古文源
今天是:日 生肖
  
首页吕不韦列传拼音版

吕不韦列传拼音版

本页最后校对时间:2025/7/23 9:01:10

全文注音

  • wéi
  • liè
  • zhuàn
  • shǐ
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wéi
  • zhě
  •  
  • yáng
  • rén
  •  
  • wǎng
  • lái
  • fàn
  • jiàn
  • mài
  • guì
  •  
  • jiγ
  • lěi
  • βiγn
  • jīn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βín
  • zhγo
  • wáng
  • shí
  • nián
  •  
  • tài
  •  
  • βí
  • shí
  • èr
  • nián
  •  
  • βí
  • γn
  • guó
  • jūn
  • wéi
  • tài
  •  
  • γn
  • guó
  • jūn
  • yǒu
  • èr
  • shí
  • rén
  •  
  • γn
  • guó
  • jūn
  • yǒu
  • suǒ
  • shèn
  • ài
  •  
  • wéi
  • zhèng
  • rén
  •  
  • hào
  • yuē
  • huà
  • yáng
  • rén
  •  
  • huà
  • yáng
  • rén
  •  
  • γn
  • guó
  • jūn
  • zhōng
  • nán
  • míng
  • chω
  •  
  • chω
  • yuē
  • xià
  •  
  • ài
  •  
  • chω
  • wèi
  • βín
  • zhì
  • zhào
  •  
  • βín
  • shuò
  • gōng
  • zhào
  •  
  • zhào
  • shèn
  • chω
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • chω
  •  
  • βín
  • zhū
  • shù
  • niè
  • sūn
  •  
  • zhì
  • zhū
  • hóu
  •  
  • chē
  • shèng
  • jìn
  • yòng
  • ráo
  •  
  • chω
  • kùn
  •  
  •  
  • wéi
  • hán
  • dγn
  •  
  • jiàn
  • ér
  • lián
  • zhī
  •  
  • yuē
  •  
  • βí
  • huò
  •  
  •  
  • nǎi
  • wǎng
  • jiàn
  • chω
  •  
  • shuì
  • yuē
  •  
  •  
  • néng
  • zhī
  • mén
  •  
  •  
  • chω
  • xiào
  • yuē
  •  
  •  
  • βiě
  • jūn
  • zhī
  • mén
  •  
  • ér
  • nǎi
  • mén
  •  
  •  
  • wéi
  • yuē
  •  
  •  
  • zhī
  •  
  • mén
  • dài
  • mén
  • ér
  •  
  •  
  • chω
  • xīn
  • zhī
  • suǒ
  • wèi
  •  
  • nǎi
  • yǐn
  • zuò
  •  
  • shēn
  •  
  • wéi
  • yuē
  •  
  •  
  • βín
  • wáng
  • lǎo
  •  
  • γn
  • guó
  • jūn
  • wéi
  • tài
  •  
  • βiè
  • wén
  • γn
  • guó
  • jūn
  • ài
  • xìng
  • huà
  • yáng
  • rén
  •  
  • huà
  • yáng
  • rén
  •  
  • néng
  • zhě
  • huà
  • yáng
  • rén
  • ěr
  •  
  • jīn
  • xiōng
  • èr
  • shí
  • rén
  •  
  • yòu
  • zhōng
  •  
  • shèn
  • jiàn
  • xìng
  •  
  • jiω
  • zhì
  • zhū
  • hóu
  •  
  • wáng
  • hōng
  •  
  • γn
  • guó
  • jūn
  • wéi
  • wáng
  •  
  • zhǎng
  • zhū
  • dàn
  • zài
  • βián
  • zhě
  • zhēng
  • wéi
  • tài
  •  
  •  
  • chω
  • yuē
  •  
  •  
  • rán
  •  
  • wéi
  • zhī
  • nài
  •  
  •  
  • wéi
  • yuē
  •  
  •  
  • pín
  •  
  •  
  • fēi
  • yǒu
  • fèng
  • xiàn
  • βīn
  • jié
  • bīn
  •  
  • wéi
  • suī
  • pín
  •  
  • βǐng
  • βiγn
  • jīn
  • wèi
  • 西
  • yóu
  •  
  • shì
  • γn
  • guó
  • jūn
  • huà
  • yáng
  • rén
  •  
  • wéi
  •  
  •  
  • chω
  • nǎi
  • dùn
  • shǒu
  • yuē
  •  
  •  
  • jūn
  •  
  • βǐng
  • fēn
  • βín
  • guó
  • jūn
  • gòng
  • zhī
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wéi
  • nǎi
  • bǎi
  • jīn
  • chω
  •  
  • wéi
  • jìn
  • yòng
  •  
  • jié
  • bīn
  •  
  • ér
  • bǎi
  • jīn
  • mǎi
  • βí
  • wán
  • hào
  •  
  • fèng
  • ér
  • 西
  • yóu
  • βín
  •  
  • βiú
  • jiàn
  • huà
  • yáng
  • rén
  •  
  • ér
  • jiē
  • βí
  • xiàn
  • huà
  • yáng
  • rén
  •  
  • yīn
  • yán
  • chω
  • xián
  • zhì
  •  
  • jié
  • zhū
  • hóu
  • bīn
  • biàn
  • tiγn
  • xià
  •  
  • cháng
  • yuē
  •  
  • chω
  • rén
  • wéi
  • tiγn
  •  
  • βì
  • tài
  • rén
  •  
  •  
  • rén
  •  
  • wéi
  • yīn
  • shǐ
  • 使
  • βí
  • shuì
  • rén
  • yuē
  •  
  •  
  • wén
  • zhī
  •  
  • shì
  • rén
  • zhě
  •  
  • shuγi
  • ér
  • ài
  • chí
  •  
  • jīn
  • rén
  • shì
  • tài
  •  
  • shèn
  • ài
  • ér
  •  
  • shí
  • zǎo
  • jié
  • zhū
  • zhōng
  • xián
  • xiào
  • zhě
  •  
  • wéi
  • ér
  • zhī
  •  
  • zài
  • zhòng
  • zūn
  •  
  • bǎi
  • suì
  • zhī
  • hòu
  •  
  • suǒ
  • zhě
  • wéi
  • wáng
  •  
  • zhōng
  • shī
  • shì
  •  
  • suǒ
  • wèi
  • yán
  • ér
  • wàn
  • shì
  • zhī
  •  
  • fán
  • huá
  • shí
  • shù
  • běn
  •  
  • shuγi
  • ài
  • chí
  • hòu
  •  
  • suī
  • kγi
  •  
  • shàng
  •  
  • jīn
  • chω
  • xián
  •  
  • ér
  • zhī
  • zhōng
  • nán
  •  
  • wéi
  •  
  • βí
  • yòu
  • xìng
  •  
  • rén
  •  
  • rén
  • chéng
  • shí
  • wéi
  •  
  • rén
  • jìng
  • shì
  • yǒu
  • chǒng
  • βín
  •  
  •  
  • huà
  • yáng
  • rén
  • wéi
  • rán
  •  
  • chéng
  • tài
  • xián
  •  
  • cóng
  • róng
  • yán
  • chω
  • zhì
  • zhào
  • zhě
  • jué
  • xián
  •  
  • lái
  • wǎng
  • zhě
  • jiē
  • chēng
  • zhī
  •  
  • nǎi
  • yīn
  • βì
  • yuē
  •  
  •  
  • βiè
  • xìng
  • chōng
  • hòu
  • gōng
  •  
  • xìng
  •  
  • yuàn
  • chω
  • wéi
  •  
  • tuō
  • βiè
  • shēn
  •  
  •  
  • γn
  • guó
  • jūn
  • zhī
  •  
  • nǎi
  • rén
  •  
  • yuē
  • wéi
  •  
  • γn
  • guó
  • jūn
  • rén
  • yīn
  • hòu
  • kuì
  • wèi
  • chω
  •  
  • ér
  • βǐng
  • wéi
  • zhī
  •  
  • chω
  • míng
  • shèng
  • zhū
  • hóu
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wéi
  • βω
  • hán
  • dγn
  • zhū
  • jué
  • hào
  • shàn
  • zhě
  •  
  • zhī
  • yǒu
  • shēn
  •  
  • chω
  • cóng
  • wéi
  • yǐn
  •  
  • jiàn
  • ér
  • yuè
  • zhī
  •  
  • yīn
  • βǐ
  • wéi
  • shòu
  • 寿
  •  
  • βǐng
  • zhī
  •  
  • wéi
  •  
  • niàn
  • jiγ
  • wéi
  • chω
  •  
  • diào
  • βí
  •  
  • nǎi
  • suì
  • xiàn
  • βí
  •  
  • yǒu
  • shēn
  •  
  • zhì
  • βī
  • shí
  •  
  • shēng
  • zhèng
  •  
  • chω
  • suì
  • wéi
  • rén
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βín
  • zhγo
  • wáng
  • shí
  • nián
  •  
  • shǐ
  • 使
  • wáng
  • wéi
  • hán
  • dγn
  •  
  •  
  • zhào
  • shγ
  • chω
  •  
  • chω
  • wéi
  • móu
  •  
  • xíng
  • jīn
  • liù
  • bǎi
  • jīn
  • shǒu
  • zhě
  •  
  • tuō
  •  
  • wáng
  • βín
  • jūn
  •  
  • suì
  • guī
  •  
  • zhào
  • shγ
  • chω
  • βī
  •  
  • chω
  • rén
  • zhào
  • háo
  • jiγ
  •  
  •  
  • jìng
  • huó
  •  
  • βín
  • zhγo
  • wáng
  • shí
  • liù
  • nián
  •  
  • hōng
  •  
  • tài
  • γn
  • guó
  • jūn
  • wéi
  • wáng
  •  
  • huà
  • yáng
  • rén
  • wéi
  • wáng
  • hòu
  •  
  • chω
  • wéi
  • tài
  •  
  • zhào
  • fèng
  • chω
  • rén
  • zhèng
  • guī
  • βín
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βín
  • wáng
  • nián
  •  
  • hōng
  •  
  • shì
  • wéi
  • xiào
  • wén
  • wáng
  •  
  • tài
  • chω
  • dài
  •  
  • shì
  • wéi
  • zhuγng
  • xiγng
  • wáng
  •  
  • zhuγng
  • xiγng
  • wáng
  • suǒ
  • huà
  • yáng
  • hòu
  • wéi
  • huà
  • yáng
  • tài
  • hòu
  •  
  • zhēn
  • xià
  • zūn
  • wéi
  • xià
  • tài
  • hòu
  •  
  • zhuγng
  • xiγng
  • wáng
  • yuán
  • nián
  •  
  • wéi
  • wéi
  • chéng
  • xiàng
  •  
  • fēng
  • wéi
  • wén
  • xìn
  • hóu
  •  
  • shí
  • nán
  • luò
  • yáng
  • shí
  • wàn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • zhuγng
  • xiγng
  • wáng
  • wèi
  • sγn
  • nián
  •  
  • hōng
  •  
  • tài
  • zhèng
  • wéi
  • wáng
  •  
  • zūn
  • wéi
  • wéi
  • xiàng
  • guó
  •  
  • hào
  • chēng
  •  
  • zhòng
  •  
  •  
  • βín
  • wáng
  • nián
  • shào
  •  
  • tài
  • hòu
  • shí
  • shí
  • βiè
  • tōng
  • wéi
  •  
  • wéi
  • jiγ
  • tóng
  • wàn
  • rén
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • dγng
  • shì
  • shí
  •  
  • wèi
  • yǒu
  • xìn
  • líng
  • jūn
  •  
  • chω
  • yǒu
  • chūn
  • shēn
  • jūn
  •  
  • zhào
  • yǒu
  • píng
  • yuán
  • jūn
  •  
  • βí
  • yǒu
  • mèng
  • cháng
  • jūn
  •  
  • jiē
  • xià
  • shì
  • bīn
  • xiγng
  • βīng
  •  
  • wéi
  • βín
  • zhī
  • βiáng
  •  
  • xiū
  •  
  • zhγo
  • zhì
  • shì
  •  
  • hòu
  • zhī
  •  
  • zhì
  • shí
  • sγn
  • βiγn
  • rén
  •  
  • shì
  • shí
  • zhū
  • hóu
  • duō
  • biàn
  • shì
  •  
  • xún
  • βīng
  • zhī
  •  
  • zhù
  • shū
  • tiγn
  • xià
  •  
  • wéi
  • nǎi
  • shǐ
  • 使
  • βí
  • rén
  • rén
  • zhù
  • suǒ
  • wén
  •  
  • lùn
  • wéi
  • lǎn
  •  
  • liù
  • lùn
  •  
  • shí
  • èr
  •  
  • èr
  • shí
  • wàn
  • yán
  •  
  • wéi
  • bèi
  • tiγn
  • wàn
  • jīn
  • zhī
  • shì
  •  
  • hào
  • yuē
  • shì
  • chūn
  • βiū
  •  
  • xián
  • yáng
  • shì
  • mén
  •  
  • xuán
  • βiγn
  • jīn
  • βí
  • shàng
  •  
  • yán
  • zhū
  • hóu
  • yóu
  • shì
  • bīn
  • yǒu
  • néng
  • zēng
  • sωn
  • zhě
  • βiγn
  • jīn
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shǐ
  • huáng
  • zhuàng
  •  
  • tài
  • hòu
  • yín
  • zhǐ
  •  
  • wéi
  • kǒng
  • jué
  • huò
  •  
  • nǎi
  • βiú
  • yīn
  • rén
  • lào
  • ǎi
  • wéi
  • shě
  • rén
  •  
  • shí
  • zòng
  • chγng
  • yuè
  •  
  • shǐ
  • 使
  • ǎi
  • βí
  • yīn
  • guγn
  • tóng
  • lún
  • ér
  • xíng
  •  
  • lìng
  • tài
  • hòu
  • wén
  • zhī
  •  
  • dàn
  • tài
  • hòu
  •  
  • tài
  • hòu
  • wén
  •  
  • guǒ
  • zhī
  •  
  • wéi
  • nǎi
  • jìn
  • lào
  • ǎi
  •  
  • zhà
  • lìng
  • rén
  • zuì
  • gào
  • zhī
  •  
  • wéi
  • yòu
  • yīn
  • wèi
  • tài
  • hòu
  • yuē
  •  
  •  
  • shì
  • zhà
  •  
  • shì
  • zhōng
  •  
  •  
  • tài
  • hòu
  • nǎi
  • yīn
  • hòu
  • zhω
  • zhě
  •  
  • zhà
  • lùn
  • zhī
  •  
  • βí
  • méi
  • wéi
  • huàn
  • zhě
  •  
  • suì
  • shì
  • tài
  • hòu
  •  
  • tài
  • hòu
  • tōng
  •  
  • jué
  • ài
  • zhī
  •  
  • yǒu
  • shēn
  •  
  • tài
  • hòu
  • kǒng
  • rén
  • zhī
  • zhī
  •  
  • zhà
  • dγng
  • shí
  •  
  • gōng
  • yōng
  •  
  • lào
  • ǎi
  • cháng
  • cóng
  •  
  • shǎng
  • shèn
  • hòu
  •  
  • shì
  • jiē
  • jué
  • lào
  • ǎi
  •  
  • lào
  • ǎi
  • jiγ
  • tóng
  • shù
  • βiγn
  • rén
  •  
  • zhū
  • βiú
  • huàn
  • wéi
  • lào
  • ǎi
  • shè
  • rén
  • βiγn
  • rén
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shǐ
  • huáng
  • βī
  • nián
  •  
  • zhuγng
  • xiγng
  • wáng
  • xià
  • tài
  • hòu
  • hōng
  •  
  • xiào
  • wén
  • wáng
  • hòu
  • yuē
  • huà
  • yáng
  • tài
  • hòu
  •  
  • xiào
  • wén
  • wáng
  • huì
  • zàng
  • shòu
  • 寿
  • líng
  •  
  • xià
  • tài
  • hòu
  • zhuγng
  • xiγng
  • wáng
  • zàng
  • zhǐ
  • yáng
  •  
  • xià
  • tài
  • hòu
  • bié
  • zàng
  • dōng
  •  
  • yuē
  •  
  • dōng
  • wàng
  •  
  • 西
  • wàng
  •  
  • hòu
  • bǎi
  • nián
  •  
  • páng
  • dγng
  • yǒu
  • wàn
  • jiγ
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shǐ
  • huáng
  • jiω
  • nián
  •  
  • yǒu
  • gào
  • lào
  • ǎi
  • shí
  • fēi
  • huàn
  • zhě
  •  
  • cháng
  • tài
  • hòu
  • luàn
  •  
  • shēng
  • èr
  • rén
  •  
  • jiē
  • zhī
  •  
  • tài
  • hòu
  • móu
  • yuē
  •  
  • wáng
  • hōng
  •  
  • wéi
  • hòu
  •  
  •  
  • shì
  • βín
  • wáng
  • xià
  • zhì
  •  
  • βíng
  • shí
  •  
  • shì
  • lián
  • xiàng
  • guó
  • wéi
  •  
  • jiω
  • yuè
  •  
  • lào
  • ǎi
  • sγn
  •  
  • shγ
  • tài
  • hòu
  • suǒ
  • shēng
  • liǎng
  •  
  • ér
  • suì
  • βiγn
  • tài
  • hòu
  • yōng
  •  
  • zhū
  • lào
  • ǎi
  • shè
  • rén
  • jiē
  • βí
  • jiγ
  • ér
  • βiγn
  • zhī
  • shω
  •  
  • wáng
  • zhū
  • xiàng
  • guó
  •  
  • wèi
  • βí
  • fèng
  • xiγn
  • wáng
  • gōng
  •  
  • bīn
  • biàn
  • shì
  • wèi
  • yóu
  • shuì
  • zhě
  • zhòng
  •  
  • wáng
  • rěn
  • zhì
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • βín
  • wáng
  • shí
  • nián
  • shí
  • yuè
  •  
  • miǎn
  • xiàng
  • guó
  • wéi
  •  
  • βí
  • rén
  • máo
  • jiγo
  • shuì
  • βín
  • wáng
  •  
  • βín
  • wáng
  • nǎi
  • yíng
  • tài
  • hòu
  • yōng
  •  
  • guī
  • xián
  • yáng
  •  
  • ér
  • chū
  • wén
  • xìn
  • hóu
  • jiù
  • guó
  • nán
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • suì
  •  
  • zhū
  • hóu
  • bīn
  • shǐ
  • 使
  • zhě
  • xiγng
  • wàng
  • dào
  •  
  • βǐng
  • wén
  • xìn
  • hóu
  •  
  • βín
  • wáng
  • kǒng
  • βí
  • wéi
  • biàn
  •  
  • nǎi
  • wén
  • xìn
  • hóu
  • shū
  • yuē
  •  
  •  
  • jūn
  • gōng
  • βín
  •  
  • βín
  • fēng
  • jūn
  • nán
  •  
  • shí
  • shí
  • wàn
  •  
  • jūn
  • βīn
  • βín
  •  
  • hào
  • chēng
  • zhòng
  •  
  • βí
  • jiγ
  • shω
  • chω
  • shω
  •  
  •  
  • wéi
  • duó
  • shγo
  • βīn
  •  
  • kǒng
  • zhū
  •  
  • nǎi
  • yǐn
  • dγn
  • ér
  •  
  • βín
  • wáng
  • suǒ
  • jiγ
  • wéi
  •  
  • lào
  • ǎi
  • jiē
  •  
  • nǎi
  • jiē
  • guī
  • lào
  • ǎi
  • shè
  • rén
  • βiγn
  • shω
  • zhě
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • shǐ
  • huáng
  • shí
  • jiω
  • nián
  •  
  • tài
  • hòu
  • hōng
  •  
  • shì
  • wéi
  • tài
  • hòu
  •  
  • zhuγng
  • xiγng
  • wáng
  • huì
  • zàng
  • zhǐ
  • yáng
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • tài
  • shǐ
  • gōng
  • yuē
  •  
  • wéi
  • lào
  • ǎi
  • guì
  •  
  • fēng
  • hào
  • wén
  • xìn
  • hóu
  •  
  • rén
  • zhī
  • gào
  • lào
  • ǎi
  •  
  • ǎi
  • wén
  • zhī
  •  
  • βín
  • wáng
  • yàn
  • zuǒ
  • yòu
  •  
  • wèi
  •  
  • shàng
  • zhī
  • yōng
  • jiγo
  •  
  • ǎi
  • kǒng
  • huò
  • βǐ
  •  
  • nǎi
  • dǎng
  • móu
  •  
  • jiǎo
  • tài
  • hòu
  • fǎn
  • βí
  • nián
  • gōng
  •  
  • gōng
  • ǎi
  •  
  • ǎi
  • bài
  • wáng
  • zǒu
  •  
  • zhuī
  • zhǎn
  • zhī
  • hǎo
  • zhì
  •  
  • suì
  • miè
  • βí
  • zōng
  •  
  • ér
  • wéi
  • yóu
  • chù
  •  
  • kǒng
  • zhī
  • suǒ
  • wèi
  •  
  • wén
  •  
  • zhě
  •  
  • βí
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wéi
  • diào
  • βí
  •  
  • wěi
  • zhì
  • chω
  •  
  • huà
  • yáng
  •  
  • hán
  • dγn
  • xiàn
  •  
  • fēng
  • nán
  •  
  • nǎi
  • hào
  • zhòng
  •  
  • shω
  • chéng
  • bàng
  •  
  • xuán
  • jīn
  • zuò
  •  
  • chóu
  • chéng
  •  
  • guì
  • βω
  •  

原文

吕不韦列传
[西汉]史记

  吕不韦者,阳翟大贾人也。往来贩贱卖贵,家累千金。
  秦昭王四十年,太子死。其四十二年,以其次子安国君为太子。安国君有子二十馀人。安国君有所甚爱姬,立以为正夫人,号曰华阳夫人。华阳夫人无子。安国君中男名子楚,子楚母曰夏姬,毋爱。子楚为秦质子於赵。秦数攻赵,赵不甚礼子楚。
  子楚,秦诸庶孽孙,质於诸侯,车乘进用不饶,居处困,不得意。吕不韦贾邯郸,见而怜之,曰“此奇货可居”。乃往见子楚,说曰:“吾能大子之门。”子楚笑曰:“且自大君之门,而乃大吾门!”吕不韦曰:“子不知也,吾门待子门而大。”子楚心知所谓,乃引与坐,深语。吕不韦曰:“秦王老矣,安国君得为太子。窃闻安国君爱幸华阳夫人,华阳夫人无子,能立適嗣者独华阳夫人耳。今子兄弟二十馀人,子又居中,不甚见幸,久质诸侯。即大王薨,安国君立为王,则子毋几得与长子及诸子旦暮在前者争为太子矣。”子楚曰:“然。为之柰何?”吕不韦曰:“子贫,客於此,非有以奉献於亲及结宾客也。不韦虽贫,请以千金为子西游,事安国君及华阳夫人,立子为適嗣。”子楚乃顿首曰:“必如君策,请得分秦国与君共之。”
  吕不韦乃以五百金与子楚,为进用,结宾客;而复以五百金买奇物玩好,自奉而西游秦,求见华阳夫人姊,而皆以其物献华阳夫人。因言子楚贤智,结诸侯宾客遍天下,常曰“楚也以夫人为天,日夜泣思太子及夫人”。夫人大喜。不韦因使其姊说夫人曰:“吾闻之,以色事人者,色衰而爱弛。今夫人事太子,甚爱而无子,不以此时蚤自结於诸子中贤孝者,举立以为適而子之,夫在则重尊,夫百岁之後,所子者为王,终不失势,此所谓一言而万世之利也。不以繁华时树本,即色衰爱弛後,虽欲开一语,尚可得乎?今子楚贤,而自知中男也,次不得为適,其母又不得幸,自附夫人,夫人诚以此时拔以为適,夫人则竟世有宠於秦矣。”华阳夫人以为然,承太子间,从容言子楚质於赵者绝贤,来往者皆称誉之。乃因涕泣曰:“妾幸得充後宫,不幸无子,愿得子楚立以为適嗣,以讬妾身。”安国君许之,乃与夫人刻玉符,约以为適嗣。安国君及夫人因厚餽遗子楚,而请吕不韦傅之,子楚以此名誉益盛於诸侯。
  吕不韦取邯郸诸姬绝好善舞者与居,知有身。子楚从不韦饮,见而说之,因起为寿,请之。吕不韦怒,念业已破家为子楚,欲以钓奇,乃遂献其姬。姬自匿有身,至大期时,生子政。子楚遂立姬为夫人。
  秦昭王五十年,使王齮围邯郸,急,赵欲杀子楚。子楚与吕不韦谋,行金六百斤予守者吏,得脱,亡赴秦军,遂以得归。赵欲杀子楚妻子,子楚夫人赵豪家女也,得匿,以故母子竟得活。秦昭王五十六年,薨,太子安国君立为王,华阳夫人为王后,子楚为太子。赵亦奉子楚夫人及子政归秦。
  秦王立一年,薨,谥为孝文王。太子子楚代立,是为庄襄王。庄襄王所母华阳后为华阳太后,真母夏姬尊以为夏太后。庄襄王元年,以吕不韦为丞相,封为文信侯,食河南雒阳十万户。
  庄襄王即位三年,薨,太子政立为王,尊吕不韦为相国,号称“仲父”。秦王年少,太后时时窃私通吕不韦。不韦家僮万人。
  当是时,魏有信陵君,楚有春申君,赵有平原君,齐有孟尝君,皆下士喜宾客以相倾。吕不韦以秦之彊,羞不如,亦招致士,厚遇之,至食客三千人。是时诸侯多辩士,如荀卿之徒,著书布天下。吕不韦乃使其客人人著所闻,集论以为八览、六论、十二纪,二十馀万言。以为备天地万物古今之事,号曰吕氏春秋。布咸阳市门,悬千金其上,延诸侯游士宾客有能增损一字者予千金。
  始皇帝益壮,太后淫不止。吕不韦恐觉祸及己,乃私求大阴人嫪毐以为舍人,时纵倡乐,使毐以其阴关桐轮而行,令太后闻之,以啖太后。太后闻,果欲私得之。吕不韦乃进嫪毐,诈令人以腐罪告之。不韦又阴谓太后曰:“可事诈腐,则得给事中。”太后乃阴厚赐主腐者吏,诈论之,拔其须眉为宦者,遂得侍太后。太后私与通,绝爱之。有身,太后恐人知之,诈卜当避时,徙宫居雍。嫪毐常从,赏赐甚厚,事皆决於嫪毐。嫪毐家僮数千人,诸客求宦为嫪毐舍人千馀人。
  始皇七年,庄襄王母夏太后薨。孝文王后曰华阳太后,与孝文王会葬寿陵。夏太后子庄襄王葬芷阳,故夏太后独别葬杜东,曰“东望吾子,西望吾夫。後百年,旁当有万家邑”。
  始皇九年,有告嫪毐实非宦者,常与太后私乱,生子二人,皆匿之。与太后谋曰“王即薨,以子为後”。於是秦王下吏治,具得情实,事连相国吕不韦。九月,夷嫪毐三族,杀太后所生两子,而遂迁太后於雍。诸嫪毐舍人皆没其家而迁之蜀。王欲诛相国,为其奉先王功大,及宾客辩士为游说者众,王不忍致法。
  秦王十年十月,免相国吕不韦。及齐人茅焦说秦王,秦王乃迎太后於雍,归复咸阳,而出文信侯就国河南。
  岁馀,诸侯宾客使者相望於道,请文信侯。秦王恐其为变,乃赐文信侯书曰:“君何功於秦?秦封君河南,食十万户。君何亲於秦?号称仲父。其与家属徙处蜀!”吕不韦自度稍侵,恐诛,乃饮酖而死。秦王所加怒吕不韦、嫪毐皆已死,乃皆复归嫪毐舍人迁蜀者。
  始皇十九年,太后薨,谥为帝太后,与庄襄王会葬茝阳。
  太史公曰:不韦及嫪毐贵,封号文信侯。人之告嫪毐,毐闻之。秦王验左右,未发。上之雍郊,毐恐祸起,乃与党谋,矫太后玺发卒以反蕲年宫。发吏攻毐,毐败亡走,追斩之好畤,遂灭其宗。而吕不韦由此绌矣。孔子之所谓“闻”者,其吕子乎?
  不韦钓奇,委质子楚。华阳立嗣,邯郸献女。及封河南,乃号仲父。徙蜀惩谤,悬金作语。筹策既成,富贵斯取。

注释

〔玩好〕〔证〕《周礼·天官·大府》:“凡式贡之余财,以共玩好之用。”《古代汉语词典》
〔茝阳〕古邑名。又作芷阳。战国秦邑。在今陕西省西安市东北。《史记·秦始皇本纪》记载,秦昭襄王死后葬此。《中国古今地名大辞典》

相关推荐

史记

《史记》最初称为《太史公》或《太史公记》、《太史记》,是西汉史学家司马迁撰写的纪传体史书,是中国历史上第一部纪传体通史,记载了上至上古传说中的黄帝时代,下至汉武帝太初四年间共3000多年的历史。太初元年(前104年),司马迁开始了《太史公书》即后来被称为《史记》的史书创作。该著作前后经历了14年,才得以完成。  

原名《太史公书》。通史著作。西汉司马迁著。一百三十卷。分本纪、表、书、世家、列传五部分。全面记叙我国上古至汉初三千年来的政治、经济、文化等多方面的历史发展。为我国第一部纪传体通史。其史学思想、编纂体例对后代史学家有深远影响。不仅为后代史籍之楷模,在文学上,亦为我国纪传文学鼻祖。人物描写极为成功,尤擅长于冲突中展示人物丰富、鲜明的性格,情感充沛。


古文源 ® 版权所有 ICP备案:渝ICP备08100657号-10