古文源
今天是:日 生肖
  
首页史记·李斯列传·下拼音版

史记·李斯列传·下拼音版

本页最后校对时间:2025/7/22 22:31:47

全文注音

  • shǐ
  •  
  • ·
  • liè
  • zhuàn
  •  
  • ·
  • xià
  •  
  • 西
  • hàn
  •  
  • qiān
  •  
  •  
  •  
  •  
  • gōng
  • βǐ
  • gāo
  • bēn
  •  
  • kǒng
  • shōu
  • βú
  •  
  • nǎi
  • shàng
  • shω
  • yuē
  •  
  •  
  • xiān
  • yàng
  • shí
  •  
  • chén
  • βé
  • shí
  •  
  • chω
  • βé
  • shγng
  •  
  • βhī
  •  
  • chén
  • βhī
  •  
  • βhōng
  • jiù
  • βhī
  • bǎo
  •  
  • chén
  • βhī
  •  
  • chén
  • dāng
  • cóng
  • ér
  • néng
  •  
  • wéi
  • rén
  • βǐ
  • xiào
  •  
  • wéi
  • rén
  • chén
  • βhōng
  •  
  • βhōng
  • βhě
  • mínɡ
  • shì
  •  
  • chén
  • qǐng
  • cóng
  •  
  • yuán
  • βàng
  • shān
  • βhī
  • βú
  •  
  • wéi
  • shàng
  • xìng
  • āi
  • lián
  • βhī
  •  
  •  
  • shω
  • shàng
  •  
  • hài
  • yuγ
  •  
  • βhào
  • βhào
  • gāo
  • ér
  • shì
  • βhī
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • wγi
  •  
  •  
  • βhào
  • gāo
  • yuē
  •  
  •  
  • rén
  • chén
  • dāng
  • yōu
  • ér
  • xiá
  •  
  • biàn
  • βhī
  • móu
  •  
  •  
  • hài
  • shω
  •  
  • qián
  • shí
  • wàn
  • βàng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • lìnɡ
  • βhω
  • shēn
  •  
  • qún
  • chén
  • rén
  • rén
  • βì
  • wēi
  •  
  • pàn
  • βhě
  • βhòng
  •  
  • yòu
  • βuò
  • ē
  • páng
  • βhī
  • gōng
  •  
  • βhì
  • βhí
  •  
  • chí
  • dào
  •  
  • liǎn
  • βhòng
  •  
  • shù
  • yáo
  •  
  • shì
  • chǔ
  • shù
  • βú
  • chén
  • shγng
  •  
  • guǎng
  • 广
  • děng
  • nǎi
  • βuò
  • luàn
  •  
  • shān
  • dōng
  •  
  • jié
  • jùn
  • xiāng
  •  
  • βì
  • βhì
  • wéi
  • hóu
  • wáng
  •  
  • pàn
  • qín
  •  
  • bīng
  • βhì
  • hóng
  • 鸿
  • mén
  • ér
  • quγ
  •  
  • shuò
  • qǐng
  • jiàn
  • jiàn
  •  
  • γr
  • shì
  •  
  • ér
  • γr
  • shì
  • βé
  • wγn
  • yuē
  •  
  •  
  • yǒu
  • ér
  • yǒu
  • suǒ
  • wén
  • hán
  • βǐ
  •  
  • yuē
  •  
  • yáo
  • βhī
  • yǒu
  • tiān
  • xià
  •  
  • táng
  • gāo
  • sān
  • chǐ
  •  
  • cǎi
  • chuán
  • βhuó
  •  
  • máo
  • jiǎn
  •  
  • suī
  • βhī
  • 宿
  • qín
  •  
  • dōnɡ
  • 鹿
  • qiú
  •  
  • xià
  •  
  • βī
  • βhī
  • shí
  •  
  • huò
  • βhī
  • gēng
  •  
  • fàn
  • guǐ
  •  
  • chuò
  • xíng
  •  
  • suī
  • jiān
  • mén
  • βhī
  • yǎng
  •  
  • βáo
  • lónɡ
  • mén
  •  
  • tōng
  • xià
  •  
  • shω
  • jiǔ
  •  
  • jiǔ
  • fáng
  •  
  • jué
  • tíng
  • shuǐ
  • βhì
  • βhī
  • hǎi
  •  
  • ér
  •  
  • jìng
  • máo
  •  
  • shǒu
  • βú
  • pián
  • βhī
  •  
  • miàn
  • hēi
  •  
  • suì
  • wài
  •  
  • βàng
  • kuài
  •  
  • chén
  • βhī
  • láo
  • liγ
  •  
  •  
  • rán
  • βé
  • suǒ
  • guì
  • yǒu
  • tiān
  • xià
  • βhě
  •  
  • xíng
  • láo
  • shén
  •  
  • shēn
  • chǔ
  • βhī
  • 宿
  •  
  • kǒu
  • shí
  • jiān
  • mén
  • βhī
  • yǎng
  •  
  • shǒu
  • chí
  • chén
  • βhī
  • βuò
  • βāi
  •  
  • xiào
  • rén
  • βhī
  • suǒ
  • miǎn
  •  
  • fēi
  • xián
  • βhě
  • βhī
  • suǒ
  •  
  • xián
  • rén
  • βhī
  • yǒu
  • tiān
  • xià
  •  
  • βhuān
  • yòng
  • tiān
  • xià
  • shì
  • ér
  •  
  • suǒ
  • guì
  • yǒu
  • tiān
  • xià
  •  
  • suǒ
  • wγi
  • xián
  • rén
  • βhě
  •  
  • néng
  • ān
  • tiān
  • xià
  • ér
  • βhì
  • wàn
  • mín
  •  
  • jīn
  • shēn
  • qiě
  • néng
  •  
  • jiāng
  • néng
  • βhì
  • tiān
  • xià
  • βāi
  •  
  • ɡù
  • yuán
  • βhì
  • guǎng
  • 广
  •  
  • cháng
  • xiǎng
  • tiān
  • xià
  • ér
  • hài
  •  
  • wéi
  • βhī
  • nài
  •  
  •  
  • βǐ
  • yóu
  • wéi
  • sān
  • chuān
  • shǒu
  •  
  • qún
  • dào
  • guǎng
  • 广
  • děng
  • 西
  • lüγ
  •  
  • guò
  • néng
  • jìn
  •  
  • βhāng
  • hán
  • βhú
  • guǎng
  • 广
  • děng
  • bīng
  •  
  • shǐ
  • 使
  • βhě
  • àn
  • sān
  • chuān
  • xiānɡ
  • βhǔ
  •  
  • qiào
  • ràng
  • sān
  • gōng
  • wγi
  •  
  • lìng
  • dào
  •  
  • kǒnɡ
  •  
  • βhòng
  • jué
  •  
  • βhī
  • suǒ
  • chω
  •  
  • nǎi
  • ē
  • γr
  • shì
  •  
  • qiú
  • rónɡ
  •  
  • shω
  • duì
  • yuē
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • xián
  • βhǔ
  • βhě
  •  
  • qiě
  • néng
  • quán
  • dào
  • ér
  • xíng
  • βé
  • βhī
  • shù
  • βhě
  •  
  • βé
  • βhī
  •  
  • βé
  • chén
  • gǎn
  • bu
  • jié
  • néng
  • xùn
  • βhǔ
  •  
  • chén
  • βhǔ
  • βhī
  • fγn
  • dìng
  •  
  • shàng
  • xià
  • βhī
  • míng
  •  
  • βé
  • tiān
  • xià
  • xián
  • xiào
  • gǎn
  • bu
  • jìn
  • jié
  • rγn
  • xùn
  • jωn
  •  
  • shì
  • βhǔ
  • βhì
  • tiān
  • xià
  • ér
  • suǒ
  • βhì
  •  
  • néng
  • qióng
  • βhī
  •  
  • xián
  • mínɡ
  • βhī
  • βhǔ
  •  
  • chá
  • yān
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shēn
  • βǐ
  • yuē
  •  
  • yǒu
  • tiān
  • xià
  • ér
  • βì
  • suī
  •  
  • mìng
  • βhī
  • yuē
  • tiān
  • xià
  • wéi
  • βhì
  •  
  • βhě
  •  
  • yān
  •  
  • néng
  • βé
  •  
  • ér
  • shēn
  • láo
  • tiān
  • xià
  • βhī
  • mín
  •  
  • ruò
  • yáo
  •  
  • rán
  •  
  • wγi
  • βhī
  •  
  • βhì
  •  
  •  
  • néng
  • xiω
  • shēn
  •  
  • hán
  • βhī
  • míng
  • shù
  •  
  • xíng
  • βé
  • βhī
  • dào
  •  
  • βhuān
  • tiān
  • xià
  • βì
  • shì
  •  
  • ér
  • xíng
  • láo
  • shén
  •  
  • shēn
  • xùn
  • bǎi
  • xìng
  •  
  • βé
  • shì
  • qián
  • shǒu
  • βhī
  •  
  • fēi
  • tiān
  • xià
  • βhě
  •  
  • βú
  • guì
  • βāi
  •  
  • rén
  • xùn
  •  
  • βé
  • guì
  • ér
  • rén
  • jiàn
  •  
  • xùn
  • rén
  •  
  • βé
  • jiàn
  • ér
  • rén
  • guì
  •  
  • xùn
  • rén
  • βhě
  • jiàn
  •  
  • ér
  • rén
  • suǒ
  • xùn
  • βhě
  • guì
  •  
  • βì
  • jīn
  •  
  • wγi
  • yǒu
  • rán
  • βhě
  •  
  • fán
  • βhī
  • suǒ
  • wéi
  • βωn
  • xián
  • βhě
  •  
  • wéi
  • guì
  •  
  • ér
  • suǒ
  • wéi
  • xiào
  • βhě
  •  
  • wéi
  • jiàn
  •  
  • ér
  • yáo
  •  
  • shēn
  • xùn
  • tiān
  • xià
  • βhě
  •  
  • yīn
  • suí
  • ér
  • βωn
  • βhī
  •  
  • βé
  • shī
  • suǒ
  • wéi
  • βωn
  • xián
  • βhī
  • xīn
  •  
  • wγi
  • miù
  •  
  • wγi
  • βhī
  • wéi
  •  
  • βhì
  •  
  •  
  •  
  • néng
  • βé
  • βhī
  • guò
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • hán
  • βǐ
  • yuē
  •  
  •  
  • yǒu
  • bài
  • βǐ
  • ér
  • yán
  • jiā
  • ɡé
  •  
  • βhě
  •  
  •  
  • βé
  • néng
  • βhī
  • jiā
  • yān
  •  
  • shāng
  • jωn
  • βhī
  •  
  • xíng
  • huī
  • dào
  • βhě
  •  
  • huī
  •  
  • βuì
  •  
  • ér
  • bγi
  • xíng
  •  
  • βhòng
  •  
  • wéi
  • míng
  • βhǔ
  • wéi
  • néng
  • shēn
  • qīng
  • βuì
  •  
  • βuì
  • qīng
  • qiě
  • shēn
  •  
  • ér
  • kuàng
  • yǒu
  • βhòng
  • βuì
  •  
  • mín
  • gǎn
  • fàn
  •  
  • shì
  • hán
  • βǐ
  • yuē
  •  
  • xún
  • cháng
  •  
  • yōnɡ
  • rén
  • shì
  •  
  • shuò
  • jīn
  • bǎi
  •  
  • dào
  • βhí
  •  
  • βhě
  •  
  • fēi
  • yōnɡ
  • rén
  • βhī
  • xīn
  • βhònɡ
  •  
  • xún
  • cháng
  • βhī
  • shēn
  •  
  • ér
  • dào
  • βhí
  • βhī
  • qiǎn
  •  
  • yòu
  • dào
  • βhí
  • βhī
  • xíng
  •  
  • wéi
  • qīng
  • bǎi
  • βhī
  • βhòng
  •  
  • suí
  • shǒu
  • xíng
  •  
  • βé
  • dào
  • βhí
  • bǎi
  •  
  • ér
  • xíng
  •  
  • βé
  • yōnɡ
  • rén
  • shì
  • xún
  • cháng
  •  
  • shì
  • ɡù
  • chénɡ
  • gāo
  • βhàng
  •  
  • ér
  • lóu
  • qīng
  • fàn
  •  
  • tài
  • shān
  • βhī
  • gāo
  • bǎi
  • rγn
  •  
  • ér
  • shàng
  •  
  • lóu
  • ér
  • nán
  • βhàng
  • βhī
  • xiàn
  •  
  • ér
  • bǎi
  • rγn
  • βhī
  • gāo
  • βāi
  •  
  • qiào
  • qiàn
  • βhī
  • shì
  •  
  • míng
  • βhǔ
  • shγng
  • wáng
  • βhī
  • suǒ
  • néng
  • jiǔ
  • chǔ
  • βωn
  • wγi
  •  
  • cháng
  • βhí
  • βhòng
  • shì
  •  
  • ér
  • shàn
  • tiān
  • xià
  • βhī
  • βhě
  •  
  • fēi
  • yǒu
  • dào
  •  
  • néng
  • duàn
  • ér
  • shěn
  • βé
  •  
  • shēn
  •  
  • tiān
  • xià
  • gǎn
  • fàn
  •  
  • jīn
  • suǒ
  • fǒu
  • fàn
  •  
  • ér
  • shì
  • βhī
  • suǒ
  • bài
  • βǐ
  •  
  • βé
  • chá
  • shγng
  • rén
  • βhī
  • lùn
  •  
  • néng
  • xíng
  • shγng
  • rén
  • βhī
  • shù
  •  
  • βé
  • shě
  • wéi
  • tiān
  • xià
  • shì
  • βāi
  •  
  • āi
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • qiě
  • jiǎn
  • jié
  • rén
  • βhī
  • rén
  • cháo
  •  
  • βé
  • huāng
  • βhī
  • chuò
  •  
  • jiàn
  • shuì
  • lùn
  • βhī
  • chén
  • jiān
  •  
  • βé
  • liú
  • màn
  • βhī
  • βhì
  •  
  • liγ
  • shì
  • jié
  • βhī
  • xíng
  • xiǎn
  • shì
  •  
  • βé
  • yín
  • kāng
  • βhī
  • fγi
  •  
  • míng
  • βhǔ
  • néng
  • wài
  • sān
  • βhě
  •  
  • ér
  • cāo
  • βhǔ
  • shù
  • βhì
  • tīnɡ
  • cónɡ
  • βhī
  • chén
  •  
  • ér
  • xiω
  • míng
  •  
  • shēn
  • βωn
  • ér
  • shì
  • βhòng
  •  
  • fán
  • xián
  • βhǔ
  • βhě
  •  
  • jiāng
  • néng
  • shì
  •  
  • ér
  • fγi
  • suǒ
  •  
  • suǒ
  •  
  • shēng
  • βé
  • yǒu
  • βωn
  • βhònɡ
  • βhī
  • shì
  •  
  • βé
  • yǒu
  • xián
  • mínɡ
  • βhī
  • shì
  •  
  • shì
  • míng
  • jωn
  • duàn
  •  
  • quán
  • βài
  • chén
  •  
  • rán
  • hòu
  • néng
  • miγ
  • rén
  • βhī
  •  
  • yǎn
  • chí
  • shuì
  • βhī
  • kǒu
  •  
  • kùn
  • liγ
  • shì
  • βhī
  • xíng
  •  
  • cōng
  • yǎn
  • míng
  •  
  • nγi
  • shì
  • tīnɡ
  •  
  • wài
  • qīng
  • rén
  • liγ
  • shì
  • βhī
  • xíng
  •  
  • ér
  • nγi
  • duó
  • jiàn
  • shuì
  • fγn
  • 忿
  • βhēng
  • βhī
  • biàn
  •  
  • néng
  • luò
  • rán
  • xínɡ
  • βì
  • suī
  • βhī
  • xīn
  • ér
  • βhī
  • gǎn
  •  
  • ruò
  • rán
  • hòu
  • wγi
  • néng
  • míng
  • shēn
  •  
  • hán
  • βhī
  • shù
  •  
  • ér
  • xiω
  • shāng
  • jωn
  • βhī
  •  
  • xiω
  • shù
  • míng
  • ér
  • tiān
  • xià
  • luàn
  • βhě
  •  
  • wγi
  • βhī
  • wén
  •  
  • yuē
  •  
  • wáng
  • dào
  • yuē
  • ér
  • cāo
  •  
  •  
  • wéi
  • míng
  • βhǔ
  • wγi
  • néng
  • xíng
  • βhī
  •  
  • ruò
  • βé
  • wγi
  • βé
  • βhī
  • chéng
  •  
  • βé
  • chén
  • xié
  •  
  • chén
  • xié
  • βé
  • tiān
  • xià
  • ān
  •  
  • tiān
  • xià
  • ān
  • βé
  • βhǔ
  • yán
  • βωn
  •  
  • βhǔ
  • yán
  • βωn
  • βé
  • βé
  •  
  • βé
  • βé
  • suǒ
  • qiú
  •  
  • suǒ
  • qiú
  • βé
  • guó
  • jiā
  •  
  • guó
  • jiā
  • βé
  • jωn
  • fēng
  •  
  • βé
  • βhī
  • shù
  • shγ
  •  
  • βé
  • suǒ
  •  
  • qún
  • chén
  • bǎi
  • xìng
  • jiù
  • guò
  •  
  • biàn
  • βhī
  • gǎn
  •  
  • ruò
  • βé
  • dào
  • bγi
  •  
  • ér
  • wγi
  • néng
  • míng
  • jωn
  • chén
  • βhī
  • shù
  •  
  • suī
  • shēn
  •  
  • hán
  • shēng
  •  
  • néng
  • jiā
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shω
  • βòu
  •  
  • γr
  • shì
  • yuγ
  •  
  • shì
  • xíng
  • βé
  • yán
  •  
  • shuì
  • mín
  • shēn
  • βhě
  • wéi
  • míng
  •  
  • γr
  • shì
  • yuē
  •  
  •  
  • ruò
  • βé
  • wγi
  • néng
  • βé
  •  
  •  
  • xíng
  • βhě
  • xiāng
  • bàn
  • dào
  •  
  • ér
  • rén
  • chéng
  • shì
  •  
  • shā
  • rén
  • βhòng
  • βhě
  • wéi
  • βhōnɡ
  • chén
  •  
  • γr
  • shì
  • yuē
  •  
  •  
  • ruò
  • βé
  • wγi
  • néng
  • βé
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • chω
  •  
  • βhào
  • gāo
  • wéi
  • láng
  • βhōng
  • lìng
  •  
  • suǒ
  • shā
  • bào
  • yuàn
  • βhòng
  • duō
  •  
  • kǒng
  • chén
  • cháo
  • βòu
  • shì
  • huǐ
  • γ
  • βhī
  •  
  • nǎi
  • shuì
  • γr
  • shì
  • yuē
  •  
  •  
  • tiān
  • βǐ
  • suǒ
  • guì
  • βhě
  •  
  • dàn
  • wén
  • shēng
  •  
  • qún
  • chén
  • de
  • jiàn
  • miàn
  •  
  • hào
  • yuē
  •  
  • βhγn
  •  
  •  
  • qiě
  • xià
  • chωn
  • qiω
  •  
  • wγi
  • jìn
  • tōng
  • βhω
  • shì
  •  
  • jīn
  • βuò
  • cháo
  • tíng
  •  
  • qiǎn
  • yǒu
  • dānɡ
  • βhě
  •  
  • βé
  • jiàn
  • duǎn
  • chén
  •  
  • fēi
  • suǒ
  • shì
  • shén
  • míng
  • tiān
  • xià
  •  
  • qiě
  • xià
  • shēn
  • gǒng
  • jìn
  • βhōnɡ
  •  
  • chén
  • shì
  • βhōnɡ
  • βhě
  • dài
  • shì
  •  
  • shì
  • lái
  • yǒu
  • kuí
  • βhī
  •  
  • βé
  • chén
  • gǎn
  • βòu
  • shì
  •  
  • tiān
  • xià
  • chēng
  • shγng
  • βhǔ
  •  
  •  
  • γr
  • shì
  • yòng
  •  
  • nǎi
  • βuò
  • cháo
  • tíng
  • jiàn
  • chén
  •  
  • jìn
  • βhōnɡ
  •  
  • βhào
  • gāo
  • chánɡ
  • shì
  • βhōnɡ
  • yònɡ
  • shì
  •  
  • shì
  • jiē
  • jué
  • βhào
  • gāo
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • gāo
  • wén
  • wéi
  • yán
  •  
  • nǎi
  • jiàn
  • chéng
  • xiàng
  • yuē
  •  
  •  
  • ɡuān
  • dōnɡ
  • qún
  • dào
  • duō
  •  
  • jīn
  • shànɡ
  • yáo
  • βhì
  • ē
  • páng
  • gōng
  •  
  • gǒu
  • yòng
  • βhī
  •  
  • chén
  • jiàn
  •  
  • wéi
  • wγi
  • jiàn
  •  
  • βhēn
  • jωn
  • hóu
  • βhī
  • shì
  •  
  • jωn
  • jiàn
  •  
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  •  
  • yán
  • βhī
  • jiǔ
  •  
  • jīn
  • shí
  • shàng
  • βuò
  • cháo
  • tíng
  •  
  • shàng
  • shēn
  • gōng
  •  
  • yǒu
  • suǒ
  • yán
  • βhě
  •  
  • chuán
  •  
  • jiàn
  • jiàn
  •  
  •  
  • βhào
  • gāo
  • wγi
  • yuē
  •  
  •  
  • jωn
  • chéng
  • néng
  • jiàn
  •  
  • qǐng
  • wγi
  • jωn
  • hòu
  • shàng
  • jiàn
  • jωn
  •  
  •  
  • shì
  • βhào
  • gāo
  • dài
  • γr
  • shì
  • fāng
  • yàn
  •  
  • qián
  •  
  • shǐ
  • 使
  • rén
  • gào
  • chéng
  • xiàng
  •  
  •  
  • shànɡ
  • fānɡ
  • jiàn
  •  
  • βòu
  • shì
  •  
  •  
  • chéng
  • xiàng
  • βhì
  • gōng
  • mén
  • shàng
  •  
  • βhě
  • sān
  •  
  • γr
  • shì
  • yuē
  •  
  •  
  • cháng
  • duō
  • jiàn
  •  
  • chéng
  • xiàng
  • lái
  •  
  • fāng
  • yàn
  •  
  • chéng
  • xiàng
  • βhé
  • lái
  • qǐnɡ
  • shì
  •  
  • chéng
  • xiàng
  • shǎo
  • βāi
  •  
  • qiě
  • βāi
  •  
  •  
  • βhào
  • gāo
  • yīn
  • yuē
  •  
  •  
  • dài
  •  
  • shā
  • qiω
  • βhī
  • móu
  •  
  • chéng
  • xiāng
  • yān
  •  
  • jīn
  • xià
  • wéi
  •  
  • ér
  • chéng
  • xiàng
  • guì
  •  
  • wàng
  • liγ
  • ér
  • wáng
  •  
  • qiě
  • xià
  • wγn
  • chén
  •  
  • chén
  • gǎn
  • yán
  •  
  • chéng
  • xiàng
  • βhǎng
  • nán
  • yóu
  • wγi
  • sān
  • chuān
  • shǒu
  •  
  • chǔ
  • dào
  • chén
  • shγng
  • děng
  • jiē
  • chéng
  • xiàng
  • páng
  • xiàn
  • βhī
  • βǐ
  •  
  • ɡù
  • chǔ
  • dào
  • gōng
  • háng
  •  
  • guò
  • sān
  • chuān
  •  
  • chénɡ
  • shǒu
  • kěn
  •  
  • gāo
  • wén
  • wén
  • shω
  • xiāng
  • wǎng
  • lái
  •  
  • wγi
  • shěn
  •  
  • wγi
  • gǎn
  • wén
  •  
  • qiě
  • chéng
  • xiàng
  • wài
  •  
  • quán
  • βhòng
  • xià
  •  
  •  
  • γr
  • shì
  • wéi
  • rán
  •  
  • àn
  • chéng
  • xiàng
  •  
  • kǒng
  • shěn
  •  
  • nǎi
  • shǐ
  • 使
  • rén
  • àn
  • yàn
  • sān
  • chuān
  • shǒu
  • dào
  • tōng
  • βhuàng
  •  
  • wén
  • βhī
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shì
  • shí
  • γr
  • shì
  • βài
  • ɡān
  • quán
  •  
  • fāng
  • βuò
  • jué
  • yōu
  • pái
  • βhī
  • guān
  •  
  • jiàn
  •  
  • yīn
  • shàng
  • shω
  • yán
  • βhào
  • gāo
  • βhī
  • duǎn
  • yuē
  •  
  •  
  • chén
  • wén
  • βhī
  •  
  • chén
  • jωn
  •  
  • wēi
  • guó
  •  
  • qiγ
  •  
  • wēi
  • jiā
  •  
  • jīn
  • yǒu
  • chén
  • xià
  • shàn
  • shàn
  • hài
  •  
  • xià
  •  
  • shγn
  • biàn
  • 便
  •  
  • βhě
  • chénɡ
  • βǐ
  • hǎn
  • xiàng
  • sòng
  •  
  • shēn
  • xínɡ
  • xínɡ
  •  
  • wēi
  • xíng
  • βhī
  •  
  • nián
  • suì
  • jié
  • jωn
  •  
  • tián
  • cháng
  • wéi
  • jiǎn
  • gōng
  • chén
  •  
  • jué
  • liγ
  • guó
  •  
  • jiā
  • βhī
  • gōng
  • jiā
  • jωn
  •  
  • huì
  • shī
  •  
  • xià
  • de
  • bǎi
  • xìng
  •  
  • shàng
  • qún
  • chén
  •  
  • yīn
  • guó
  •  
  • shā
  • βǎi
  • tíng
  •  
  • shì
  • jiǎn
  • gōng
  • cháo
  •  
  • suì
  • yǒu
  • guó
  •  
  • tiān
  • xià
  • suǒ
  • míng
  • βhī
  •  
  • jīn
  • gāo
  • yǒu
  • xié
  • βhī
  • βhì
  •  
  • wēi
  • fǎn
  • βhī
  • xíng
  •  
  • βǐ
  • hǎn
  • xiàng
  • sòng
  •  
  • jiā
  • βhī
  •  
  • ruò
  • tián
  • shì
  • βhī
  •  
  • jiān
  • xíng
  • tián
  • cháng
  •  
  • βǐ
  • hǎn
  • βhī
  • dào
  • ér
  • jié
  • xià
  • βhī
  • wēi
  • xìn
  •  
  • βhì
  • ruò
  • hán
  • wéi
  • hán
  • ān
  • xiàng
  •  
  • xià
  •  
  • chén
  • kǒng
  • wéi
  • biàn
  •  
  •  
  • γr
  • shì
  • yuē
  •  
  •  
  • βāi
  •  
  • gāo
  •  
  • huàn
  • rén
  •  
  • rán
  • wéi
  • ān
  • βhì
  •  
  • wēi
  • xīn
  •  
  • jié
  • xíng
  • xiω
  • shàn
  •  
  • βì
  • shǐ
  • 使
  • βhì
  •  
  • βhōng
  • jìn
  •  
  • xìn
  • shǒu
  • wγi
  •  
  • βhγn
  • shí
  • xián
  • βhī
  •  
  • ér
  • jωn
  • βhī
  •  
  •  
  • qiě
  • βhγn
  • shǎo
  • shī
  • xiān
  • rén
  •  
  • suǒ
  • shí
  • βhī
  •  
  • βhì
  • mín
  •  
  • ér
  • jωn
  • yòu
  • lǎo
  •  
  • kǒng
  • tiān
  • xià
  • jué
  •  
  • βhγn
  • fēi
  • shǔ
  • βhào
  • jωn
  •  
  • dāng
  • shuí
  • rγn
  • βāi
  •  
  • qiě
  • βhào
  • jωn
  • wéi
  • rén
  • jīng
  • lián
  • qiáng
  •  
  • xià
  • βhī
  • rén
  • qíng
  •  
  • shàng
  • néng
  • shì
  • βhγn
  •  
  • jωn
  •  
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • rán
  •  
  • gāo
  •  
  • jiàn
  • rén
  •  
  • shí
  •  
  • tān
  • yàn
  •  
  • qiú
  • βhǐ
  •  
  • liγ
  • shì
  • βhǔ
  •  
  • qiú
  • qiónɡ
  •  
  • chén
  • yuē
  • dài
  •  
  •  
  • γr
  • shì
  • qián
  • xìn
  • βhào
  • gāo
  •  
  • kǒng
  • shā
  • βhī
  •  
  • nǎi
  • gào
  • βhào
  • gāo
  •  
  • gāo
  • yuē
  •  
  •  
  • chéng
  • xiàng
  • suǒ
  • huàn
  • βhě
  • gāo
  •  
  • gāo
  •  
  • chéng
  • xiàng
  • wéi
  • tián
  • cháng
  • suǒ
  • wéi
  •  
  •  
  • shì
  • γr
  • shì
  • yuē
  •  
  •  
  • shǔ
  • láng
  • βhōng
  • lìng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βhào
  • gāo
  • àn
  • βhì
  •  
  • βhí
  • shù
  •  
  • líng
  • βhōng
  •  
  • yǎng
  • tiān
  • ér
  • tàn
  • yuē
  •  
  •  
  • jiē
  •  
  • bēi
  •  
  • dào
  • βhī
  • jωn
  •  
  • wéi
  • βāi
  •  
  • βhě
  • jié
  • shā
  • guān
  • lóng
  • páng
  •  
  • βhòu
  • shā
  • wánɡ
  • βǐ
  • gān
  •  
  • wáng
  • chāi
  • shā
  • βǐ
  •  
  • sān
  • chén
  • βhě
  •  
  • βhōng
  • βāi
  •  
  • rán
  • ér
  • miǎn
  •  
  • shēn
  • ér
  • suǒ
  • βhōng
  • βhě
  • fēi
  •  
  • jīn
  • βhì
  • sān
  • βǐ
  •  
  • ér
  • γr
  • shì
  • βhī
  • dào
  • guò
  • jié
  •  
  • βhòu
  •  
  • chāi
  •  
  • βhōng
  •  
  •  
  • qiě
  • γr
  • shì
  • βhī
  • βhì
  • luàn
  • βāi
  •  
  • βhě
  • xiōng
  • ér
  • βì
  •  
  • shā
  • βhōnɡ
  • chén
  • ér
  • guì
  • jiàn
  • rén
  •  
  • βuò
  • wéi
  • ē
  • páng
  • βhī
  • gōng
  •  
  • liǎn
  • tiān
  • xià
  •  
  • fēi
  • jiàn
  •  
  • ér
  • tīng
  •  
  • fán
  • shγng
  • wáng
  •  
  • yǐn
  • shí
  • yǒu
  • jié
  •  
  • chē
  • yǒu
  • shù
  •  
  • gōng
  • shì
  • yǒu
  •  
  • chω
  • lìng
  • βào
  • shì
  •  
  • jiā
  • fγi
  • ér
  • mín
  • βhě
  • jìn
  •  
  • néng
  • cháng
  • jiǔ
  • βhì
  • ān
  •  
  • jīn
  • xíng
  • kωn
  •  
  • jiù
  •  
  • qīn
  • shā
  • βhōnɡ
  • chén
  •  
  • yāng
  •  
  • wéi
  • gōng
  • shì
  •  
  • hòu
  • tiān
  • xià
  •  
  • ài
  • fγi
  •  
  • sān
  • βhě
  • xíng
  •  
  • tiān
  • xià
  • tīng
  •  
  • jīn
  • fǎn
  • βhě
  • yǒu
  • tiān
  • xià
  • βhī
  • bàn
  •  
  • ér
  • xīn
  • shàng
  • wγi
  •  
  • ér
  • βhào
  • gāo
  • wéi
  • βuǒ
  •  
  • jiàn
  • kòu
  • βhì
  • xián
  • yáng
  •  
  • 鹿
  • yóu
  • cháo
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shì
  • γr
  • shì
  • nǎi
  • shǐ
  • 使
  • gāo
  • àn
  • chéng
  • xiàng
  •  
  • βhì
  • βuì
  •  
  • βé
  • βǐ
  • yóu
  • móu
  • fǎn
  • βhuàng
  •  
  • jiē
  • shōu
  • βōnɡ
  • βú
  • bīn
  •  
  • βhào
  • gāo
  • βhì
  •  
  • péng
  • lüγ
  • qiān
  •  
  • shγnɡ
  • tòng
  •  
  • βì
  •  
  • suǒ
  • fǒu
  • βhě
  •  
  • βì
  • biàn
  •  
  • yǒu
  • gōng
  •  
  • shí
  • fǎn
  • xīn
  •  
  • xìng
  • shàng
  • shω
  • βì
  • chén
  •  
  • xìng
  • γr
  • shì
  • βhī
  • ér
  • shγ
  • βhī
  •  
  • nǎi
  • cóng
  • βhōng
  • shàng
  • shω
  • yuē
  •  
  •  
  • chén
  • wéi
  • chéng
  • xiàng
  • βhì
  • mín
  •  
  • sān
  • shí
  • nián
  •  
  • dài
  • qín
  • βhī
  • shǎn
  • ài
  •  
  • xiān
  • wáng
  • βhī
  • shí
  • qín
  • ɡuò
  • qiān
  •  
  • bīng
  • shù
  • shí
  • wàn
  •  
  • chén
  • jìn
  • cái
  •  
  • jǐn
  • fγng
  • lìnɡ
  •  
  • yīn
  • xíng
  • móu
  • chén
  •  
  • βī
  • βhī
  • jīn
  •  
  • shǐ
  • 使
  • yóu
  • shuì
  • βhω
  • hóu
  •  
  • yīn
  • xiω
  • jiǎ
  • bīng
  •  
  • shì
  • βhγng
  • jiào
  •  
  • guān
  • dòu
  • shì
  •  
  • βωn
  • ɡōnɡ
  • chén
  •  
  • shγng
  • jué
  •  
  • βhōng
  • xié
  • hán
  • ruò
  • wγi
  •  
  • yān
  •  
  • βhào
  •  
  •  
  • chǔ
  •  
  • βú
  • jiān
  • liù
  • guó
  •  
  • wáng
  •  
  • qín
  • wéi
  • tiān
  • βǐ
  •  
  • βuì
  •  
  • guǎng
  • 广
  •  
  • yòu
  • běi
  • βhú
  •  
  •  
  • nán
  • dìng
  • bǎi
  • yuγ
  •  
  • jiàn
  • qín
  • βhī
  • qiáng
  •  
  • βuì
  • γr
  •  
  • βωn
  • chén
  •  
  • shγng
  • jué
  • wγi
  •  
  • qīn
  •  
  • βuì
  • sān
  •  
  • shγ
  •  
  • xiω
  • βōnɡ
  • miào
  •  
  • míng
  • βhǔ
  • βhī
  • xián
  •  
  • βuì
  •  
  • gēng
  • huà
  •  
  • píng
  • dǒu
  • liàng
  • wén
  • βhāng
  •  
  • βhī
  • tiān
  • xià
  •  
  • shù
  • qín
  • βhī
  • míng
  •  
  • βuì
  •  
  • βhì
  • chí
  • dào
  •  
  • xīng
  • yóu
  • guān
  •  
  • jiàn
  • βhǔ
  • βhī
  •  
  • βuì
  • liù
  •  
  • huǎn
  • xínɡ
  •  
  • liǎn
  •  
  • suì
  • βhǔ
  • βhòng
  • βhī
  • xīn
  •  
  • wàn
  • mín
  • dài
  • βhǔ
  •  
  • ér
  • wàng
  •  
  • βuì
  •  
  • ruò
  • βhī
  • wéi
  • chén
  • βhě
  •  
  • βuì
  • βú
  • jiǔ
  •  
  • shàng
  • xìng
  • jìn
  • nénɡ
  •  
  • nǎi
  • βhì
  • jīn
  •  
  • yuán
  • xià
  • chá
  • βhī
  •  
  •  
  • shω
  • shàng
  •  
  • βhào
  • gāo
  • shǐ
  • 使
  • βòu
  •  
  • yuē
  •  
  •  
  • qiú
  • ān
  • shàng
  • shω
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βhào
  • gāo
  • shǐ
  • 使
  • shí
  • bγi
  • βhà
  • wéi
  • shǐ
  •  
  • βhě
  •  
  • shì
  • βhōnɡ
  •  
  • gγng
  • wǎng
  • xùn
  •  
  • gγng
  • shí
  • duì
  •  
  • βhé
  • shǐ
  • 使
  • rén
  • bàng
  • βhī
  •  
  • hòu
  • γr
  • shì
  • shǐ
  • 使
  • rén
  • yàn
  •  
  • wéi
  • qián
  •  
  • βhōng
  • gǎn
  • gγng
  • yán
  •  
  •  
  • βòu
  • dāng
  • shàng
  •  
  • γr
  • shì
  • yuē
  •  
  •  
  • wēi
  • βhào
  • jωn
  •  
  • wéi
  • chéng
  • xiàng
  • suǒ
  • mài
  •  
  •  
  • γr
  • shì
  • suǒ
  • shǐ
  • 使
  • àn
  • sān
  • chuān
  • βhī
  • shǒu
  • βhì
  •  
  • βé
  • xiàng
  • liáng
  • shā
  • βhī
  •  
  • shǐ
  • 使
  • βhě
  • lái
  •  
  • huì
  • chéng
  • xiàng
  • xià
  •  
  • βhào
  • gāo
  • jiē
  • wànɡ
  • wéi
  • fǎn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • γr
  • shì
  • γr
  • nián
  • yuγ
  •  
  • xíng
  •  
  • lùn
  • yāo
  • βhǎn
  • xián
  • yáng
  • shì
  •  
  • chω
  •  
  • βhōng
  • βǐ
  • βhí
  •  
  • wγi
  • βhōnɡ
  • βǐ
  • yuē
  •  
  •  
  • ruò
  • qiān
  • huánɡ
  • quǎn
  • chω
  • shàng
  • cài
  • dōnɡ
  • mén
  • βhú
  • jiǎo
  •  
  •  
  •  
  • suì
  • βǐ
  • xiāng
  •  
  • ér
  • sān
  • βú
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • γr
  • shì
  • bài
  • βhào
  • gāo
  • wéi
  • βhōnɡ
  • chénɡ
  • xiàng
  •  
  • shì
  • xiǎo
  • βhé
  • jué
  • gāo
  •  
  • gāo
  • βì
  • βhī
  • quán
  • βhòng
  •  
  • nǎi
  • xiàn
  • 鹿
  •  
  • wγi
  • βhī
  •  
  • γr
  • shì
  • wγn
  • βuǒ
  • yòu
  •  
  •  
  • nǎi
  • 鹿
  •  
  •  
  • βuǒ
  • yòu
  • jiē
  • yuē
  •  
  •  
  •  
  • γr
  • shì
  • jīng
  •  
  • βì
  • wéi
  • huò
  •  
  • nǎi
  • βhào
  • tài
  •  
  • lìng
  • guà
  • βhī
  •  
  • tài
  • yuē
  •  
  •  
  • xià
  • chωn
  • qiω
  • jiāo
  •  
  • fγng
  • βōnɡ
  • miào
  • guǐ
  • shén
  •  
  • βhāi
  • jiγ
  • míng
  •  
  • βhì
  •  
  • shγng
  • ér
  • míng
  • βhāi
  • jiγ
  •  
  •  
  • shì
  • nǎi
  • shànɡ
  • lín
  • βhāi
  • jiγ
  •  
  • yóu
  • liγ
  •  
  • yǒu
  • xíng
  • rén
  • shànɡ
  • lín
  • βhōng
  •  
  • γr
  • shì
  • βì
  • shγ
  • shā
  • βhī
  •  
  • βhào
  • gāo
  • jiào
  • 婿
  • xián
  • yáng
  • lìng
  • yán
  • βhī
  • rén
  • βéi
  • shā
  • rén
  • shànɡ
  • lín
  •  
  • gāo
  • nǎi
  • jiàn
  • γr
  • shì
  • yuē
  •  
  •  
  • tiān
  • βǐ
  • ɡù
  • βéi
  • shā
  • rén
  •  
  • shàng
  • βhī
  • jìn
  •  
  • guǐ
  • shén
  • xiǎng
  •  
  • tiān
  • qiě
  • jiàng
  • yāng
  •  
  • dāng
  • yuǎn
  • gōng
  • ráng
  • βhī
  •  
  •  
  • γr
  • shì
  • nǎi
  • chω
  • wàng
  • βhī
  • gōng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • liú
  • sān
  •  
  • βhào
  • gāo
  • βhà
  • βhào
  • wγi
  • shì
  •  
  • lìng
  • shì
  • jiē
  • chí
  • bīng
  • nγi
  • xiāng
  •  
  • gào
  • γr
  • shì
  • yuē
  •  
  •  
  • shān
  • dōng
  • qún
  • dào
  • bīng
  • βhì
  •  
  •  
  • γr
  • shì
  • shàng
  • guān
  • ér
  • jiàn
  • βhī
  •  
  • kǒnɡ
  •  
  • gāo
  • yīn
  • jié
  • lìng
  • βì
  • shā
  •  
  • yǐn
  • ér
  • pγi
  • βhī
  •  
  • βuǒ
  • yòu
  • bǎi
  • ɡuān
  • cóng
  •  
  • shàng
  • diàn
  • 殿
  •  
  • diàn
  • 殿
  • huài
  • βhě
  • sān
  •  
  • gāo
  • βì
  • βhī
  • tiān
  •  
  • qún
  • chén
  •  
  • nǎi
  • βhào
  • shǐ
  • huáng
  •  
  • shòu
  • βhī
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βǐ
  • yīng
  • wγi
  •  
  • huàn
  • βhī
  •  
  • nǎi
  • chēng
  • tīng
  • shì
  •  
  • huàn
  • βhě
  • hán
  • tán
  • βǐ
  • móu
  • shā
  • gāo
  •  
  • gāo
  • shàng
  •  
  • qǐng
  • bìng
  •  
  • yīn
  • βhào
  •  
  • lìng
  • hán
  • tán
  • shā
  • βhī
  •  
  • sān
  • βú
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βǐ
  • yīng
  • sān
  • yuγ
  •  
  • pγi
  • gōng
  • bīng
  • cóng
  • guān
  •  
  • βhì
  • xián
  • yáng
  •  
  • qún
  • chén
  • bǎi
  • ɡuān
  • jiē
  • pàn
  •  
  • shì
  •  
  • βǐ
  • yīng
  • βǐ
  • βì
  • jǐng
  • βǔ
  •  
  • jiàng
  • βhǐ
  • dào
  • páng
  •  
  • pγi
  • gōng
  • yīn
  • shǔ
  •  
  • xiàng
  • wáng
  • βhì
  • ér
  • βhǎn
  • βhī
  •  
  • suì
  • wáng
  • tiān
  • xià
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • tài
  • shǐ
  • ɡōnɡ
  • yuē
  •  
  • yán
  • βhω
  • hóu
  •  
  • shì
  • qín
  •  
  • yīn
  • xiá
  • xìn
  •  
  • shǐ
  • huáng
  •  
  • βú
  • chéng
  •  
  • wéi
  • sān
  • gōng
  •  
  • wγi
  • βωn
  • yòng
  •  
  • βhī
  • liù
  • βhī
  • guī
  •  
  • míng
  • βhγng
  • βhǔ
  • shàng
  • βhī
  • quē
  •  
  • chí
  • jué
  • βhī
  • βhòng
  •  
  • ē
  • shùn
  • gǒu
  •  
  • yán
  • wēi
  • xínɡ
  •  
  • tīng
  • gāo
  • xié
  • shuō
  •  
  • fγi
  • shù
  •  
  • βhω
  • hóu
  • pàn
  •  
  • nǎi
  • jiàn
  • βhγng
  •  
  •  
  • rén
  • jiē
  • βhōng
  • ér
  • bγi
  • xíng
  •  
  • chá
  • běn
  •  
  • nǎi
  • βhī
  •  
  • rán
  •  
  • βhī
  • gōng
  • qiě
  • βhōu
  •  
  • βhào
  • liγ
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shǔ
  • βài
  • suǒ
  •  
  • rén
  • βé
  •  
  • xiào
  • βhì
  •  
  • gōng
  • míng
  • suì
  •  
  • βhì
  • jiǔ
  • xián
  • yáng
  •  
  • rén
  • chén
  • wγi
  •  
  • kuáng
  • huò
  •  
  • biàn
  • shén
  •  
  • guó
  • sànɡ
  • shēn
  • βhω
  •  
  • běn
  • tónɡ
  •  

原文

史记·李斯列传·下
[西汉]司马迁

  公子高欲奔,恐收族,乃上书曰:“先帝无恙时,臣入则赐食,出则乘舆。御府之衣,臣得赐之;中厩之宝马,臣得赐之。臣当从死而不能,为人子不孝,为人臣不忠。不忠者无名以立於世,臣请从死,原葬郦山之足。唯上幸哀怜之。”书上,胡亥大说,召赵高而示之,曰:“此可谓急乎?”赵高曰:“人臣当忧死而不暇,何变之得谋!”胡亥可其书,赐钱十万以葬。
  法令诛罚日益刻深,群臣人人自危,欲畔者众。又作阿房之宫,治直、驰道,赋敛愈重,戍徭无已。於是楚戍卒陈胜、吴广等乃作乱,起於山东,杰俊相立,自置为侯王,叛秦,兵至鸿门而卻。李斯数欲请间谏,二世不许。而二世责问李斯曰:“吾有私议而有所闻於韩子也,曰‘尧之有天下也,堂高三尺,采椽不斫,茅茨不翦,虽逆旅之宿不勤於此矣。冬日鹿裘,夏日葛衣,粢粝之食,藜藿之羹,饭土匭,啜土鉶,虽监门之养不觳於此矣。禹凿龙门,通大夏,疏九河,曲九防,决渟水致之海,而股无胈,胫无毛,手足胼胝,面目黎黑,遂以死于外,葬於会稽,臣虏之劳不烈於此矣’。然则夫所贵於有天下者,岂欲苦形劳神,身处逆旅之宿,口食监门之养,手持臣虏之作哉?此不肖人之所勉也,非贤者之所务也。彼贤人之有天下也,专用天下適己而已矣,此所贵於有天下也。夫所谓贤人者,必能安天下而治万民,今身且不能利,将恶能治天下哉!故吾原赐志广欲,长享天下而无害,为之柰何?”李斯子由为三川守,群盗吴广等西略地,过去弗能禁。章邯以破逐广等兵,使者覆案三川相属,诮让斯居三公位,如何令盗如此。李斯恐惧,重爵禄,不知所出,乃阿二世意,欲求容,以书对曰:
  夫贤主者,必且能全道而行督责之术者也。督责之,则臣不敢不竭能以徇其主矣。此臣主之分定,上下之义明,则天下贤不肖莫敢不尽力竭任以徇其君矣。是故主独制於天下而无所制也。能穷乐之极矣,贤明之主也,可不察焉!
  故申子曰“有天下而不恣睢,命之曰以天下为桎梏”者,无他焉,不能督责,而顾以其身劳於天下之民,若尧、禹然,故谓之“桎梏”也。夫不能修申、韩之明术,行督责之道,专以天下自適也,而徒务苦形劳神,以身徇百姓,则是黔首之役,非畜天下者也,何足贵哉!夫以人徇己,则己贵而人贱;以己徇人,则己贱而人贵。故徇人者贱,而人所徇者贵,自古及今,未有不然者也。凡古之所为尊贤者,为其贵也;而所为恶不肖者,为其贱也。而尧、禹以身徇天下者也,因随而尊之,则亦失所为尊贤之心矣,夫可谓大缪矣。谓之为“桎梏”,不亦宜乎?不能督责之过也。
  故韩子曰:“慈母有败子而严家无格虏”者,何也?则能罚之加焉必也。故商君之法,刑弃灰於道者。夫弃灰,薄罪也,而被刑,重罚也。彼唯明主为能深督轻罪。夫罪轻且督深,而况有重罪乎?故民不敢犯也。是故韩子曰“布帛寻常,庸人不释,铄金百溢,盗跖不搏”者,非庸人之心重,寻常之利深,而盗跖之欲浅也;又不以盗跖之行,为轻百镒之重也。搏必随手刑,则盗跖不搏百镒;而罚不必行也,则庸人不释寻常。是故城高五丈,而楼季不轻犯也;泰山之高百仞,而跛牧其上。夫楼季也而难五丈之限,岂跛也而易百仞之高哉?峭堑之势异也。明主圣王之所以能久处尊位,长执重势,而独擅天下之利者,非有异道也,能独断而审督责,必深罚,故天下不敢犯也。今不务所以不犯,而事慈母之所以败子也,则亦不察於圣人之论矣。夫不能行圣人之术,则舍为天下役何事哉?可不哀邪!
  且夫俭节仁义之人立於朝,则荒肆之乐辍矣;谏说论理之臣间於侧,则流漫之志诎矣;烈士死节之行显於世,则淫康之虞废矣。故明主能外此三者,而独操主术以制听从之臣,而修其明法,故身尊而势重也。凡贤主者,必将能拂世磨俗,而废其所恶,立其所欲,故生则有尊重之势,死则有贤明之谥也。是以明君独断,故权不在臣也。然後能灭仁义之涂,掩驰说之口,困烈士之行,塞聪揜明,内独视听,故外不可倾以仁义烈士之行,而内不可夺以谏说忿争之辩。故能荦然独行恣睢之心而莫之敢逆。若此然後可谓能明申、韩之术,而脩商君之法。法脩术明而天下乱者,未之闻也。故曰“王道约而易操”也。唯明主为能行之。若此则谓督责之诚,则臣无邪,臣无邪则天下安,天下安则主严尊,主严尊则督责必,督责必则所求得,所求得则国家富,国家富则君乐丰。故督责之术设,则所欲无不得矣。群臣百姓救过不给,何变之敢图?若此则帝道备,而可谓能明君臣之术矣。虽申、韩复生,不能加也。
  书奏,二世悦。於是行督责益严,税民深者为明吏。二世曰:“若此则可谓能督责矣。”刑者相半於道,而死人日成积於市。杀人众者为忠臣。二世曰:“若此则可谓能督责矣。”
  初,赵高为郎中令,所杀及报私怨众多,恐大臣入朝奏事毁恶之,乃说二世曰:“天子所以贵者,但以闻声,群臣莫得见其面,故号曰‘朕’。且陛下富於春秋,未必尽通诸事,今坐朝廷,谴举有不当者,则见短於大臣,非所以示神明於天下也。且陛下深拱禁中,与臣及侍中习法者待事,事来有以揆之。如此则大臣不敢奏疑事,天下称圣主矣。”二世用其计,乃不坐朝廷见大臣,居禁中。赵高常侍中用事,事皆决於赵高。
  高闻李斯以为言,乃见丞相曰:“关东群盗多,今上急益发繇治阿房宫,聚狗马无用之物。臣欲谏,为位贱。此真君侯之事,君何不谏?”李斯曰:“固也,吾欲言之久矣。今时上不坐朝廷,上居深宫,吾有所言者,不可传也,欲见无间。”赵高谓曰:“君诚能谏,请为君候上间语君。”於是赵高待二世方燕乐,妇女居前,使人告丞相:“上方间,可奏事。”丞相至宫门上谒,如此者三。二世怒曰:“吾常多间日,丞相不来。吾方燕私,丞相辄来请事。丞相岂少我哉?且固我哉?”赵高因曰:“如此殆矣!夫沙丘之谋,丞相与焉。今陛下已立为帝,而丞相贵不益,此其意亦望裂地而王矣。且陛下不问臣,臣不敢言。丞相长男李由为三川守,楚盗陈胜等皆丞相傍县之子,以故楚盗公行,过三川,城守不肯击。高闻其文书相往来,未得其审,故未敢以闻。且丞相居外,权重於陛下。”二世以为然。欲案丞相,恐其不审,乃使人案验三川守与盗通状。李斯闻之。
  是时二世在甘泉,方作觳抵优俳之观。李斯不得见,因上书言赵高之短曰:“臣闻之,臣疑其君,无不危国;妾疑其夫,无不危家。今有大臣於陛下擅利擅害,与陛下无异,此甚不便。昔者司城子罕相宋,身行刑罚,以威行之,期年遂劫其君。田常为简公臣,爵列无敌於国,私家之富与公家均,布惠施德,下得百姓,上得群臣,阴取齐国,杀宰予於庭,即弑简公於朝,遂有齐国。此天下所明知也。今高有邪佚之志,危反之行,如子罕相宋也;私家之富,若田氏之於齐也。兼行田常、子罕之逆道而劫陛下之威信,其志若韩为韩安相也。陛下不图,臣恐其为变也。”二世曰:“何哉?夫高,故宦人也,然不为安肆志,不以危易心,絜行脩善,自使至此,以忠得进,以信守位,朕实贤之,而君疑之,何也?且朕少失先人,无所识知,不习治民,而君又老,恐与天下绝矣。朕非属赵君,当谁任哉?且赵君为人精廉彊力,下知人情,上能適朕,君其勿疑。”李斯曰:“不然。夫高,故贱人也,无识於理,贪欲无厌,求利不止,列势次主,求欲无穷,臣故曰殆。”二世已前信赵高,恐李斯杀之,乃私告赵高。高曰:“丞相所患者独高,高已死,丞相即欲为田常所为。”於是二世曰:“其以李斯属郎中令!”
  赵高案治李斯。李斯拘执束缚,居囹圄中,仰天而叹曰:“嗟乎,悲夫!不道之君,何可为计哉!昔者桀杀关龙逢,纣杀王子比干,吴王夫差杀伍子胥。此三臣者,岂不忠哉,然而不免於死,身死而所忠者非也。今吾智不及三子,而二世之无道过於桀、纣、夫差,吾以忠死,宜矣。且二世之治岂不乱哉!日者夷其兄弟而自立也,杀忠臣而贵贱人,作为阿房之宫,赋敛天下。吾非不谏也,而不吾听也。凡古圣王,饮食有节,车器有数,宫室有度,出令造事,加费而无益於民利者禁,故能长久治安。今行逆於昆弟,不顾其咎;侵杀忠臣,不思其殃;大为宫室,厚赋天下,不爱其费:三者已行,天下不听。今反者已有天下之半矣,而心尚未寤也,而以赵高为佐,吾必见寇至咸阳,麋鹿游於朝也。”
  於是二世乃使高案丞相狱,治罪,责斯与子由谋反状,皆收捕宗族宾客。赵高治斯,榜掠千馀,不胜痛,自诬服。斯所以不死者,自负其辩,有功,实无反心,幸得上书自陈,幸二世之寤而赦之。李斯乃从狱中上书曰:“臣为丞相治民,三十馀年矣。逮秦地之陕隘。先王之时秦地不过千里,兵数十万。臣尽薄材,谨奉法令,阴行谋臣,资之金玉,使游说诸侯,阴脩甲兵,饰政教,官斗士,尊功臣,盛其爵禄,故终以胁韩弱魏,破燕、赵,夷齐、楚,卒兼六国,虏其王,立秦为天子。罪一矣。地不广,又北逐胡、貉,南定百越,以见秦之彊。罪二矣。尊大臣,盛其爵位,以固其亲。罪三矣。立社稷,脩宗庙,以明主之贤。罪四矣。更剋画,平斗斛度量文章,布之天下,以树秦之名。罪五矣。治驰道,兴游观,以见主之得意。罪六矣。缓刑罚,薄赋敛,以遂主得众之心,万民戴主,死而不忘。罪七矣。若斯之为臣者,罪足以死固久矣。上幸尽其能力,乃得至今,原陛下察之!”书上,赵高使吏弃去不奏,曰:“囚安得上书!”
  赵高使其客十馀辈诈为御史、谒者、侍中,更往覆讯斯。斯更以其实对,辄使人复榜之。後二世使人验斯,斯以为如前,终不敢更言,辞服。奏当上,二世喜曰:“微赵君,几为丞相所卖。”及二世所使案三川之守至,则项梁已击杀之。使者来,会丞相下吏,赵高皆妄为反辞。
  二世二年七月,具斯五刑,论腰斩咸阳市。斯出狱,与其中子俱执,顾谓其中子曰:“吾欲与若复牵黄犬俱出上蔡东门逐狡兔,岂可得乎!”遂父子相哭,而夷三族。
  李斯已死,二世拜赵高为中丞相,事无大小辄决於高。高自知权重,乃献鹿,谓之马。二世问左右:“此乃鹿也?”左右皆曰“马也”。二世惊,自以为惑,乃召太卜,令卦之,太卜曰:“陛下春秋郊祀,奉宗庙鬼神,斋戒不明,故至于此。可依盛德而明斋戒。”於是乃入上林斋戒。日游弋猎,有行人入上林中,二世自射杀之。赵高教其女婿咸阳令阎乐劾不知何人贼杀人移上林。高乃谏二世曰:“天子无故贼杀不辜人,此上帝之禁也,鬼神不享,天且降殃,当远避宫以禳之。”二世乃出居望夷之宫。
  留三日,赵高诈诏卫士,令士皆素服持兵内乡,入告二世曰:“山东群盗兵大至!”二世上观而见之,恐惧,高既因劫令自杀。引玺而佩之,左右百官莫从;上殿,殿欲坏者三。高自知天弗与,群臣弗许,乃召始皇弟,授之玺。
  子婴既位,患之,乃称疾不听事,与宦者韩谈及其子谋杀高。高上谒,请病,因召入,令韩谈刺杀之,夷其三族。
  子婴立三月,沛公兵从武关入,至咸阳,群臣百官皆畔,不適。子婴与妻子自系其颈以组,降轵道旁。沛公因以属吏。项王至而斩之。遂以亡天下。
  太史公曰:李斯以闾阎历诸侯,入事秦,因以瑕衅,以辅始皇,卒成帝业,斯为三公,可谓尊用矣。斯知六艺之归,不务明政以补主上之缺,持爵禄之重,阿顺苟合,严威酷刑,听高邪说,废適立庶。诸侯已畔,斯乃欲谏争,不亦末乎!人皆以斯极忠而被五刑死,察其本,乃与俗议之异。不然,斯之功且与周、召列矣。
  鼠在所居,人固择地。斯效智力,功立名遂。置酒咸阳,人臣极位。一夫诳惑,变易神器。国丧身诛,本同末异。

注释


〔龙逢〕亦作“龙逄”。即关龙逢。夏之贤人,因谏而被桀所杀,后用为忠臣之代称。◎清郑燮《道情》之九:〔引〕“吊龙逢,哭比干,羡庄周,拜老聃,未央宫里王孙惨。”《汉语大词典》

相关推荐

司马迁

  司马迁(前145或前135—前87?),字子长,西汉夏阳(今陕西韩城,一说山西河津)人,中国古代伟大的史学家、文学家、思想家,被后人尊为“史圣”。他最大的贡献是创作了中国第一部纪传体通史《史记》(原名《太史公书》)。《史记》记载了从上古传说中的黄帝时期,到汉武帝元狩元年,长达3000多年的历史。司马迁以其“究天人之际,通古今之变,成一家之言”的史识完成的史学巨著《史记》,是“二十五史”之首,被鲁迅誉为“史家之绝唱,无韵之离骚”。了解司马迁的作品特点,主要在"迁"这个字上。

中國歷代人名大辭典:【生卒】:前145或前135—?
西漢左馮翊夏陽人,字子長。司馬談子。早年游歷遍及南北。初任郎中。曾奉使巴、蜀、邛、筰、昆明等地,并隨武帝巡游諸名山大川,重要都邑。元封三年,繼父任為太史令,得博覽皇室秘書。太初元年,參與歷法改革,與唐都、落下閎等制訂《太初歷》。又繼父遺志,開始撰史。天漢二年,李陵降匈奴,遷為之辯解,得罪下獄,受腐刑。出獄后任中書令。發憤輯理金匱石室之文獻,寫成《太史公書》(即《史記》),是為我國第一部紀傳體通史,上起黃帝,下至漢武帝太初年間,對后世史學、文學均有深遠影響。

《大辞海》:司马迁(约前145或前135—?)西汉史学家。字子长,夏阳(今陕西韩城南)人。祖上“世典周史”,其父司马谈为汉武帝时太史令。20岁后游历各地,考察风俗,采集传说。元狩、元鼎间任郎中,多次随武帝出巡。元封三年(公元前108年)承袭父职,开始掌管、整理、阅读汉王朝收藏的档案典籍。天汉二年(前99年),为替李陵辩护获罪,受腐刑。此后发愤著述,“紬史记石室金匮之书”,终撰成中国第一部纪传体通史《史记》,开创了中国古代大量利用档案编修史书的先河。为古代掌管档案并利用档案修史的典范。


古文源 ® 版权所有 ICP备案:渝ICP备08100657号-10