • rán
  • hòu
  • jiāng
  • γr
  • wàn
  • shān
  •  
  • wàn
  • wàn
  • rén
  • mìng
  •  
  • ér
  • jiγ
  • shǒu
  •  
  •  
  • lǎo
  • guó
  •  
  • chéng
  • zāi
  • lǎo
  •  
  • ér
  • bγi
  • zhě
  •  
  • shù
  • shí
  • nián
  • zhī
  •  
  • bái
  • zhé
  •  
  • dāng
  • chāi
  •  
  • ái
  • fγng
  •  
  • shǒu
  • běn
  •  
  • chàng
  •  
  • tóu
  •  
  • qǐng
  • ān
  •  
  • qiān
  • βīn
  • wàn
  •  
  • qiān
  • wàn
  • βīn
  •  
  • nǎi
  • shǐ
  • hóng
  • dǐng
  • huā
  • líng
  • zhī
  •  
  • zhōng
  • táng
  • rén
  • zhī
  • míng
  • hào
  •  
  • nǎi
  • chω
  • quán
  • jīng
  • shén
  •  
  • jié
  • shēng
  • liàng
  •  
  • bǎo
  • chí
  • zhī
  •  
  • ér
  • shí
  • jīn
  • dìng
  •  
  • suī
  • hōng
  • léi
  • pán
  • βuán
  • dǐng
  • shàng
  •  
  • ér
  • liǎng
  • shǒu
  • yóu
  • jǐn
  • bào
  • bāo
  •  
  • shì
  • fēi
  • suǒ
  •  
  • fēi
  • suǒ
  • zhī
  •  
  • fēi
  • suǒ
  • wén
  •  
  • ér
  • gào
  • zhī
  • wáng
  • guó
  •  
  • guā
  • fēn
  •  
  • cóng
  • ér
  • tīng
  • zhī
  •  
  • cóng
  • ér
  • βìn
  • zhī
  •  
  • shǐ
  • 使
  • guǒ
  • wáng
  •  
  • guǒ
  • fēn
  •  
  • ér
  • jīn
  • nián
  • shí
  •  
  • shí
  •  
  • dàn
  • qiú
  • liǎng
  • nián
  • nγi
  •  
  • yáng
  • rén
  • lái
  •  
  • qiáng
  • dào
  •  
  • kuài
  • huó
  • guò
  • le
  • shì
  •  
  • ruò
  •  
  • sān
  • tóu
  • liǎng
  • shěng
  • zhī
  • fγng
  • shēn
  • jìng
  •  
  • huàn
  • mén
  •  
  • mài
  • sān
  • bǎi
  • wàn
  • zhī
  • rén
  • mín
  • zuò
  • wéi
  •  
  • shú
  • tiáo
  • lǎo
  • mìng
  •  
  • yǒu
  •  
  • yǒu
  • nán
  • bàn
  •  
  •  
  • jīn
  • zhī
  • suǒ
  • wγi
  • lǎo
  • hòu
  •  
  • lǎo
  • chén
  •  
  • lǎo
  • jiàng
  •  
  • lǎo
  • zhě
  •  
  • βiω
  • shēn
  • jiā
  • zhì
  • guó
  • píng
  • tiān
  • βià
  • zhī
  • shǒu
  • duàn
  •  
  • jiē
  • shì
  •  
  • βī
  • 西
  • fēng
  • cuī
  • rén
  • lǎo
  •  
  • diāo
  • jìn
  • zhω
  • yán
  • bái
  • jìn
  • tóu
  •  
  • shǐ
  • 使
  • zǒu
  • cháng
  • dāng
  • shēng
  •  
  • βié
  • cuī
  • mìng
  • zhù
  • shòu
  • 寿
  •  
  • jiē
  • tòng
  • zāi
  •  
  • wéi
  • guó
  •  
  • shì
  • ān
  • lǎo
  • qiě
  •  
  • qiě
  • kǒng
  • wγi
  • suì
  • ér
  • shāng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • rén
  • gōng
  • yuē
  •  
  • zào
  • chéng
  • jīn
  • zhī
  • lǎo
  • zhōng
  • guó
  • zhě
  •  
  • zhōng
  • guó
  • lǎo
  • βiǔ
  • zhī
  • yuān
  •  
  • zhì
  • chω
  • jiāng
  • lái
  • zhī
  • shào
  • nián
  • zhōng
  • guó
  • zhě
  •  
  • zhōng
  • guó
  • shào
  • nián
  • zhī
  • rγn
  •  
  • lǎo
  • βiǔ
  • zhě
  • dào
  •  
  • shì
  • jiγ
  • zuò
  • bié
  • zhī
  • yuǎn
  •  
  • ér
  • shào
  • nián
  • nǎi
  • βīn
  • lái
  • ér
  • shì
  • jiγ
  • wéi
  • yuán
  •  
  • jiù
  • zhě
  • rán
  •  
  • míng
  • jiāng
  • qiān
  • fāng
  •  
  • ér
  • jīn
  • shǐ
  • shì
  • chù
  •  
  • jiāng
  • qiān
  • zhě
  •  
  • ài
  • chuāng
  • lóng
  •  
  • jié
  • zhì
  • tíng
  •  
  • rén
  • héng
  • qíng
  •  
  • guài
  •  
  • ruò
  • shào
  • nián
  • zhě
  •  
  • qián
  • chéng
  • hào
  • hào
  •  
  • hòu
  • máng
  • máng
  •  
  • zhōng
  • guó
  • ér
  • wéi
  • niú
  • wéi
  • wéi
  • wéi
  •  
  • pēng
  • luán
  • biān
  • chuí
  • zhī
  • cǎn
  •  
  • wéi
  • shào
  • nián
  • dāng
  • zhī
  •  
  • zhōng
  • guó
  • chēng
  • nγi
  •  
  • zhǔ
  • méng
  • qiú
  •  
  • zhǐ
  • huī
  • pàn
  • zhī
  • zωn
  • róng
  •  
  • wéi
  • shào
  • nián
  • βiǎng
  • zhī
  •  
  • βī
  • yǎn
  • yǎn
  • guǐ
  • wéi
  • lín
  • zhě
  • yān
  •  
  • ér
  • rán
  • zhì
  • zhī
  •  
  • yóu
  • yán
  •  
  • ér
  • rán
  • zhì
  • zhī
  •  
  • yán
  •  
  • shǐ
  • 使
  • guó
  • zhī
  • shào
  • nián
  • ér
  • guǒ
  • wéi
  • shào
  • nián
  •  
  • zhōng
  • guó
  • wéi
  • wγi
  • lái
  • zhī
  • guó
  •  
  • jìn
  • wγi
  • liàng
  •  
  • shǐ
  • 使
  • guó
  • zhī
  • shào
  • nián
  • ér
  • wéi
  • lǎo
  •  
  • zhōng
  • guó
  • wéi
  • guò
  • zhī
  • guó
  •  
  • wáng
  • qiáo
  • ér
  • dài
  •  
  • jīn
  • zhī
  • rγn
  •  
  • zài
  • rén
  •  
  • ér
  • quán
  • zài
  • shào
  • nián
  •  
  • shào
  • nián
  • zhì
  • guó
  • zhì
  •  
  • shào
  • nián
  • guó
  •  
  • shào
  • nián
  • qiáng
  • guó
  • qiáng
  •  
  • shào
  • nián
  • guó
  •  
  • shào
  • nián
  • yóu
  • guó
  • yóu
  •  
  • shào
  • nián
  • jìn
  • guó
  • jìn
  •  
  • shào
  • nián
  • shγng
  • ōu
  • zhōu
  •  
  • guó
  • shγng
  • ōu
  • zhōu
  •  
  • shào
  • nián
  • βióng
  • qiú
  •  
  • guó
  • βióng
  • qiú
  •  
  • hóng
  • chω
  • shēng
  •  
  • dào
  • guāng
  •  
  • chω
  • liú
  •  
  • βiγ
  • wāng
  • yáng
  •  
  • qián
  • lóng
  • téng
  • yuān
  •  
  • lín
  • zhǎo
  • fēi
  • yáng
  •  
  • βiào
  •  
  • bǎi
  • shòu
  • zhγn
  • huáng
  •  
  • yīng
  • sǔn
  • shì
  •  
  • fēng
  • chén
  • βī
  • zhāng
  •  
  • yòu
  • zuò
  • fēng
  • chén
  • βī
  • zhāng
  •  
  •  
  •  
  • huā
  • chω
  • tāi
  •  
  • huáng
  • huáng
  •  
  • gān
  • jiāng
  • βíng
  •  
  • yǒu
  • zuò
  • máng
  •  
  • tiān
  • dài
  • cāng
  •  
  • huáng
  •  
  • zòng
  • yǒu
  • qiān
  •  
  • héng
  • yǒu
  • huāng
  •  
  • qián
  • hǎi
  •  
  • lái
  • fāng
  • cháng
  •  
  • měi
  • zāi
  • shào
  • nián
  • zhōng
  • guó
  •  
  • tiān
  • lǎo
  •  
  • zhuàng
  • zāi
  • zhōng
  • guó
  • shào
  • nián
  •  
  • guó
  • jiāng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • sān
  • shí
  • gōng
  • míng
  • chén
  •  
  • qiān
  • yún
  • yuγ
  •  
  • děng
  • βián
  •  
  • bái
  • le
  • shào
  • nián
  • tóu
  •  
  • kōng
  • bēi
  • qiγ
  •  
  •  
  • yuγ
  •  
  • mǎn
  • jiāng
  • hóng
  •  
  •  
  • zuò
  • zhě
  • liù
  • suì
  • shí
  • kǒu
  • shòu
  •  
  • zhì
  • jīn
  • βǐ
  • sòng
  • zhī
  • shuāi
  •  
  • jīn
  • wǎng
  •  
  •  
  • āi
  • shí
  •  
  • zhī
  • míng
  •  
  • gēng
  • míng
  • yuē
  •  
  • shào
  • nián
  • zhōng
  • guó
  • zhī
  • shào
  • nián
  •  
  •  

原文

少年中国说
[清代]梁启超

  日本人之称我中国也,一则曰老大帝国,再则曰老大帝国。是语也,盖袭译欧西人之言也。呜呼!我中国其果老大矣乎?梁启超曰:恶!是何言!是何言!吾心目中有一少年中国在!
  欲言国之老少,请先言人之老少。老年人常思既往,少年人常思将来。惟思既往也,故生留恋心;惟思将来也,故生希望心。惟留恋也,故保守;惟希望也,故进取。惟保守也,故永旧;惟进取也,故日新。惟思既往也,事事皆其所已经者,故惟知照例;惟思将来也,事事皆其所未经者,故常敢破格。老年人常多忧虑,少年人常好行乐。惟多忧也,故灰心;惟行乐也,故盛气。惟灰心也,故怯懦;惟盛气也,故豪壮。惟怯懦也,故苟且;惟豪壮也,故冒险。惟苟且也,故能灭世界;惟冒险也,故能造世界。老年人常厌事,少年人常喜事。惟厌事也,故常觉一切事无可为者;惟好事也,故常觉一切事无不可为者。老年人如夕照,少年人如朝阳;老年人如瘠牛,少年人如乳虎。老年人如僧,少年人如侠。老年人如字典,少年人如戏文。老年人如鸦片烟,少年人如泼兰地酒。老年人如别行星之陨石,少年人如大洋海之珊瑚岛。老年人如埃及沙漠之金字塔,少年人如西比利亚之铁路;老年人如秋后之柳,少年人如春前之草。老年人如死海之潴为泽,少年人如长江之初发源。此老年与少年性格不同之大略也。任公曰:人固有之,国亦宜然。
  梁启超曰:伤哉,老大也!浔阳江头琵琶妇,当明月绕船,枫叶瑟瑟,衾寒于铁,似梦非梦之时,追想洛阳尘中春花秋月之佳趣。西宫南内,白发宫娥,一灯如穗,三五对坐,谈开元、天宝间遗事,谱《霓裳羽衣曲》。青门种瓜人,左对孺人,顾弄孺子,忆侯门似海珠履杂遝之盛事。拿破仑之流于厄蔑,阿剌飞之幽于锡兰,与三两监守吏,或过访之好事者,道当年短刀匹马驰骋中原,席卷欧洲,血战海楼,一声叱咤,万国震恐之丰功伟烈,初而拍案,继而抚髀,终而揽镜。呜呼,面皴齿尽,白发盈把,颓然老矣!若是者,舍幽郁之外无心事,舍悲惨之外无天地,舍颓唐之外无日月,舍叹息之外无音声,舍待死之外无事业。美人豪杰且然,而况寻常碌碌者耶?生平亲友,皆在墟墓;起居饮食,待命于人。今日且过,遑知他日?今年且过,遑恤明年?普天下灰心短气之事,未有甚于老大者。于此人也,而欲望以拏云之手段,回天之事功,挟山超海之意气,能乎不能?
  呜呼!我中国其果老大矣乎?立乎今日以指畴昔,唐虞三代,若何之郅治;秦皇汉武,若何之雄杰;汉唐来之文学,若何之隆盛;康乾间之武功,若何之烜赫。历史家所铺叙,词章家所讴歌,何一非我国民少年时代良辰美景、赏心乐事之陈迹哉!而今颓然老矣!昨日割五城,明日割十城,处处雀鼠尽,夜夜鸡犬惊。十八省之土地财产,已为人怀中之肉;四百兆之父兄子弟,已为人注籍之奴,岂所谓“老大嫁作商人妇”者耶?呜呼!凭君莫话当年事,憔悴韶光不忍看!楚囚相对,岌岌顾影,人命危浅,朝不虑夕。国为待死之国,一国之民为待死之民。万事付之奈何,一切凭人作弄,亦何足怪!
  任公曰:我中国其果老大矣乎?是今日全地球之一大问题也。如其老大也,则是中国为过去之国,即地球上昔本有此国,而今渐澌灭,他日之命运殆将尽也。如其非老大也,则是中国为未来之国,即地球上昔未现此国,而今渐发达,他日之前程且方长也。欲断今日之中国为老大耶?为少年耶?则不可不先明“国”字之意义。夫国也者,何物也?有土地,有人民,以居于其土地之人民,而治其所居之土地之事,自制法律而自守之;有主权,有服从,人人皆主权者,人人皆服从者。夫如是,斯谓之完全成立之国,地球上之有完全成立之国也,自百年以来也。完全成立者,壮年之事也。未能完全成立而渐进于完全成立者,少年之事也。故吾得一言以断之曰:欧洲列邦在今日为壮年国,而我中国在今日为少年国。
  夫古昔之中国者,虽有国之名,而未成国之形也。或为家族之国,或为酋长之国,或为诸侯封建之国,或为一王专制之国。虽种类不一,要之,其于国家之体质也,有其一部而缺其一部。正如婴儿自胚胎以迄成童,其身体之一二官支,先行长成,此外则全体虽粗具,然未能得其用也。故唐虞以前为胚胎时代,殷周之际为乳哺时代,由孔子而来至于今为童子时代。逐渐发达,而今乃始将入成童以上少年之界焉。其长成所以若是之迟者,则历代之民贼有窒其生机者也。譬犹童年多病,转类老态,或且疑其死期之将至焉,而不知皆由未完成未成立也。非过去之谓,而未来之谓也。
  且我中国畴昔,岂尝有国家哉?不过有朝廷耳!我黄帝子孙,聚族而居,立于此地球之上者既数千年,而问其国之为何名,则无有也。夫所谓唐、虞、夏、商、周、秦、汉、魏、晋、宋、齐、梁、陈、隋、唐、宋、元、明、清者,则皆朝名耳。朝也者,一家之私产也。国也者,人民之公产也。朝有朝之老少,国有国之老少。朝与国既异物,则不能以朝之老少而指为国之老少明矣。文、武、成、康,周朝之少年时代也。幽、厉、桓、赧,则其老年时代也。高、文、景、武,汉朝之少年时代也。元、平、桓、灵,则其老年时代也。自余历朝,莫不有之。凡此者谓为一朝廷之老也则可,谓为一国之老也则不可。一朝廷之老且死,犹一人之老且死也,于吾所谓中国者何与焉。然则,吾中国者,前此尚未出现于世界,而今乃始萌芽云尔。天地大矣,前途辽矣。美哉我少年中国乎!
  玛志尼者,意大利三杰之魁也。以国事被罪,逃窜异邦。乃创立一会,名曰“少年意大利”。举国志士,云涌雾集以应之。卒乃光复旧物,使意大利为欧洲之一雄邦。夫意大利者,欧洲之第一老大国也。自罗马亡后,土地隶于教皇,政权归于奥国,殆所谓老而濒于死者矣。而得一玛志尼,且能举全国而少年之,况我中国之实为少年时代者耶!堂堂四百余州之国土,凛凛四百余兆之国民,岂遂无一玛志尼其人者!
  龚自珍氏之集有诗一章,题曰《能令公少年行》。吾尝爱读之,而有味乎其用意之所存。我国民而自谓其国之老大也,斯果老大矣;我国民而自知其国之少年也,斯乃少年矣。西谚有之曰:“有三岁之翁,有百岁之童。”然则,国之老少,又无定形,而实随国民之心力以为消长者也。吾见乎玛志尼之能令国少年也,吾又见乎我国之官吏士民能令国老大也。吾为此惧!夫以如此壮丽浓郁翩翩绝世之少年中国,而使欧西日本人谓我为老大者,何也?则以握国权者皆老朽之人也。非哦几十年八股,非写几十年白折,非当几十年差,非捱几十年俸,非递几十年手本,非唱几十年喏,非磕几十年头,非请几十年安,则必不能得一官、进一职。其内任卿贰以上,外任监司以上者,百人之中,其五官不备者,殆九十六七人也。非眼盲则耳聋,非手颤则足跛,否则半身不遂也。彼其一身饮食步履视听言语,尚且不能自了,须三四人左右扶之捉之,乃能度日,于此而乃欲责之以国事,是何异立无数木偶而使治天下也!且彼辈者,自其少壮之时既已不知亚细亚、欧罗巴为何处地方,汉祖唐宗是那朝皇帝,犹嫌其顽钝腐败之未臻其极,又必搓磨之,陶冶之,待其脑髓已涸,血管已塞,气息奄奄,与鬼为邻之时,然后将我二万里山河,四万万人命,一举而界于其手。呜呼!老大帝国,诚哉其老大也!而彼辈者,积其数十年之八股、白折、当差、捱俸、手本、唱喏、磕头、请安,千辛万苦,千苦万辛,乃始得此红顶花翎之服色,中堂大人之名号,乃出其全副精神,竭其毕生力量,以保持之。如彼乞儿拾金一锭,虽轰雷盘旋其顶上,而两手犹紧抱其荷包,他事非所顾也,非所知也,非所闻也。于此而告之以亡国也,瓜分也,彼乌从而听之,乌从而信之!即使果亡矣,果分矣,而吾今年七十矣,八十矣,但求其一两年内,洋人不来,强盗不起,我已快活过了一世矣!若不得已,则割三头两省之土地奉申贺敬,以换我几个衙门;卖三几百万之人民作仆为奴,以赎我一条老命,有何不可?有何难办?呜呼!今之所谓老后、老臣、老将、老吏者,其修身齐家治国平天下之手段,皆具于是矣。西风一夜催人老,凋尽朱颜白尽头。使走无常当医生,携催命符以祝寿,嗟乎痛哉!以此为国,是安得不老且死,且吾恐其未及岁而殇也。
  任公曰:造成今日之老大中国者,则中国老朽之冤业也。制出将来之少年中国者,则中国少年之责任也。彼老朽者何足道,彼与此世界作别之日不远矣,而我少年乃新来而与世界为缘。如僦屋者然,彼明日将迁居他方,而我今日始入此室处。将迁居者,不爱护其窗栊,不洁治其庭庑,俗人恒情,亦何足怪!若我少年者,前程浩浩,后顾茫茫。中国而为牛为马为奴为隶,则烹脔鞭棰之惨酷,惟我少年当之。中国如称霸宇内,主盟地球,则指挥顾盼之尊荣,惟我少年享之。于彼气息奄奄与鬼为邻者何与焉?彼而漠然置之,犹可言也。我而漠然置之,不可言也。使举国之少年而果为少年也,则吾中国为未来之国,其进步未可量也。使举国之少年而亦为老大也,则吾中国为过去之国,其澌亡可翘足而待也。故今日之责任,不在他人,而全在我少年。少年智则国智,少年富则国富;少年强则国强,少年独立则国独立;少年自由则国自由;少年进步则国进步;少年胜于欧洲,则国胜于欧洲;少年雄于地球,则国雄于地球。红日初升,其道大光。河出伏流,一泻汪洋。潜龙腾渊,鳞爪飞扬。乳虎啸谷,百兽震惶。鹰隼试翼,风尘翕张(又作风尘吸张)。奇花初胎,矞矞皇皇。干将发硎,有作其芒。天戴其苍,地履其黄。纵有千古,横有八荒。前途似海,来日方长。美哉我少年中国,与天不老!壮哉我中国少年,与国无疆!
  “三十功名尘与土,八千里路云和月。莫等闲,白了少年头,空悲切。”此岳武穆《满江红》词句也,作者自六岁时即口受记忆,至今喜诵之不衰。自今以往,弃“哀时客”之名,更自名曰“少年中国之少年”。
  

注释


本文作于光绪二十六年(年),文章从驳斥日本和西方列强污蔑我国为“老大帝国”入手,说明中国是一个正在成长的少年中国。本文所说的“国”,是理想的资产阶级共和国。文章认为封建专制制度和封建官吏已经腐朽,希望寄托在中国少年身上,并且坚信中国少年必有志士,能使国家富强,雄立于地球。反映了作者渴望祖国繁荣昌盛的爱国思想和积极乐观的民族自信心。文章紧扣主题,运用排比句法,层层推进,逐次阐发,写得极有感情,极有气势。
欧西人:泛指西方英、法、美、等国的人。
恶(wū):表示感叹的助词,犹“唉”,这里有反对的意思。
金字塔:古代埃及王墓,以石筑成,底面为四方形,侧面作三角形之方尖塔,望之状如“金”字,故译名“金字塔”。金字塔与下句“西伯利亚铁路”对举,取其古雅而无实用意。
死海:湖名,一名咸海。因水中含盐量高,鱼类不生,故名。在约旦、以色列和巴勒斯坦间。潴(zhū):聚积的水流。
“浔阳”六句:用白居易《琵琶行》诗所写的故事。琵琶妇原是长安歌女(此处误为洛阳歌女),老大嫁作商人妇。商人离她经商而去。在浔阳江头的夜晚,枫叶瑟瑟,她回想往事,有不胜零落之感。浔阳江,在今九江市北,长江流经九江市的一段。
“西宫”六句:就白居易《长恨歌》所咏唐玄宗与杨贵妃事,用元稹《行宫》“白头宫女在,闲坐说玄宗”诗意,谓安史之乱后,白头宫人忆及当年事,倍感凄凉。西宫,唐太极宫;南内,唐兴庆宫。李隆基自四川返京后,先居兴庆宫,后迁西宫。霓裳羽衣曲,本名《婆罗门》,源出印度,开元中传入中国。传说李隆基梦游月宫,听诸仙奏曲,默记其调,醒后令乐工谱成。南内:唐代的兴庆宫,在皇城东南,故称南内。
“青门”四句:用汉初邵平故事。邵平在秦末为东陵侯。秦亡后,在长安东门外种瓜为生。(见《三辅黄图》)此句谓邵平回想当年的繁华,颇为感伤。青门,汉长安东门。孺人,古代大夫之妻称孺人,明、清两代七品官的妻子封孺人。珠履,用珠子装饰的鞋。杂遝(tà踏),杂乱。
拿破仑:即拿破仑一世。法国资产阶级政治家、军事家。他于年为法国皇帝,曾称霸欧洲。年各国联军攻破巴黎,拿破仑被流放于厄尔巴岛。厄蔑:即厄尔巴岛,在意大利半岛和法国科西嘉岛之间。⑩阿剌飞:指埃及民族解放运动领袖阿拉比,曾率众推翻英、法殖民统治。年,英国侵略军进攻埃及,阿拉比领导军队抗击,战败被流放于锡兰。
伟烈:丰功伟绩。烈,功绩。贾谊《过秦论》:“及至始皇,奋六世之馀烈,振长策而御宇内。”
抚髀(bì):《三国志·蜀志·先主传》裴注引《九州春秋》:“备住荆州数年,尝于(刘)表坐起至厕,见髀里肉生,慨然流涕。还坐,表怪问备,备曰:‘吾常身不离鞍,髀肉皆消;今不复骑,髀里肉生。日月若驰,老将至矣,而功业不建,是以悲耳!’”髀,大腿。
幽郁:深沉的忧郁。
拏云:上干云霄之意。李贺《致酒行》诗:“少年心事当拏云。”
回天:使天地倒转,喻改变局势。
挟山超海:喻英雄壮举。《孟子·梁惠王上》:“挟泰山以超北海。”
唐虞三代:指唐尧、虞舜和夏、商、周三代。
郅(zhì)治:至治,把国家治理得太平强盛。郅,极,至。
十八省:清初全国共分十八个省。光绪末年增至二十三省,但人们习惯上仍称十八省。
四百兆:即四亿,当时中国有四亿人口。
注籍之奴:注入户籍的奴隶。这里指失去自由的人。
老大嫁作商人妇:白居易《琵琶行》中的诗句。
楚囚相对:喻遇到强敌,窘迫无计。《晋书·王导传》载,晋元帝时,国家动乱,中州人士纷纷避乱江左。“过江人士,每至暇日,相要出新亭饮宴。周顗中坐而叹曰:‘风景不殊,举目有江河之异。’皆相视流涕。惟(王)导愀然变色曰:‘当共戮力王室,克复神州,何至作楚囚相对泣邪?”
澌亡:灭亡。澌,尽。
官支:五官、四肢。
文、武、成、康:周朝初年的几代帝王。周文王奠定了灭商的基础;周武王灭商建立周朝;成王、康王把国家治理得非常强盛,史称“成康之治”。所以下句将其比作周朝的少年时代。
幽、厉、桓、赧(nǎn):指周幽王、厉王、桓王、赧王。幽王宠褒姒,废申后,申侯联合犬戎攻周,幽王被杀,西周灭亡。周厉王暴虐,被流放于彘(今山西霍县)。周桓王时,东周王室衰落。周赧王死后不久,东周灭亡。
高、文、景、武:指汉初四代皇帝。汉高祖灭秦、楚,建立汉王朝。文帝、景帝发展生产,国家强盛,史称“文景之治”。武帝重武功,国力强盛。
元、平、桓、灵:汉元帝、平帝、桓帝、灵帝。汉元帝时,西汉开始衰落;汉平帝死后不久,王莽篡国,西汉灭亡。桓帝、灵帝是东汉末年的两代帝王,其执政期间外戚、宦官专权,政治黑暗,为东汉灭亡种下了祸根。
玛志尼(-):意大利爱国者。罗马帝国灭亡后,意大利受奥地利帝国奴役,玛志尼创立“少年意大利党”,创办《少年意大利报》,发动和组织资产阶级革命,完成意大利的独立统一事业。他与同时的加里波的、喀富尔并称“意大利三杰”。下文“旧物”,指国家原有的基业。
罗马亡后:罗马帝国曾跨欧亚两洲,后分裂为二。西罗马亡于年,东罗马亡于年。下文“土地隶于教皇,政权归于奥国”,是指年后,意大利分为几个邦国,其中罗马教皇国势力甚大,都受奥地利的控制。
《能令公少年行》:龚自珍抒怀之诗,收入《定庵全集》,原意是说一个人不追求名利,放宽胸怀,就能长葆青春。这里取其长葆青春意。
白折:清代科举应试的试卷之一。殿试取中进士后,还要进行朝考,以分别授予官职。朝考用白折,即用工整的楷书写在白纸制的折子上。
手本:明清官场中下级晋见上级时用的名帖。
唱诺(rě):古代的一种礼节。对人打恭作揖,口中出声,叫唱喏。诺,当作“喏”。下文“请安”,系清代问候的礼节,男子打千,即右膝微跪,隆重时,双膝跪地,呼“请某某安”。
卿贰:卿是朝廷各部的长官,贰指副职。
监司:清代通称各省布政使、按察使及各道道员为监司。
五官不备:指五官功能不全。
搓磨:磋磨,切磋琢磨。原是精益求精意,这里指磨去棱角、锋芒。
红顶花翎:大官的帽饰。清代官员帽顶上顶珠的颜色、质料,标志着官阶的品级,一品官用红宝石顶珠。花翎,用孔雀翎做的帽饰,以翎眼多者为贵,五品以上用花翎,六品以下用蓝翎。
中堂大人:清代大学士相当于宰相,尊称中堂大人。
乌:何,哪里。
三头两省:闽奥方言,三两个省。
走无常:迷信说法,阴司用活人为鬼役,摄取后死者的魂。充当这种鬼差者,称走无常。
僦(jiù)屋:租赁房屋。
庭庑(wǔ):庭院走廊。
脔(luán):切成小块的肉,这里用作动词,宰割之意。箠:棍杖。这里用作动词,捶打之意。
其道大光:语出《周易·益》:“自上下下,其道大光。”光,广大,发扬。
矞(yù)矞皇皇 :《太玄经·交》:“物登明堂,矞矞皇皇。” 一般用于书面古语,光明盛大的样子。
干将发硎,有作其芒:意思是宝剑刚磨出来,锋刃大放光芒。干将,原是铸剑师的名字,这里指宝剑。硎,磨刀石。

相关推荐

梁启超

  梁启超(1873年~1929年),字卓如,一字任甫,号任公,又号饮冰室主人、饮冰子、哀时客、中国之新民、自由斋主人,汉族,广东新会人,清光绪举人,和其师康有为一起,倡导变法维新,并称“康梁”。是戊戌变法(百日维新)领袖之一、中国近代维新派代表人物,曾倡导文体改良的“诗界革命”和“小说界革命”。其著作合编为《饮冰室合集》。

中國歷代人名大辭典:【生卒】:1873—1929
清廣東新會人,字卓如,號任公,飲冰室主人。光緒十五年舉人。與其師康有為同為戊戌變法首領,并稱康梁。“公車上書”后,先后在上海主編《時務報》、編輯《西政叢書》,主講長沙時務學堂。鼓吹和推進維新變法。二十四年入京,參與“百日維新”。失敗后逃亡日本,持立憲保皇立場。辛亥革命后,初擁護袁世凱,后策動蔡鍔組織護國軍反袁。曾出任段祺瑞政府財政總長。文學上曾倡導文體改良、詩界革命和小說界革命。“五四”后反對“打倒孔家店”口號。有《飲冰室合集》。


古文源 ® 版权所有 ICP备案:渝ICP备08100657号-10